Vooruitgang vraagt om onderzoek en ontwikkeling. ZonMw financiert gezondheidsonderzoek én stimuleert het gebruik van de ontwikkelde kennis. Daarmee dragen we bij aan het verbeteren van de zorg en gezondheid in Nederland en daarbuiten. Een van de onderzoeken die ZonMw steunt, is het RAPDIF-onderzoek dat zich richt op de diagnose en behandeling van infectieziekten die gepaard gaan met koorts. In Burkina Faso, een van de armste landen ter wereld, wordt onderzocht of de medicatie die beschikbaar is, juist en effectief wordt ingezet. Koorts komt veel voor bij kinderen onder de vijf jaar, een kwetsbare groep. Aan deze jonge kinderen worden bij koorts veelvuldig antibiotica en antimalariamedicatie voorgeschreven, vaak zonder dat een juiste diagnose is gesteld. Dit onzorgvuldig gebruik van deze middelen leidt tot een hoge mate van antimicrobiële resistentie: soms zijn micro-organismen zelfs voor 50 tot 90% resistent tegen veel gebruikte geneesmiddelen. Een zeer zorgelijke situatie, omdat alternatieve geneesmiddelen maar zeer beperkt beschikbaar zijn. Om een diagnose te stellen bij koorts, wordt een test gebruikt. In Burkina Faso is dat vaak een malariatest. Ook als deze goed wordt uitgevoerd en negatief is, worden met de beste intenties zowel antibiotica als antimalariamiddelen voorgeschreven; juist omdat het vaak om zo’n kwetsbare groep gaat. De gezondheidswerkers willen niet het risico nemen dat een niet-behandeld kind ziek blijft of sterft. Hierbij speelt de sociale druk om in ieder geval íets te doen een rol. Ook gebrekkige therapietrouw kan meespelen bij het ontstaan van antimicrobiële resistentie. Ondanks scholing aan de gemeenschap in Burkina Faso breken patiënten of ouders de medicatie vaak voortijdig af en bewaren overgebleven medicijnen voor een ander kind dat koorts krijgt. In andere Afrikaanse landen is de scholingsgraad vermoedelijk vaak lager en het probleem waarschijnlijk nog veel groter. Daarnaast speelt het feit dat deze medicijnen vrij verkrijgbaar zijn, en dus onterecht worden ingenomen of toegediend, ook een rol in het ontstaan van antimicrobiële resistentie. Het RAPDIF-onderzoek wordt in samenwerking met lokale onderzoekers uitgevoerd in Burkina Faso. Het heeft tot doel om in een gebied waar veel malaria, maar ook andere infectieziekten heersen die gepaard gaan met koorts, vast te stellen hoe betrouwbaar de diagnostiek van deze ziekten is, of de juiste geneesmiddelen worden voorgeschreven en hoeveel resistentie er voorkomt tegen deze middelen. Dit onderzoek is ook voor andere landen en zelfs voor Nederland relevant.
Ziekteverwekkers reizen mee met de migratie en vakantiegangers. Ziekten als malaria zouden zich, mede door klimaatverandering, gemakkelijker naar ons land kunnen verspreiden. Door kennis en ervaring internationaal te delen, kunnen we de verspreiding van deze ziekteverwekkers in kaart brengen en bestrijden. Deze internationale aanpak is mogelijk door samenwerking met NWO-WOTRO. Ook zij financieren internationaal onderzoek naar duurzame oplossingen voor onder andere gezondheidsproblemen in lage- en middeninkomenslanden. Er is vastgesteld welke ziekteverwekkers in de regio koorts bij kinderen veroorzaken en hoe die ten dele herkend kunnen worden. Het RAPDIF-onderzoek toonde aan dat er bij deze ziekverwekkers een grote mate van resistentie is voor bepaalde medicijnen. Dit is deels te wijten aan verkeerd voorschrijfgedrag en gebruik. Er is een nieuwe malariatest ontwikkeld die nauwkeuriger is en minder gevoelig is voor gemuteerde malaria parasieten die vaak de oorzaak zijn van een vals negatief test resultaat. Bij deze test hoort een beslismodel. Dit helpt de lokale zorgprofessional om de juiste medicijnen goed voor te schrijven. Een bijkomend resultaat van dit project is dat lokale onderzoekers de gelegenheid krijgen om te promoveren op dit onderzoek. Ze gaan in een nieuw lokaal gezondheidscentrum verder met de ontwikkeling van diagnostische testen en onderzoek waarmee een aantal andere ziekten die gepaard gaan met koorts beter gediagnostiseerd kunnen worden.
Dankzij RAPDIF worden kinderen met koorts beter behandeld en wordt een toename van antimicrobiële resistentie voorkomen. Voor dit succesvolle onderzoekproject ontvangt Henk Schallig, ..
onderzoekscoördinator van RAPDIF bij Amsterdam UMC, de ZonMw Parel.