1
00:07:47,440 --> 00:07:51,480
Samenwerken aan Toegankelijk Stemmen

2
00:07:51,640 --> 00:07:56,400
Ik ben Guido Kesler, 61 jaar, 
ik woon in Apeldoorn.

3
00:07:56,400 --> 00:08:01,960
Ik ben slechtziend en vandaag is 
voor mij een bijzondere dag. 

4
00:08:01,960 --> 00:08:05,040
Ik mag weer gaan stemmen, 
in dit geval voor de gemeenteraad.

5
00:08:05,040 --> 00:08:10,640
Als het gaat over Toegankelijk Stemmen, denken we vaak alleen aan die ene belangrijke handeling in het stemhokje. 

6
00:08:10,640 --> 00:08:15,080
Maar voor mensen met een visuele beperking 
komt er veel meer bij kijken. 

7
00:08:15,080 --> 00:08:19,240
Als visueel beperkte moet je eigenlijk op alles voorbereiden 
op alles wat je gaat doen..

8
00:08:19,240 --> 00:08:21,560
..dus ook op deze dag 
en op deze reis.

9
00:08:21,560 --> 00:08:25,520
Keolis lijn 231 richting  Apeldoorn
vertrekt om  11.20 is onderweg.

10
00:08:25,520 --> 00:08:27,000
Dat wordt ‘m.

11
00:08:27,120 --> 00:08:29,360
Nou, waar loop ik in de 
voorbereidingen tegenaan..

12
00:08:29,360 --> 00:08:33,920
..ik miste op de gemeentelijke site 
een button met alle partijen. 

13
00:08:33,920 --> 00:08:36,480
Ik ga toch even chauvinistisch zijn, 
want ik kom uit Limburg..

14
00:08:36,480 --> 00:08:39,560
..en daar ligt de meest toegankelijke 
gemeente van Nederland..

15
00:08:39,560 --> 00:08:43,120
..dat is de gemeente Stein en die hebben 
dat allemaal ingesproken voor de mensen. 

16
00:08:43,160 --> 00:08:44,440
Dat had ik ook fijn gevonden.

17
00:08:44,640 --> 00:08:50,240
En als het gaat om de stempas, die is dus volstrekt 
ontoegankelijk voor iemand die niet kan zien. 

18
00:08:50,240 --> 00:08:53,240
 Ik kan het nog een beetje zien, maar iemand 
die blind is helemaal niet. 

19
00:08:53,240 --> 00:08:56,240
Op naar de bus, naar het 
stembureau in het stadhuis.

20
00:08:56,320 --> 00:08:57,720
Goedemorgen.

21
00:08:57,720 --> 00:09:02,720
Kennis Over Zien, een samenwerkingsverband van expertise-, patiënten- en belangenorganisaties..

22
00:09:02,720 --> 00:09:07,200
..onderzocht waar mensen met een visuele 
beperking nou precies tegenaan lopen. 

23
00:09:07,320 --> 00:09:11,400
Nou, hier komen dus ook wat obstakels
op de stoep waar ik rekening mee moet houden.

24
00:09:11,680 --> 00:09:16,920
Ik ben bijna aangekomen bij mijn einddoel
waar ik ga stemmen, het gemeentehuis..

25
00:09:16,960 --> 00:09:21,600
..hier midden in de stad. Maar er zijn ingrijpende
werkzaamheden op dit moment..

26
00:09:21,600 --> 00:09:23,680
..dus dat wordt nog
wel even een uitdaging.

27
00:09:23,680 --> 00:09:25,080
Op hoop van zegen.

28
00:09:25,160 --> 00:09:29,680
En Guido is niet de enige bij wie
het stemproces aardig wat voeten in aarde heeft.

29
00:09:29,680 --> 00:09:33,360
Van de ruim tweehonderd deelnemers aan het 
onderzoek van Kennis Over Zien ..

30
00:09:33,360 --> 00:09:37,560
..geeft een vijfde aan het stembureau 
niet zelfstandig te kunnen bereiken.

31
00:09:37,560 --> 00:09:40,600
45 procent noemt de stempas ontoegankelijk..

32
00:09:40,600 --> 00:09:43,840
60 procent zegt dat over de
kandidatenlijst. 

33
00:09:43,840 --> 00:09:49,400
Ook blijken medewerkers van het stembureau 
niet altijd te weten wat er mag en kan. 

34
00:09:49,400 --> 00:09:53,360
Ja, die cijfers tonen wel aan dat we komende jaren 
nog veel moeten gaan doen..

35
00:09:53,360 --> 00:09:55,960
..om de verkiezingen
 toegankelijker te maken.

36
00:09:55,960 --> 00:10:01,040
Dat zegt Ton van Weerdenburg  van Kennis Over Zien, 
vandaag ook aanwezig bij het stadhuis.

37
00:10:01,040 --> 00:10:08,040
En dat willen we ook heel graag doen als Kennis Over Zien, samen met ervaringsdeskundigen, de gemeentes..

38
00:10:08,040 --> 00:10:11,640
..het Ministerie, maar ook met de mensen 
die echt de technische kennis..

39
00:10:11,640 --> 00:10:15,440
..hebben om die verkiezingen
toegankelijk te maken.

40
00:10:15,440 --> 00:10:23,280
En liefst dat iedereen op zijn of haar manier kan stemmen met of zonder behoud van stemgeheim.

41
00:10:23,680 --> 00:10:26,320
Samenwerking is dus essentieel. 

42
00:10:26,320 --> 00:10:30,880
Reden voor Kennis Over Zien om in 
aanloop naar deze verkiezingen samen met vijf gemeentes..

43
00:10:30,880 --> 00:10:37,000
..in kaart te brengen welke uitdagingen er zijn 
én wat gemeentes of Ministeries daarvoor nodig hebben. 

44
00:10:37,000 --> 00:10:41,080
Hanneke de Boer van Kennis Over Zien 
begeleidt deze samenwerking.

45
00:10:41,080 --> 00:10:44,240
Wat we de afgelopen maanden hebben gedaan is 
onder andere een proefstemsessie..

46
00:10:44,240 --> 00:10:48,600
..waarbij we op locatie het 
stemmen hebben nagebootst.

47
00:10:48,600 --> 00:10:55,000
En dat was voor heel veel mensen, zeker ook de stembureaumedewerkers, een eyeopener van..

48
00:10:55,000 --> 00:10:59,480
..waar loopt iemand met een visuele beperking tegenaan, 
letterlijk en figuurlijk..

49
00:10:59,480 --> 00:11:03,280
..en wat kunnen we daarmee doen 
om dat in de toekomst te verbeteren. 

50
00:11:03,280 --> 00:11:09,760
Ervan geleerd is in eerste instantie ja, verlichting, 
dat verlichting essentieel is, goede verlichting.

51
00:11:09,760 --> 00:11:16,640
En dat is niet het enige dat Paul Visser, beleidsmedewerker van gemeente Apeldoorn, heeft geleerd van het proefstemmen.

52
00:11:16,640 --> 00:11:23,800
Goede bewegwijzering, hoe is de looproute. Ik heb begrepen 
dat  ook al enkele gemeentes..

53
00:11:23,800 --> 00:11:28,320
..aanpassingen hebben gedaan met
 pijlen met een soort reliëf erin..

54
00:11:28,320 --> 00:11:32,440
..waardoor je ook voelt dat je 
denkt van ‘hé, hier moet ik lopen’. 

55
00:11:32,440 --> 00:11:38,560
Dat zijn op zich allemaal kleine aanpassingen 
 waar we in de toekomst zeker op in willen spelen. 

56
00:11:38,560 --> 00:11:42,960
Guido heeft het stembureau dan toch weten 
te bereiken en hij gaat stemmen.

57
00:11:43,120 --> 00:11:45,120
U staat in de rij voor het stemmen?
-Ja.

58
00:11:45,120 --> 00:11:48,680
Hier is iets..een trap.
-Kunt u dat nog zien?

59
00:11:48,680 --> 00:11:51,600
Ja, een beetje ja.
Ik was bang om mijn hoofd te stoten.

60
00:11:51,600 --> 00:11:53,200
Ik doe even mijn lampje aan.

61
00:11:53,200 --> 00:11:57,600
Zou iemand even mee mogen 
helpen naar het stemhokje alstublieft? 

62
00:11:57,600 --> 00:11:59,400
Ik moet erop vertrouwen, 
maar dat doe ik.

63
00:11:59,400 --> 00:12:00,520
Gelukkig.

64
00:12:00,520 --> 00:12:04,120
Er komt misschien nog een moment dat we dat helemaal zelf kunnen controleren. Dat zou mooi zijn.

65
00:12:04,120 --> 00:12:07,160
Nou daar gaan we dan.
Hartelijk dank voor de hulp he.

66
00:12:07,160 --> 00:12:07,560
Graag gedaan.

67
00:12:07,560 --> 00:12:09,760
Waar moet ik  naar buiten?
- Dan mag u aan die kant eruit.

68
00:12:09,760 --> 00:12:11,200
En waar is die kant?
-Ik loop met u mee.

69
00:12:11,200 --> 00:12:13,680
Die kant is links of 
rechts of rechtdoor..

70
00:12:13,680 --> 00:12:15,200
U mag rechtdoor lopen.
Oke, dankjewel.

71
00:12:15,200 --> 00:12:16,840
Zo blijven we leren van elkaar. 

72
00:12:16,840 --> 00:12:21,240
Net als de gemeentes en Kennis Over Zien doen
tijdens hun intensieve samenwerking. 

73
00:12:21,440 --> 00:12:23,840
Ik was een beetje vooringenomen
 ten aanzien van het feit..

74
00:12:23,840 --> 00:12:27,000
.. dat ik dacht dat 
alle mensen met een visuele beperking..

75
00:12:27,000 --> 00:12:31,720
  ..de stemmal gaan gebruiken en 
dat was achteraf natuurlijk niet zo. 

76
00:12:31,720 --> 00:12:34,480
Dus dat was voor mij ook 
even een leerzaam feit. 

77
00:12:34,760 --> 00:12:40,840
Vandaar ook altijd die vraagstelling richting de doelgroep, wilt u gebruik maken van de stemmal en zo ja..

78
00:12:40,840 --> 00:12:44,920
..wilt u daarbij hulp en bijstand 
van een lid van het stembureau?

79
00:12:44,920 --> 00:12:51,800
Wat Kennis Over Zien betreft blijft het onderwerp 
Toegankelijk Stemmen ook buiten verkiezingstijd op de agenda. 

80
00:12:51,800 --> 00:12:55,400
Het bestaande toegankelijk maken, daar zijn we al goed op weg. Maar we zijn er nog lang niet.

81
00:12:55,400 --> 00:12:59,520
Want waar we heel graag naar willen kijken 
zijn andere stemmogelijkheden..

82
00:12:59,520 --> 00:13:02,800
..dus niet alleen het huidige stemproces, 
maar ook welke mogelijkheden zijn er nog meer.

83
00:13:02,800 --> 00:13:06,640
Het digitaal stemmen, dat zou 
voor mij de ideale oplossing zijn. 

84
00:13:06,640 --> 00:13:12,200
Dat komt ook uit de cijfers naar voren, 
dat is niet alleen voor mij, maar dat is eigenlijk voor iedereen. 

85
00:13:12,200 --> 00:13:17,040
Om dat te realiseren is innovatie nodig
 en  zijn wetsaanpassingen nodig..

86
00:13:17,040 --> 00:13:21,440
Dus we zitten daarom ook met de 
Ministeries om tafel om te kijken wat we daarin kunnen doen.

87
00:13:21,440 --> 00:13:26,880
Ga naar nieuwe ideeën toe en daar 
helpen wij graag mee om dat te gaan doen. 

88
00:13:26,880 --> 00:13:31,880
Het stemmen zit erop voor Guido, alleen 
nu nog de reis terug naar huis..

89
00:13:31,880 --> 00:13:34,720
Ik ben echt moe als ik straks thuiskom, 
dat weet ik heel zeker.  

90
00:13:34,720 --> 00:13:36,760
Maar het blijft 
de moeite waard, absoluut! 

91
00:13:36,760 --> 00:13:39,520
En het allermooiste zou naturlijk zijn,
dat ik gewoon thuis in mijn..

92
00:13:39,520 --> 00:13:45,160
..comfortabele woonkamer mijn stem in alle
rust en privacy zou kunnen uitbrengen..

93
00:13:45,160 --> 00:13:46,520
..dat zou het mooiste zijn.

94
00:13:50,560 --> 00:13:56,120
 Wil je meer informatie? 
Kijk op kennisoverzien.nl of zonmw.nl