Wat is doelmatigsheidsonderzoek? Doelmatigheid in de zorg wordt onderzocht door twee verschillende behandelingen met elkaar te vergelijken op het gebied van effecten en kosten. Doelmatigheidsonderzoek stelt simpelweg de vraag welke behandeling is het meest effectief en hoeveel kost dat? Op die manier zijn onderzoekers constant op zoek naar de meest doelmatige behandeling om de zorg zo efficiënt en betaalbaar mogelijk te houden. ZonMw draagt hieraan bij door dit soort onderzoek te financieren met subsidies. Maar hoe ziet zo'n onderzoek er precies uit? Onderzoekers richten zich in eerste instantie op de vraag of een behandeling werkzaam is. Werkzaam betekent dat de behandeling lijkt te doen wat hij moet doen. Een pleister moet bijvoorbeeld blijven plakken op de huid. Dit wordt onderzocht door bij een groep mensen een pleister op te plakken. Wanneer de pleister de hele dag blijft zitten, is die aannemelijk werkzaam. Vervolgens wordt de effectiviteit onderzocht door te kijken of een andere behandeling beter werkt dan de huidige behandeling. Ook kan worden gekeken of behandelen beter is dan niets doen. Stel: er is een nieuw soort pleister ontwikkeld met een speciaal gaasje voor snellere wondgenezing. Dan wordt onderzocht of een wond sneller geneest bij gebruik van die speciale pleister. Hiervoor zijn twee grote groepen mensen met een wond nodig. De ene groep krijgt de standaardpleister en de andere groep krijgt de nieuwe pleister. Vervolgens wordt bij beide groepen gemeten hoe lang het duurt voordat hun wond is genezen. Daarna worden de kosten van de nieuwe pleister bekeken. Deze kosten moeten opwegen tegen de baten. Stel dat de nieuwe pleister drie keer zo duur is als de standaardpleister. Dan lijkt het onverstandig om extra kosten te betalen. ls de wond maar twee minuten sneller dicht gaat. Wanneer de wond twee dagen eerder geneest kunnen de hogere kosten opeens wél redelijk zijn. Maar wat nou als de nieuwe pleister vreselijke jeuk veroorzaakt? En patiënten hem daardoor niet willen dragen? Dat kan een reden zijn om de pleister toch niet te gebruiken. Als uit onderzoek blijkt dat de ene behandeling doelmatiger is dan de andere is er wetenschappelijk bewijs voor de beste behandelmethode. Ook niet-behandelen kan de beste optie zijn. Dit betekent dat andere behandelingen minder of soms helemaal niet meer uitgevoerd worden. Op die manier wordt de gezondheidszorg efficiënter en kan iedereen de zorg krijgen die hij of zij nodig heeft. Nu, én in de toekomst!