1
00:00:05,120 --> 00:00:12,680
Welkom bij dit webinar over het inkopen
van zero-emissiedienstvoertuigen.

2
00:00:12,800 --> 00:00:16,880
Dertig procent van de CO2-emissie
wordt uitgestoten door vervoer.

3
00:00:17,000 --> 00:00:22,760
En de helft daarvan komt door
wegverkeer, 50% van die 30%.

4
00:00:22,880 --> 00:00:27,640
Die voertuigen veroorzaken veel
CO2-uitstoot, maar zijn ook slecht...

5
00:00:27,760 --> 00:00:33,160
voor onze gezondheid. Stikstofoxide,
fijnstof, dat is allemaal niet best.

6
00:00:33,280 --> 00:00:36,880
En de hoeveelheid CO2 in de lucht
neemt nog steeds toe.

7
00:00:37,000 --> 00:00:41,440
Geen goed nieuws en het Rijk zelf heeft
nog maar 2% van het wegverkeer...

8
00:00:41,560 --> 00:00:46,720
elektrisch gemaakt. En ook gemeenten
komen mondjesmaat in beweging.

9
00:00:46,840 --> 00:00:52,520
Tot zover het slechte nieuws. Het goede
nieuws is: het kan, het mag en het moet.

10
00:00:52,640 --> 00:00:54,600
En in dit webinar vertellen we je...

11
00:00:54,720 --> 00:01:00,320
hoe je met CO2-emissieloos inkopen
aan de slag kunt gaan.

12
00:01:00,440 --> 00:01:03,800
Een webinar dat je voorbereidt
op een leernetwerk.

13
00:01:03,920 --> 00:01:06,920
PIANOo organiseert de leernetwerken
en de webinars...

14
00:01:07,040 --> 00:01:09,760
en deze webinars dienen als
voorbereiding op zo'n leernetwerk.

15
00:01:09,880 --> 00:01:13,160
Als je wilt meedoen, het start 4 april,
en je kijkt naar dit webinar...

16
00:01:13,280 --> 00:01:16,040
ben je goed voorbereid
op zo'n leernetwerk.

17
00:01:16,160 --> 00:01:21,400
De webinars en netwerken worden ge-
financierd uit overheidsklimaatgelden...

18
00:01:21,520 --> 00:01:25,240
met als doel die CO2-uitstoot
echt terug te dringen.

19
00:01:25,360 --> 00:01:31,520
Dit webinar duurt drie kwartier en leert je
welke eerste stappen je kunt zetten.

20
00:01:31,640 --> 00:01:39,280
En je krijgt tools en tips aangereikt en je
kunt meedoen door vragen te stellen.

21
00:01:39,400 --> 00:01:43,440
Ik doe dit alleen maar als host.
Mijn naam is Judith de Bruin.

22
00:01:43,560 --> 00:01:47,120
Maar de mensen die het leernetwerk
organiseren, begeleiden...

23
00:01:47,240 --> 00:01:50,480
inhoudelijk en organisatorisch,
zitten aan tafel.

24
00:01:50,600 --> 00:01:55,400
Dat zijn Baldwin Henderson van PIANOo
en Emma van Bree van EVConsult.

25
00:01:55,520 --> 00:01:57,760
Ik zal jullie kort voorstellen.

26
00:01:57,880 --> 00:02:02,960
Jij bent adviseur duurzame mobiliteit.
Waaruit bestaat je dagelijks werk?

27
00:02:03,080 --> 00:02:10,080
Ik help bedrijven en overheden van a tot
z in het proces richting zero-emissie.

28
00:02:10,200 --> 00:02:15,880
Van strategisch advies: hoe krijg je dat
voor elkaar, wat moeten je ambities zijn?

29
00:02:16,000 --> 00:02:19,440
Tot aan de implementatie
van zero-emissievoertuigen.

30
00:02:19,560 --> 00:02:22,960
Of realisatie van laadinfrastructuur.

31
00:02:23,080 --> 00:02:26,160
Dat doe ik voor gemeenten,
provincies door het hele land.

32
00:02:26,280 --> 00:02:30,360
En gemeentes trekken steeds vaker
daarin samen op.

33
00:02:30,480 --> 00:02:36,120
Dus een schat aan kennis en ervaring.
Baldwin, jij bent naast organisator...

34
00:02:36,240 --> 00:02:43,080
ook adviseur innovatiegericht en
maatschappelijk verantwoord inkopen.

35
00:02:43,200 --> 00:02:48,880
Wel een mond vol.
Gelukkig staat het ook op z'n kaartje.

36
00:02:49,000 --> 00:02:52,640
Kun jij kort vertellen:
wat is een leernetwerk?

37
00:02:52,760 --> 00:02:57,560
Een leernetwerk, dat zijn in dit geval
vier bijeenkomsten...

38
00:02:57,680 --> 00:03:04,520
waarin vragen gesteld kunnen worden
aan experts. Die nodigen we uit.

39
00:03:04,640 --> 00:03:09,200
Je kunt daar je ervaringen en vragen
delen met vakgenoten...

40
00:03:09,320 --> 00:03:14,400
van andere aanbestedende diensten.
Alle overheden kunnen dat zijn.

41
00:03:14,520 --> 00:03:17,960
Samen worden kennis en ervaring
gedeeld...

42
00:03:18,080 --> 00:03:22,880
om in je praktijk een stap te zetten.
Dat doen we in vier bijeenkomsten.

43
00:03:23,000 --> 00:03:28,000
Heel goed. Later geven we je
meer details: waar gaat het over...

44
00:03:28,120 --> 00:03:31,760
wat zijn de thema's, hoe geef je je op,
voor wie is het bedoeld?

45
00:03:31,880 --> 00:03:37,680
Maar we duiken eerst de inhoud in.
Het wagenpark van een gemeente...

46
00:03:37,800 --> 00:03:43,680
een provincie, een waterschap,
je hebt allemaal een wagenpark.

47
00:03:43,800 --> 00:03:47,240
Om welke voertuigen gaat het,
Emma, in dit leernetwerk?

48
00:03:47,360 --> 00:03:52,400
Over personenauto's, maar gemeenten
hebben ook steeds vaker vragen...

49
00:03:52,520 --> 00:03:56,400
over overige dienstvoertuigen,
specialistische voertuigen...

50
00:03:56,520 --> 00:04:01,320
voor reinigingsdiensten, handhavers.
Maar ook scooters.

51
00:04:01,440 --> 00:04:04,320
Het hele pakket.
Dat is uitdagend...

52
00:04:04,440 --> 00:04:08,040
want de gewone elektrische auto's
zijn al best lang op de markt.

53
00:04:08,160 --> 00:04:11,840
Maar hoe is de beschikbaarheid
van dat soort speciale voertuigen?

54
00:04:11,960 --> 00:04:15,880
Langzaam maar zeker
begint dat eraan te komen.

55
00:04:16,000 --> 00:04:21,760
We spreken veel leveranciers ook
vanuit m'n werk. Die geven aan:

56
00:04:21,880 --> 00:04:27,920
niet alleen de af-fabriekvoertuigen
komen vaker en meer op de markt...

57
00:04:28,040 --> 00:04:31,160
maar ook in de ombouw
is er best wat gebeurd.

58
00:04:31,280 --> 00:04:35,160
Ze bouwen een benzine- of
dieselvoertuig om naar elektrisch.

59
00:04:35,280 --> 00:04:37,960
Zeker voor de grotere,
zwaardere voertuigen...

60
00:04:38,080 --> 00:04:42,640
levert dat de komende jaren veel
varianten op die beschikbaar komen.

61
00:04:42,760 --> 00:04:45,840
En het is een marktmechanisme,
dus hoe meer vraag er ontstaat...

62
00:04:45,960 --> 00:04:50,320
hoe sneller marktontwikkelingen gaan.
Die massa kunnen wij creëren.

63
00:04:50,440 --> 00:04:55,440
Ja. Dat geeft een mooi samenspel
tussen vraag en aanbod.

64
00:04:55,560 --> 00:05:01,960
Ook de laadinfrastructuur, techniek,
beschikbaarheid, kosten, hoe loopt dat?

65
00:05:02,080 --> 00:05:07,480
Nederland is daarin rijk. Veel leveran-
ciers bieden laadinfrastructuur aan.

66
00:05:07,600 --> 00:05:12,200
Dus daar is genoeg beschikbaarheid.
-Kortom, het kan.

67
00:05:12,320 --> 00:05:17,600
Sommige dingen al in versie 5
en andere in versie 2.

68
00:05:17,720 --> 00:05:24,640
Maar de meeste gemeentes hebben
nog géén zero-emissievoertuigen.

69
00:05:24,760 --> 00:05:28,680
Waarom is dit een goed moment
om ermee te starten?

70
00:05:28,800 --> 00:05:36,520
De ontwikkelingen gaan snel en we zien
goede voorbeelden van koplopers...

71
00:05:36,640 --> 00:05:41,040
met name vanuit de grote steden,
waarvan we veel kunnen leren.

72
00:05:41,160 --> 00:05:47,000
En die ontwikkelingen gaan zo snel dat
het meer in de breedte opgepakt wordt.

73
00:05:47,120 --> 00:05:50,440
Daarom des te belangrijker voor ons
als expertisecentrum aanbesteden...

74
00:05:50,560 --> 00:05:55,480
om te kijken: hoe koop je dit in?
-Heel goed.

75
00:05:55,600 --> 00:06:00,120
Ik wou dit vertellen, maar sommigen
hebben dat zelf al uitgevonden:

76
00:06:00,240 --> 00:06:04,800
Hoe je een vraag kunt stellen.
Onder in beeld zie je een chatfunctie.

77
00:06:04,920 --> 00:06:08,240
Als je daar je vraag intypt,
dan komt hij bij ons terecht...

78
00:06:08,360 --> 00:06:12,600
en kunnen we kijken of ik die vraag
door kan spelen aan onze gasten.

79
00:06:12,720 --> 00:06:17,480
Dit webinar is ook op de website
van PIANOo terug te bekijken.

80
00:06:17,600 --> 00:06:24,960
Het aan een ander laten zien of het
opnieuw bekijken kan uiteraard gratis.

81
00:06:25,080 --> 00:06:31,320
Een eerste vraag. Ik weet niet of dit al
hier hoort, maar het is een interessante.

82
00:06:31,440 --> 00:06:35,080
Hoe kun je rekening houden met
de minimumdoelen voor aanbesteden...

83
00:06:35,200 --> 00:06:40,640
van schone, energiezuinige voertuigen
van het Europees Parlement?

84
00:06:40,760 --> 00:06:48,480
Een in februari aangenomen directive
zegt dat er een minimumpercentage...

85
00:06:48,600 --> 00:06:54,240
aan schone, energiezuinige voertuigen
in de wagenparken moet komen.

86
00:06:54,360 --> 00:06:59,240
Sommige gemeenten waren daar in
de vorige leernetwerken al mee bezig.

87
00:06:59,360 --> 00:07:06,080
Ik heb een voorbeeld. De gemeenten
Amstelveen, Diemen en Uithoorn...

88
00:07:06,200 --> 00:07:09,560
hebben gekeken wat die
verschillende typen voertuigen zijn.

89
00:07:09,680 --> 00:07:12,520
EURO 5 en EURO 6 zijn
helemaal nog niet zo schoon...

90
00:07:12,640 --> 00:07:16,040
in verhouding tot wat er beschikbaar is
in honderd procent elektrisch.

91
00:07:16,160 --> 00:07:20,680
Die hebben aan een aanbesteding
gunningscriteria gehangen...

92
00:07:20,800 --> 00:07:25,560
waardoor een aanbieder of inschrijver
op die aanbesteding geneigd is...

93
00:07:25,680 --> 00:07:29,480
om meer richting die echte
zero-emissievoertuigen te gaan.

94
00:07:29,600 --> 00:07:34,760
En je kunt ook om
een soort ingroeimodel vragen.

95
00:07:34,880 --> 00:07:40,400
Zo stimuleer je dat het richting schone
en energiezuinige voertuigen gaat.

96
00:07:40,520 --> 00:07:44,720
Dank je wel voor deze mooie,
uitdagende vraag.

97
00:07:44,840 --> 00:07:49,440
Dit webinar bestaat uit een hoop dingen
die in de vorige leernetwerken...

98
00:07:49,560 --> 00:07:51,920
zijn besproken.
Die nemen we nu met je door.

99
00:07:52,040 --> 00:07:56,480
Het bestaat uit drie onderdelen.
Hoe bereid je je eigen organisatie voor?

100
00:07:56,600 --> 00:07:59,480
Hoe bereid je die feitelijke
aanbesteding voor?

101
00:07:59,600 --> 00:08:03,360
We kijken vooral naar de total costs
of ownership en de vlootscan.

102
00:08:03,480 --> 00:08:06,480
En in het laatste onderdeel
willen we jullie vertellen...

103
00:08:06,600 --> 00:08:10,560
wat er zoal in het leernetwerk
van dit jaar op de rit staat.

104
00:08:10,680 --> 00:08:16,000
Dan gaan we naar 't eerste blok, maar ik
heb ook een enquêtevraag aan jullie.

105
00:08:16,120 --> 00:08:20,040
Misschien kun je die invullen.
Je ziet 'm nu in beeld.

106
00:08:20,160 --> 00:08:25,960
Waarmee start je als je zero-emissie-
voertuigen wilt inkopen, aanbesteden?

107
00:08:26,080 --> 00:08:30,000
Betrek je eerst medewerkers,
consulteer je eerst de markt...

108
00:08:30,120 --> 00:08:33,240
verken je eerst de technische
mogelijkheden...

109
00:08:33,360 --> 00:08:37,840
betrek je je bestuurders erbij of ga je
die wettelijke kaders bestuderen?

110
00:08:37,960 --> 00:08:42,240
Waar zou jij de eerste stap zetten,
daar zijn we benieuwd naar.

111
00:08:42,360 --> 00:08:49,120
Als je het invult, zal ik de uitslag
mededelen en hier bespreken.

112
00:08:50,000 --> 00:08:56,440
Eén vraag ging over wettelijke kaders.
Net ook die vraag over Europa.

113
00:08:56,560 --> 00:08:59,240
Wat is er al op dat gebied?

114
00:08:59,360 --> 00:09:04,840
Fungerende wettelijke kaders zijn
er nog niet. Die zijn wel in ontwikkeling.

115
00:09:04,960 --> 00:09:10,760
Dit is het Clean Vehicle Directive, dat
medio 2021 geïmplementeerd moet zijn.

116
00:09:10,880 --> 00:09:17,720
Maar er zijn al een heleboel intenties,
met ook al harde deadlines.

117
00:09:17,840 --> 00:09:25,400
In 2025 of 2030 willen veel gemeentes
en provincies emissieneutraal zijn.

118
00:09:25,520 --> 00:09:31,280
Dat geeft een duidelijke doelstelling
om met de positieve bijdrage...

119
00:09:31,400 --> 00:09:36,160
die zero-emissie kan doen met je
voertuigen binnen jouw beheersgebied...

120
00:09:36,280 --> 00:09:40,040
daar een flinke stap in te maken.
-Heel goed.

121
00:09:40,160 --> 00:09:45,600
Even de uitslag. Velen zullen denken:
wettelijke kaders zijn er nog niet...

122
00:09:45,720 --> 00:09:48,440
dus die hoef ik niet te bestuderen.

123
00:09:48,560 --> 00:09:52,480
Dat is nul. Niemand zegt:
Ik start met de wettelijke kaders.

124
00:09:52,600 --> 00:09:57,840
Dan marktconsultatie 17%, technische
mogelijkheden en betrokkenheid 22%...

125
00:09:57,960 --> 00:10:03,560
en 't merendeel begint met het betrekken
van de medewerkers: bijna 40%.

126
00:10:03,680 --> 00:10:09,320
Wat vind je van die keuze, Emma?
-Wel heel positief.

127
00:10:09,440 --> 00:10:14,200
Ik vind dat heel leuk. Het begint
met die medewerkers betrekken.

128
00:10:14,320 --> 00:10:21,960
Veel bedrijven, organisaties, overheden
gaan daar snel aan voorbij.

129
00:10:22,080 --> 00:10:26,240
'Die medewerkers, dat volgt wel aan het
einde.' Maar als je ze meteen betrekt...

130
00:10:26,360 --> 00:10:31,240
en ze goed laat begrijpen waarom
zero-emissierijden belangrijk is...

131
00:10:31,360 --> 00:10:37,840
zal er later minder weerstand zijn
en gaat die overstap makkelijker.

132
00:10:37,960 --> 00:10:43,720
Bedoel je álle medewerkers
of de chauffeurs? Hoe breed ga je dan?

133
00:10:43,840 --> 00:10:47,720
Allebei. De chauffeurs
moeten in die auto's gaan rijden...

134
00:10:47,840 --> 00:10:53,360
maar bij poolwagens moet je
naar al je medewerkers kijken.

135
00:10:53,480 --> 00:11:00,000
Maar met de fiets komen draagt ook bij
aan zero-emissie. Dat is ook goed.

136
00:11:00,120 --> 00:11:05,240
Dan rijden ze nooit in die
elektrische auto van jouw organisatie...

137
00:11:05,360 --> 00:11:08,280
maar snappen ze wel
waarom die ambitie zo belangrijk is.

138
00:11:08,400 --> 00:11:12,720
En misschien werkt het bij medewerkers
door in hun privékeuzes...

139
00:11:12,840 --> 00:11:14,760
over vervoer of uitstoot.

140
00:11:14,880 --> 00:11:20,360
Je hebt dan als gemeente
een bredere impact door die auto's...

141
00:11:20,480 --> 00:11:25,360
Je draagt het zo ook uit. Overheden
hebben een voorbeeldfunctie.

142
00:11:25,480 --> 00:11:31,680
Je vertelde al: nog maar 2% van
de voertuigen van het Rijk is elektrisch.

143
00:11:31,800 --> 00:11:35,640
Dan zal de rest van Nederland denken:
het zal mijn tijd wel duren.

144
00:11:35,760 --> 00:11:39,520
Juist als overheid kun je
die voorbeeldfunctie zo goed vervullen.

145
00:11:39,640 --> 00:11:43,160
Je kunt ervaren hoe het is,
rijden in zo'n auto.

146
00:11:43,280 --> 00:11:47,640
Goed. Dank voor jullie antwoord.
Stel je vragen in de chat...

147
00:11:47,760 --> 00:11:50,120
en dan gaan we er
hier mee aan de slag.

148
00:11:50,240 --> 00:11:55,440
We gaan naar de stappen ter
voorbereiding van je organisatie.

149
00:11:55,560 --> 00:11:58,400
Daar neemt Emma ons nu in mee.

150
00:11:58,520 --> 00:12:03,520
We zeggen in het algemeen:
Kijk naar zes stappen om te beginnen...

151
00:12:03,640 --> 00:12:09,080
met je organisatie richting zo'n aan-
besteding van zero-emissievoertuigen.

152
00:12:09,200 --> 00:12:12,760
De eerste is, en daarom
was ik blij met de polluitslag:

153
00:12:12,880 --> 00:12:15,360
De mensen betrekken
binnen je organisatie.

154
00:12:15,480 --> 00:12:20,680
Richt een team of stuurgroep in
van mensen vanuit de hele organisatie.

155
00:12:20,800 --> 00:12:25,600
Handig is om van de afdelingen die
iets met het inkopen te maken hebben...

156
00:12:25,720 --> 00:12:28,280
een persoon te betrekken.

157
00:12:28,400 --> 00:12:33,040
Van het wagenpark, het gebouwbeheer,
als het gaat over laadinfra.

158
00:12:33,160 --> 00:12:37,200
Van de afdeling duurzaamheid, of iemand
van de medezeggenschapsraad...

159
00:12:37,320 --> 00:12:43,560
om medewerkers te vertegen-
woordigen en draagvlak te creëren.

160
00:12:43,680 --> 00:12:48,000
Of een directielid. Daarmee heb je ook
een voorbeeldfunctie in je stuurgroep...

161
00:12:48,120 --> 00:12:50,720
om daadwerkelijk te starten.

162
00:12:50,840 --> 00:12:57,000
Het tweede is inzicht creëren.
Wat is er nou echt in jouw wagenpark?

163
00:12:57,120 --> 00:13:00,960
Waar bestaat het uit?
Hoe wordt het gebruikt?

164
00:13:01,080 --> 00:13:04,240
Welke kilometrages kun je verzamelen,
welke gegevens?

165
00:13:04,360 --> 00:13:08,640
De rijprofielen, ritpatronen, inclusief
de strategie van je organisatie.

166
00:13:08,760 --> 00:13:13,920
Welke strategische keuzes zijn er al
gemaakt, welke ambities leven er al...

167
00:13:14,040 --> 00:13:18,800
waarmee je moet werken om in stap 3
een eigen ambitie te formuleren...

168
00:13:18,920 --> 00:13:24,600
voor zover die er nog niet is. Kijk
daarbij naar de kpi's van de afdelingen.

169
00:13:24,720 --> 00:13:28,520
Misschien is er al een keuze gemaakt
om zero-emissie te zijn in 2030.

170
00:13:28,640 --> 00:13:32,040
Misschien kun je die opschuiven
naar 2025.

171
00:13:32,160 --> 00:13:37,200
Zo'n hogere ambitie kan meewerken
om sneller dingen voor elkaar te krijgen.

172
00:13:37,320 --> 00:13:44,880
Schone lucht of geluidsoverlast
kan ook onderdeel zijn van je ambitie.

173
00:13:45,000 --> 00:13:50,520
Zeker. We hebben het vaak automatisch
over CO2-uitstoot bij zero-emissie...

174
00:13:50,640 --> 00:13:54,480
maar we bedoelen ook nadrukkelijk
stikstofoxide en fijnstof.

175
00:13:54,600 --> 00:13:58,560
Het gaat ook als overheid
over de gezondheid van je burgers.

176
00:13:58,680 --> 00:14:02,840
Ook daarin moet je het voortouw nemen.

177
00:14:02,960 --> 00:14:06,880
Dus die kun je ook duidelijk
meenemen in je ambities.

178
00:14:07,000 --> 00:14:12,200
En kijk naar mogelijkheden en ontwikke-
lingen. Wat speelt er in de markt?

179
00:14:12,320 --> 00:14:15,720
Kun je met marktpartijen in gesprek
om hen te consulteren?

180
00:14:15,840 --> 00:14:21,040
Hoe zijn hun productieproces en planning
met de zero-emissievarianten?

181
00:14:21,160 --> 00:14:27,480
Er is verschil. De een is met af-fabriek-
modellen bezig, de ander met ombouw.

182
00:14:27,600 --> 00:14:30,880
Zodat je de markt en de technische
mogelijkheden goed kent.

183
00:14:31,000 --> 00:14:36,480
Dan weet je sneller of die zero-emissie-
varianten voor jouw wagenpark passen.

184
00:14:36,600 --> 00:14:39,680
En kijk ook naar andere organisaties,
buurgemeenten...

185
00:14:39,800 --> 00:14:42,120
grotere gemeenten die al verder zijn.

186
00:14:42,240 --> 00:14:46,600
En vind niet zelf het wiel uit,
maar kijk ook wat je van hen kunt leren.

187
00:14:46,720 --> 00:14:53,200
In het leernetwerk nemen we die 'best
practices' van andere gemeenten mee.

188
00:14:53,320 --> 00:14:57,040
Ik heb een vraag ondertussen.

189
00:14:57,160 --> 00:15:00,880
Eerder iets voor jou, Baldwin,
als medewerker van PIANOo.

190
00:15:01,000 --> 00:15:05,840
Kan PIANOo helpen het gesprek tussen
de markt en de overheid te bevorderen?

191
00:15:05,960 --> 00:15:10,120
Want op het gebied dat Emma zegt
is veel kennis voorradig.

192
00:15:10,240 --> 00:15:14,120
Zeker. Ook daar besteden we
in leernetwerken zeker aandacht aan.

193
00:15:14,240 --> 00:15:18,240
Naast die drie bijeenkomsten
waar we op de inhoud ingaan...

194
00:15:18,360 --> 00:15:22,680
is de vierde bijeenkomst een
marktontmoeting, een marktconsultatie.

195
00:15:22,800 --> 00:15:27,200
Er worden marktpartijen uitgenodigd
voor een gesprek met elkaar.

196
00:15:27,320 --> 00:15:32,640
En hopelijk kun je met de uitkomsten
van het leernetwerk met hen spreken.

197
00:15:32,760 --> 00:15:39,480
Kijk, da's handig. We waren bij stap 4.
Marktconsultatie. Ja, stap 5 dan.

198
00:15:39,600 --> 00:15:44,560
Stap 5. Met die informatie kun je
kijken naar een vervangingsplanning...

199
00:15:44,680 --> 00:15:50,760
of ingroeimodel. Daar kunnen we samen
over nadenken in de bijeenkomsten.

200
00:15:50,880 --> 00:15:55,400
Maar dat doe je met je verzamelde
informatie over het voertuiggebruik...

201
00:15:55,520 --> 00:16:00,760
maar de extra component bij elektrisch
rijden is die laadinfrastructuur.

202
00:16:00,880 --> 00:16:04,560
Hoe gaat dat eruitzien?
Richt je dat op je eigen terrein in...

203
00:16:04,680 --> 00:16:06,920
wat weer positiever is
voor je businesscase.

204
00:16:07,040 --> 00:16:11,440
Of moet dat op 'n andere plek gebeuren
en wat is daarvoor nodig?

205
00:16:11,560 --> 00:16:17,000
En als laatste: vertaal deze zaken naar
een duidelijke strategie per afdeling...

206
00:16:17,120 --> 00:16:21,840
op weg naar die aanbesteding.
-Dat klinkt als een flinke klus.

207
00:16:21,960 --> 00:16:26,840
Het is een flinke klus en het is
een andere manier van nadenken.

208
00:16:26,960 --> 00:16:31,160
Denk daarom ook met die verschillende
mensen binnen je organisatie na.

209
00:16:31,280 --> 00:16:36,480
Zo kun je de kennis binnen
de organisatie beter benutten.

210
00:16:36,600 --> 00:16:41,440
En nu gaan jullie ervan uit
dat iedereen mee wil doen.

211
00:16:41,560 --> 00:16:46,120
Maar misschien zijn jij en je collega
van duurzaamheid heel enthousiast...

212
00:16:46,240 --> 00:16:51,480
maar vindt je collega van
wagenparkbeheer het flauwekul.

213
00:16:51,600 --> 00:16:57,160
Ook al heeft je organisatie een
doelstelling. Hoe kun je dat aanpakken?

214
00:16:57,280 --> 00:17:03,640
Er zijn ook ambities die Nederlandbreed
gelden, zoals zo'n directive.

215
00:17:03,760 --> 00:17:06,920
Die komen eraan.
Misschien zegt jouw gemeente:

216
00:17:07,040 --> 00:17:11,120
We willen in dat jaar zero-emissie zijn,
bijvoorbeeld in 2030.

217
00:17:11,240 --> 00:17:15,440
Die ambitie ligt nog ver weg.
Dat is redelijk gemiddeld.

218
00:17:15,560 --> 00:17:21,280
Maar je kunt het steviger aanzetten
als je veel eerder zero-emissie wilt zijn.

219
00:17:21,400 --> 00:17:24,440
En kijk bij stap 1 of je een directeur...

220
00:17:24,560 --> 00:17:28,560
of iemand vanuit de bovenste laag
van je organisatie kunt betrekken...

221
00:17:28,680 --> 00:17:32,560
zodat die als ambassadeur fungeert
voor de doelstellingen.

222
00:17:32,680 --> 00:17:35,560
Als een soort beschermvrouw of -heer.

223
00:17:35,680 --> 00:17:39,480
Jij hebt daar ook ervaring mee,
innovatiegericht inkopen.

224
00:17:39,600 --> 00:17:44,080
Daar kom je vaker met dit soort
dingen in aanraking.

225
00:17:44,200 --> 00:17:47,920
Vorig jaar bleek ook
bij alle andere leernetwerken...

226
00:17:48,040 --> 00:17:50,040
dat goed opdrachtgeverschap
heel belangrijk is.

227
00:17:50,160 --> 00:17:54,400
Dan heb je het over de aspecten
van de interne organisatie.

228
00:17:54,520 --> 00:17:59,440
Om van ambities tot een
praktisch inkoopresultaat te komen...

229
00:17:59,560 --> 00:18:03,920
heb je beleidsverantwoordelijken nodig.
Niet alleen de interne inkoper...

230
00:18:04,040 --> 00:18:08,680
maar ook de gebruiker die de eisen stelt.
En ook de interne opdrachtgever.

231
00:18:08,800 --> 00:18:14,080
Al die belangrijke stakeholders
en rollen binnen de organisatie...

232
00:18:14,200 --> 00:18:19,160
moeten bij dit proces betrokken worden,
want je bent met nieuwe dingen bezig.

233
00:18:19,280 --> 00:18:22,880
Om een goed opdrachtgever te zijn
moet je dat samen oppakken.

234
00:18:23,000 --> 00:18:26,880
Je hebt ze allemaal nodig,
ook de input en kennis van die partijen.

235
00:18:27,000 --> 00:18:32,120
We hadden nu de theorie, maar in
een leernetwerk krijg je alle voorbeelden.

236
00:18:32,240 --> 00:18:35,760
Laten we daarnaar kijken.
Twee koplopers...

237
00:18:35,880 --> 00:18:42,320
en een aantal goede 'best practices'.
Utrecht is goed bezig, Emma.

238
00:18:42,440 --> 00:18:46,520
Kun je vertellen wat voor een proces
die hebben doorgemaakt?

239
00:18:46,640 --> 00:18:49,840
Utrecht heeft goed gekeken
naar deze zes stappen.

240
00:18:49,960 --> 00:18:54,000
Vooral bij stap 3 zat er
voor hen een twistpunt.

241
00:18:54,120 --> 00:18:59,360
Ze zeiden: toen we die ambitie
formuleerden merkten we een omslag.

242
00:18:59,480 --> 00:19:05,080
Voor de hele organisatie werd duidelijk
wat er stond te gebeuren.

243
00:19:05,200 --> 00:19:09,840
Er werd niet meer vanuit eilandjes
gewerkt aan ieders eigen ambitie...

244
00:19:09,960 --> 00:19:14,280
of per afdeling. Er werd een
wagenparkbrede ambitie gesteld.

245
00:19:14,400 --> 00:19:21,600
Dat hielp met de samenwerking en een
stap naar dat zero-emissiewagenpark.

246
00:19:21,720 --> 00:19:25,560
Zo'n stap wil je snel doen
om aan het werk te kunnen...

247
00:19:25,680 --> 00:19:29,560
maar het is toch belangrijk
om hierbij stil te staan.

248
00:19:29,680 --> 00:19:36,080
De afdeling duurzaamheid vindt iets
en wagenparkbeheer heeft ook ambities.

249
00:19:36,200 --> 00:19:39,720
Dat samenleggen
helpt de hele organisatie vooruit.

250
00:19:39,840 --> 00:19:41,480
Je hebt een stuurgroep...

251
00:19:41,600 --> 00:19:47,080
en die ambitie moet herkend worden
door al die mensen van die stuurgroep.

252
00:19:47,200 --> 00:19:52,520
Amsterdam, ook 'n koploper. Wat hebben
ze daar voor slimme dingen bedacht?

253
00:19:52,640 --> 00:19:59,280
In Amsterdam hebben ze slimme dingen
bedacht met reinigingsvoertuigen:

254
00:19:59,400 --> 00:20:07,360
Hoe kunnen we op een andere manier
die afvalinzamelplekken ledigen?

255
00:20:07,480 --> 00:20:13,160
Vroeger werd met conventioneel mate-
rieel elke week op hetzelfde tijdstip...

256
00:20:13,280 --> 00:20:19,280
het afval opgehaald. Nu kijken ze:
waar is een afvalcontainer vol?

257
00:20:19,400 --> 00:20:24,520
Dan pas gaat die elektrische auto rijden.
Met een heel andere systematiek...

258
00:20:24,640 --> 00:20:29,800
is het mogelijk om met
een elektrisch voertuig afval op te halen.

259
00:20:29,920 --> 00:20:33,680
Amsterdam heeft z'n eigen eisen
met de binnenstad...

260
00:20:33,800 --> 00:20:37,960
de straatbreedten, voertuiggroottes.
Er is zoveel veranderd.

261
00:20:38,080 --> 00:20:43,640
Waar je vroeger elke week drie, vier
vuilniszakken aan de straat zette...

262
00:20:43,760 --> 00:20:49,160
loop je nu naar een container. Die logis-
tiek is in veel gemeentes veranderd.

263
00:20:49,280 --> 00:20:55,640
Het heeft effect op de logistiek. Met zo'n
eerste inventarisatie van hoe je rijdt...

264
00:20:55,760 --> 00:21:01,200
kom je erachter als organisatie
dat het best efficiënter kan.

265
00:21:01,320 --> 00:21:06,920
Goed. Als je vragen hebt over
dit onderwerp, stel ze alsjeblieft.

266
00:21:07,040 --> 00:21:13,760
Ik zie ze op het scherm en kan ze
doorspelen aan Baldwin of Emma.

267
00:21:13,880 --> 00:21:18,160
Ik heb een vraag die er nog stond:
Wat kun je doen...

268
00:21:18,280 --> 00:21:22,640
die hebben het over het aanbesteden,
als je in een lopend contract zit?

269
00:21:22,760 --> 00:21:28,400
Die vraag komt wel vaker voorbij.
Maar dat betekent niet...

270
00:21:28,520 --> 00:21:32,080
dat je geen vooronderzoek kunt doen
voor je volgende aanbesteding.

271
00:21:32,200 --> 00:21:36,480
Misschien duurt die nog twee, drie jaar,
maar je kunt vast kijken:

272
00:21:36,600 --> 00:21:40,240
Wat kunnen we al?
Hoe ziet dat wagenpark eruit?

273
00:21:40,360 --> 00:21:45,400
Met die eerste stappen die ik noemde
kun je al aan de slag.

274
00:21:45,520 --> 00:21:49,760
Kijk wat er mogelijk is.
Ga al met die markt in gesprek.

275
00:21:49,880 --> 00:21:54,600
Met het leernetwerk deelnemen kan
ook al, om een ambitie te vormen...

276
00:21:54,720 --> 00:21:58,400
met mensen die commitment hebben
aan je doelstellingen.

277
00:21:58,520 --> 00:22:00,920
Daar kun je allemaal
al mee aan de slag.

278
00:22:01,040 --> 00:22:05,280
Hoelang doe je over die vijf stappen
als je dat moet inplannen?

279
00:22:05,400 --> 00:22:10,360
Hoeveel tijd kost dat gemiddeld
voordat je stap 1 t/m 6 gezet hebt?

280
00:22:10,480 --> 00:22:15,920
Dat hangt af van je organisatiegrootte
en hoeveel mensen je moet betrekken.

281
00:22:16,040 --> 00:22:20,960
En hoeveel haast heb je?
Ik zou er ruim de tijd voor nemen.

282
00:22:21,080 --> 00:22:26,080
Dat kan enkele maanden zijn. En als je
1 of 2 jaar voor je aanbesteding zit...

283
00:22:26,200 --> 00:22:30,840
dan zit je nog goed.
-Heel goed. Oké. Dank.

284
00:22:30,960 --> 00:22:34,080
Dan gaan we over naar het tweede blok
van dit webinar.

285
00:22:34,200 --> 00:22:37,480
Nu weet je hoe je je organisatie
voorbereidt...

286
00:22:37,600 --> 00:22:42,000
maar hoe bereid je specifiek
je aanbesteding voor?

287
00:22:42,120 --> 00:22:45,240
Wij doorlopen niet alle stappen
van het inkoopproces...

288
00:22:45,360 --> 00:22:49,160
maar we gaan in op die dingen
die het specifiek anders maken.

289
00:22:49,280 --> 00:22:51,840
Met name twee stappen.
Het maken van een vlootscan...

290
00:22:51,960 --> 00:22:55,960
en het maken van een berekening
van de total costs of ownership.

291
00:22:56,080 --> 00:23:03,520
Het proces is anders, maar wat
vraagt dat van de inkoper, Baldwin?

292
00:23:03,640 --> 00:23:10,680
Er komt heel veel op die inkoper af.
Die kan het niet alleen af.

293
00:23:10,800 --> 00:23:18,200
Bijvoorbeeld een gebouwbeheerder is
nodig om de laadstructuur te realiseren.

294
00:23:18,320 --> 00:23:21,880
Die werkt met andere budgetten.

295
00:23:22,000 --> 00:23:25,840
Dus naast die inkoper heb je
de gebouwbeheerder vaak nodig...

296
00:23:25,960 --> 00:23:31,240
de interne opdrachtgever,
om al die eisen scherp te krijgen...

297
00:23:31,360 --> 00:23:35,760
die voor jouw inkoopstrategie
en -methode belangrijk zijn.

298
00:23:35,880 --> 00:23:41,440
Moet je leiding houden over dat team?
Is de inkoper wel de baas?

299
00:23:41,560 --> 00:23:46,080
Of kan dat ook heel verschillend zijn?
Wie houdt de touwtjes in handen?

300
00:23:46,200 --> 00:23:51,280
De opdrachtgever houdt ze bij
goed opdrachtgeverschap in handen.

301
00:23:51,400 --> 00:23:57,680
De inkoper adviseert en ondersteunt.
Daarom is die wisselwerking belangrijk.

302
00:23:57,800 --> 00:24:01,880
Komen er ook weleens opdrachtgevers
mee naar het leernetwerk?

303
00:24:02,000 --> 00:24:07,800
Misschien wel. Een aantal strategische
inkopers heeft zich ingetekend.

304
00:24:07,920 --> 00:24:12,040
Maar ook opdrachtgevers en
beleidsverantwoordelijken zijn welkom...

305
00:24:12,160 --> 00:24:16,360
beleidsmedewerkers.
Dus die zijn allemaal uitgenodigd.

306
00:24:16,480 --> 00:24:23,520
Heel goed. Twee dingen dus. De vloot-
scan en de tco-tool of de berekening.

307
00:24:23,640 --> 00:24:30,400
Emma, we beginnen met die vlootscan.
Waar heb je het voor nodig? Wat is het?

308
00:24:30,520 --> 00:24:36,280
Een vlootscan is een diepgaandere
analyse van je wagenpark...

309
00:24:36,400 --> 00:24:41,520
op basis van de data
die je hebt geïnventariseerd.

310
00:24:41,640 --> 00:24:45,760
Met je kilometrage en je rit- en
parkeerpatronen kun je kijken:

311
00:24:45,880 --> 00:24:49,120
Zijn die zero-emissievarianten
daadwerkelijk haalbaar?

312
00:24:49,240 --> 00:24:53,680
Dat ligt in je actieradius. Hoeveel rij je
gemiddeld per dag met die voertuigen?

313
00:24:53,800 --> 00:24:58,560
Zitten er pieken in,
misschien tot wel 200 kilometer per dag.

314
00:24:58,680 --> 00:25:04,840
Voor sommige elektrische varianten
zijn dat prima haalbare dagkilometrages.

315
00:25:04,960 --> 00:25:12,200
Ook kijk je naar de parkeertijd. Staan ze
van 19:00 u tot 7:00 u aan een lader?

316
00:25:12,320 --> 00:25:16,320
Dan kunnen ze lang genoeg laden
om overdag te kunnen rijden.

317
00:25:16,440 --> 00:25:22,800
Zulke dingen doe je in een vlootscan.
Kijken waar nu al mogelijkheden liggen...

318
00:25:22,920 --> 00:25:26,800
om voertuigen te vervangen
door zero-emissievarianten.

319
00:25:26,920 --> 00:25:29,680
Dit leidt soms tot verbazing
bij opdrachtgevers.

320
00:25:29,800 --> 00:25:34,440
Recent hoorde bij een provincie een
wagenparkbeheerder van haar team:

321
00:25:34,560 --> 00:25:39,160
Die bus kan niet worden vervangen door
'n zero-emissievariant. Die rijdt te veel.

322
00:25:39,280 --> 00:25:44,280
Maar uit data bleek hij maar
zestig kilometer per dag te rijden.

323
00:25:44,400 --> 00:25:48,200
Toen bleek: die kan ook
naar een zero-emissievariant.

324
00:25:48,320 --> 00:25:52,480
Dus alleen al dat inzicht
biedt alweer mogelijkheden.

325
00:25:52,600 --> 00:25:57,240
Naast praktische haalbaarheid
kijk je naar financiële haalbaarheid.

326
00:25:57,360 --> 00:26:02,360
Dat gaat erover: wat is
er nou mogelijk qua budgetten?

327
00:26:02,480 --> 00:26:07,720
Soms is de investering wat hoger,
zeker bij speciale voertuigen.

328
00:26:07,840 --> 00:26:12,280
Dan zit de terugverdientijd
in je gebruikerskosten.

329
00:26:12,400 --> 00:26:15,720
Maar ook veel gemeenten
of provincies zeggen:

330
00:26:15,840 --> 00:26:18,800
Die hoge investering vinden we
het nu waard...

331
00:26:18,920 --> 00:26:23,760
omdat we het terugverdienen en omdat
we een voorbeeldfunctie hebben.

332
00:26:23,880 --> 00:26:28,840
En zero-emissie is onze ambitie.
Dus is er meer budget beschikbaar.

333
00:26:28,960 --> 00:26:32,400
Dat inzichtelijk krijgen is
ook onderdeel van die vlootscan.

334
00:26:32,520 --> 00:26:36,360
Dat doet me denken aan mensen
die de allereerste willen zijn.

335
00:26:36,480 --> 00:26:40,640
Die de iPhone hadden of de iPad
of dit apparaat.

336
00:26:40,760 --> 00:26:46,640
En terugkijkend denk je: ik kocht dat
en dat was zo'n belachelijk hoge prijs.

337
00:26:46,760 --> 00:26:51,240
Maar je bent de eerste. Niet dat
dat voor gemeenten een motivatie is.

338
00:26:51,360 --> 00:26:55,360
Maar je doet ook ervaring op. Je
bent al bezig met die nieuwe manier...

339
00:26:55,480 --> 00:26:59,240
van denken en rijden
die mainstream zal worden.

340
00:26:59,360 --> 00:27:04,840
Sommigen lachen om elektrische auto's
die ze tien jaar geleden aanschaften.

341
00:27:04,960 --> 00:27:11,040
Maar dat was al zo innovatief en hielp
echt mee aan uitstootbeperking.

342
00:27:11,160 --> 00:27:16,200
Als dat je ambitie is, dan is het niet gek
om die investering te doen.

343
00:27:16,320 --> 00:27:20,200
Ik heb een vraag. Dank je wel, Edward.
Gemeente Den Bosch.

344
00:27:20,320 --> 00:27:24,120
Over de economische levensduur
van fossiel versus elektrisch.

345
00:27:24,240 --> 00:27:29,520
Gaan die auto's even lang mee?
-Dat is nog best moeilijk te zeggen.

346
00:27:29,640 --> 00:27:35,520
Sommige voertuigen hebben nog nooit
in een elektrische variant al acht jaar...

347
00:27:35,640 --> 00:27:38,840
Die zijn nog niet doodgegaan,
dus we weten niet hoelang ze leven.

348
00:27:38,960 --> 00:27:44,800
Wel zien we: voor personenwagens
is dat voor elektrisch gunstiger...

349
00:27:44,920 --> 00:27:46,960
dan voor benzine of diesel.

350
00:27:47,080 --> 00:27:51,880
Wel is na acht jaar de batterij
gedegradeerd tot 85 procent.

351
00:27:52,000 --> 00:27:54,800
85 procent van je actieradius
is dan nog over.

352
00:27:54,920 --> 00:28:00,520
Maar met een nieuwe accu
kan hij dan opnieuw een hele tijd mee.

353
00:28:00,640 --> 00:28:04,800
En bovendien, als je actieradius
binnen die 85 procent ligt...

354
00:28:04,920 --> 00:28:07,640
hoef je na acht jaar je batterij
nog niet te vervangen.

355
00:28:07,760 --> 00:28:11,640
Na tien jaar is het ongeveer 80 procent.
Dus je kunt nog lang mee.

356
00:28:11,760 --> 00:28:18,160
En bovendien: de motor van een
elektrische auto gaat veel langer mee.

357
00:28:18,280 --> 00:28:22,600
Die slijt veel minder snel dan die
van een benzine- of dieselauto.

358
00:28:22,720 --> 00:28:25,600
Interessant. Dat ziet er goed uit dus.

359
00:28:25,720 --> 00:28:30,000
Even kijken, jij was nog bezig
met je vlootscan.

360
00:28:30,120 --> 00:28:34,640
De financiële haalbaarheid is:
kijk goed naar je budgetten.

361
00:28:34,760 --> 00:28:40,400
Maar om te kijken wat er echt nodig is,
gebruiken wij de tco-tool...

362
00:28:40,520 --> 00:28:43,320
om daar wat diepgaander op in te gaan.

363
00:28:43,440 --> 00:28:48,000
En wat is 'het eindproduct'
van je vlootscan?

364
00:28:48,120 --> 00:28:53,440
De vlootscan geeft input voor je ingroei-
model. Dus je kunt ermee bepalen:

365
00:28:53,560 --> 00:28:57,960
Wat kunnen we dit jaar of komend jaar
al vervangen door elektrische varianten?

366
00:28:58,080 --> 00:29:04,000
En wat is er nog niet mogelijk, gezien de
actieradius of hoe vaak je moet laden...

367
00:29:04,120 --> 00:29:10,000
of je logistieke proces, en moeten we
uitstellen tot er wel varianten zijn...

368
00:29:10,120 --> 00:29:13,280
die kunnen wat je huidige
voertuigen ook kunnen.

369
00:29:13,400 --> 00:29:17,400
Leert het leernetwerk ook
hoe je zo'n vlootscan maakt...

370
00:29:17,520 --> 00:29:19,480
of zat dat in dat van vorig jaar?

371
00:29:19,600 --> 00:29:23,960
In het voorgaande leernetwerk
kwam het duidelijk naar voren.

372
00:29:24,080 --> 00:29:27,040
Maar aan vragen daarover
kunnen we zeker aandacht besteden.

373
00:29:27,160 --> 00:29:33,320
En we zullen de eerste bijeenkomst
terugpakken op 't vorige leernetwerk.

374
00:29:33,440 --> 00:29:36,360
Want het is de basis
waar je op verder bouwt.

375
00:29:36,480 --> 00:29:40,600
Je noemde de creatieve oplossingen
van Amsterdam.

376
00:29:40,720 --> 00:29:46,960
Dat je de logistiek anders inricht, waar-
door het een positief resultaat geeft.

377
00:29:47,080 --> 00:29:50,000
Dat is natuurlijk ook boeiend.

378
00:29:50,120 --> 00:29:55,600
Even kijken of er vragen zijn. Nee,
er zijn geen vragen over de vlootscan.

379
00:29:55,720 --> 00:29:59,200
Maar je mag ze uiteraard
in de chatbox invullen.

380
00:29:59,320 --> 00:30:02,440
Met de tco-tool kunnen we
nu verder gaan.

381
00:30:02,560 --> 00:30:08,520
Jij zegt net: Wordt er ook
op voortgebouwd in dít leernetwerk?

382
00:30:08,640 --> 00:30:12,640
Uit 't vorige leernetwerk kwam die vraag:
Hoe ziet die kostenvergelijking eruit...

383
00:30:12,760 --> 00:30:15,480
tussen het huidige
en een elektrisch wagenpark?

384
00:30:15,600 --> 00:30:19,920
Op basis daarvan
is die tco-tool gebouwd.

385
00:30:20,040 --> 00:30:27,480
Die kun je downloaden van
de PIANOo-website als Excel-bestand.

386
00:30:27,600 --> 00:30:31,760
Jullie schakelen nu naar het scherm
dat ik op de laptop heb.

387
00:30:31,880 --> 00:30:36,920
Na openen zie je op het eerste tabblad
een introductie over die tco-tool.

388
00:30:37,040 --> 00:30:40,640
Wat biedt het, hoe werkt het?
Je kunt direct aan de slag.

389
00:30:40,760 --> 00:30:46,360
En ik zal meteen laten zien
hoe het werkt.

390
00:30:46,480 --> 00:30:51,080
Bijvoorbeeld, hier zie je
verschillende autosegmenten.

391
00:30:51,200 --> 00:30:54,720
Stel, acht middenklasse
personenauto's...

392
00:30:54,840 --> 00:31:00,280
die 20.000 tot 30.000 kilometer
per jaar rijden.

393
00:31:00,400 --> 00:31:04,160
Dan vul ik hier in '8'. Dan komt
onderaan het totaal te staan...

394
00:31:04,280 --> 00:31:07,760
van je benzine- en dieselvoertuigen
die je invoert.

395
00:31:07,880 --> 00:31:12,120
Dan kun je op het volgende tabblad
parameters invullen.

396
00:31:12,240 --> 00:31:15,320
Bijvoorbeeld de looptijd van je contract.

397
00:31:15,440 --> 00:31:20,240
Misschien doe je dat standaard
op zes of zeven jaar.

398
00:31:20,360 --> 00:31:22,200
Ik laad op groene stroom.

399
00:31:22,320 --> 00:31:27,920
Ik laad voornamelijk op kantoor
en wil al die laadinfra op kantoor zetten.

400
00:31:28,040 --> 00:31:31,440
Of: ik wil dat mensen
ook thuis kunnen laden.

401
00:31:31,560 --> 00:31:36,640
Dat kun je allemaal aanpassen
en vervolgens ga je naar een resultaat.

402
00:31:36,760 --> 00:31:41,840
Daar zie je de tco
voor jouw volledige wagenpark links...

403
00:31:41,960 --> 00:31:46,320
en de tco gemiddeld per voertuig rechts.

404
00:31:46,440 --> 00:31:51,320
Voor personenauto's is die
businesscase vaak al positief.

405
00:31:51,440 --> 00:31:54,960
Hier zie je best wel een groot verschil
voor dit segment.

406
00:31:55,080 --> 00:32:01,120
Daaronder zie je de CO2-uitstoot voor
je volledige wagenpark en per voertuig.

407
00:32:01,240 --> 00:32:07,560
Dat gaat naar nul, dus je ziet duidelijk
je besparing in CO2-uitstoot.

408
00:32:07,680 --> 00:32:14,160
Dat communiceert ook makkelijk.
-Dat bewijst dat er best wat te halen valt.

409
00:32:14,280 --> 00:32:20,360
En vaak als je inkoopt
met grotere aantallen...

410
00:32:20,480 --> 00:32:23,840
Baldwin, dan heb je
ook een betere businesscase.

411
00:32:23,960 --> 00:32:29,360
Stel, je komt op het leernetwerk
een andere gemeente tegen en denkt:

412
00:32:29,480 --> 00:32:31,880
hoe zou het uitpakken
als we dit mét elkaar doen?

413
00:32:32,000 --> 00:32:36,960
De bundeling van de vraag
helpt zeker om die aanloopkosten...

414
00:32:37,080 --> 00:32:41,400
bij introductie van nieuwe methoden en
technieken naar beneden te krijgen.

415
00:32:41,520 --> 00:32:46,440
Het is ook een belangrijk signaal
naar de markt dat het je serieus is.

416
00:32:46,560 --> 00:32:50,320
Ook bij de bussen
wordt gezamenlijk ingekocht.

417
00:32:50,440 --> 00:32:54,920
Er wordt gekeken: hoe kunnen we
onrendabele investeringen...

418
00:32:55,040 --> 00:32:59,640
Je steekt als eerste je nek uit,
dus je betaalt ook ontwikkelkosten.

419
00:32:59,760 --> 00:33:01,680
Hoe krijg je dat naar beneden?

420
00:33:01,800 --> 00:33:06,920
Het is interessant om te kijken of
die vraag verder gebundeld kan worden.

421
00:33:07,040 --> 00:33:11,520
Wordt het ook weleens gecombineerd
met opwekking van energie?

422
00:33:11,640 --> 00:33:18,560
Dat de gemeente zelf energie opwekt
en gebruikt voor het eigen voertuigpark?

423
00:33:18,680 --> 00:33:22,800
Ja, je ziet dat wel gebeuren.
Dat is vooral een vraag...

424
00:33:22,920 --> 00:33:29,200
als je vanuit de huidige aansluiting bij
je gebouwen niet genoeg energie hebt...

425
00:33:29,320 --> 00:33:33,080
om alle voertuigen
tegelijk vol te laten laden.

426
00:33:33,200 --> 00:33:37,840
Dan praat je over 'load balancing',
het balanceren van energie...

427
00:33:37,960 --> 00:33:40,440
om je voertuigen opgeladen te krijgen.

428
00:33:40,560 --> 00:33:43,080
Dat kun je balanceren
tussen verschillende voertuigen.

429
00:33:43,200 --> 00:33:47,200
En met eigen opwek
door bijvoorbeeld zonnepanelen...

430
00:33:47,320 --> 00:33:52,960
kun je een energievraagpiek opvangen.
Zo zie je het al gecombineerd.

431
00:33:53,080 --> 00:33:58,160
Nog een afdeling erbij in de stuurgroep.
-Als je eigen opwek wilt gaan doen.

432
00:33:58,280 --> 00:34:04,320
Misschien ook niet te ingewikkeld
beginnen. Wat is een goed startpunt...

433
00:34:04,440 --> 00:34:09,120
als je hiermee begint
en het is nog helemaal nieuw?

434
00:34:09,240 --> 00:34:13,440
Een goed beginpunt om...
-Hebben jullie daar nog tips voor?

435
00:34:13,560 --> 00:34:16,840
Er is veel informatie
op onze site te vinden.

436
00:34:16,960 --> 00:34:23,320
Maar begín gewoon
en draai mee in ons leernetwerk.

437
00:34:23,440 --> 00:34:26,200
Dan word je vanzelf meegenomen
in jouw planning...

438
00:34:26,320 --> 00:34:29,840
met de ervaring van andere deelnemers.

439
00:34:29,960 --> 00:34:36,720
Laten we dan naar dat leernetwerk
kijken. Nog één vraag die binnenkomt:

440
00:34:36,840 --> 00:34:42,520
'Hoe staan meestal de chauffeurs en
bestuurders de zero-emissievoertuigen?

441
00:34:42,640 --> 00:34:47,040
Bij ons is er nogal gesputter.
Hoe kunnen we dat aanpakken?'

442
00:34:47,160 --> 00:34:52,320
Eerlijke vraag.
-Die vraag speelt vaker inderdaad.

443
00:34:52,440 --> 00:34:59,520
Daarom is dat echt een startpunt: kijk
hoe je medewerkers er tegenaan kijken.

444
00:34:59,640 --> 00:35:06,280
En onderzoek waarom zij denken dat
elektrisch minder goed is of moeilijker.

445
00:35:06,400 --> 00:35:08,400
Het vraagt om een gedragsverandering.

446
00:35:08,520 --> 00:35:13,560
Aan het einde van de dag
moet die stekker in het voertuig...

447
00:35:13,680 --> 00:35:17,200
want anders heeft de volgende
de volgende dag een probleem.

448
00:35:17,320 --> 00:35:20,680
Die gedragsaanpassingen
vráág je van medewerkers...

449
00:35:20,800 --> 00:35:27,040
maar die zijn niet onmogelijk. Als je
ze goed betrekt vanaf het begin...

450
00:35:27,160 --> 00:35:32,080
dan zou dat al wat weerstand
moeten wegnemen.

451
00:35:32,200 --> 00:35:37,080
Hoe ging dat in Groningen?

452
00:35:37,200 --> 00:35:41,760
In Groningen met de bussen?
-Nee, met de chauffeurs.

453
00:35:41,880 --> 00:35:45,240
Misschien is dat een voorbeeld
van een andere uitzending.

454
00:35:45,360 --> 00:35:49,280
Daar was ook veel weerstand
van de chauffeurs.

455
00:35:49,400 --> 00:35:54,360
Het simpele feit: jongens en meisjes,
we gaan testritten maken...

456
00:35:54,480 --> 00:35:58,680
je mag een dag ermee rijden,
maak er iets leuks van.

457
00:35:58,800 --> 00:36:02,680
Ik weet niet of ze er een evenement
van hadden gemaakt.

458
00:36:02,800 --> 00:36:08,040
Maar dat is supersimpel. Ervaar het zelf,
en daarmee viel het reuze mee.

459
00:36:08,160 --> 00:36:10,840
Precies. En m'n voorbeeld
van de provincie...

460
00:36:10,960 --> 00:36:15,960
en de wagenparkbeheerder die merkte
dat het busje toch elektrisch kon.

461
00:36:16,080 --> 00:36:20,360
Daar zit ook onwetendheid of angst:
straks sta ik stil langs de weg.

462
00:36:20,480 --> 00:36:25,120
Maar als je kunt vertellen dat zo'n auto
echt 200 km per dag kan rijden...

463
00:36:25,240 --> 00:36:29,520
als hij vol is en je hoeft maar 60,
dan is die angst weg.

464
00:36:29,640 --> 00:36:32,960
En als je het ook ervaart
door een proefrit...

465
00:36:33,080 --> 00:36:36,560
misschien ontdek je dan al snel
dat het meevalt.

466
00:36:36,680 --> 00:36:41,240
Sommige dingen kun je vertellen,
andere dingen moet je ervaren.

467
00:36:41,360 --> 00:36:46,280
Ik heb hier nog een vraag.
Rob uit Zaanstad:

468
00:36:46,400 --> 00:36:51,400
'Is de tco-tool ook te gebruiken
voor de onderhoudscontracten?'

469
00:36:53,680 --> 00:36:57,520
Ik snap niet helemaal
wat de vraag dan precies is.

470
00:36:57,640 --> 00:37:03,720
Ja. Rob, sorry.
We komen hierop terug.

471
00:37:03,840 --> 00:37:08,600
Wat in de tco-tool wel kan...

472
00:37:08,720 --> 00:37:14,440
In het tabblad met de parameters kun je
invoeren hoelang je contract nog loopt.

473
00:37:14,560 --> 00:37:16,480
Misschien bedoelt hij dat.

474
00:37:16,600 --> 00:37:23,640
En in de tco zijn wel ook alle kosten
voor onderhoud meegenomen.

475
00:37:23,760 --> 00:37:31,040
Dus dat zit ook los in de tco-resultaten.
-Dus het onderhoud wordt meegenomen.

476
00:37:31,160 --> 00:37:35,800
Maar wordt de CO2-footprint...
Dat wil Ruben weten, uit Amstelveen:

477
00:37:35,920 --> 00:37:41,600
Wordt de CO2-footprint van de prodúctie
van het voertuig ook meegenomen?

478
00:37:41,720 --> 00:37:46,000
Goeie vraag. Ik weet niet of dat
in deze tco-tool wordt meegenomen.

479
00:37:46,120 --> 00:37:51,240
Misschien wordt dat in het leernetwerk...
-Goeie vraag voor het leernetwerk.

480
00:37:51,360 --> 00:37:56,800
Oké, daar komen we op terug. Wij
zijn zelf natuurlijk ook aan het leren.

481
00:37:56,920 --> 00:38:02,280
Kennis bouwt zich gaandeweg op en zo
komen we met elkaar steeds verder.

482
00:38:02,400 --> 00:38:09,320
Nog een vraag van Ruben. Hoe ga je om
met privacy bij de ritregistratie?

483
00:38:09,440 --> 00:38:16,120
Gemeentes mogen die data
van die voertuigen niet vrijgeven...

484
00:38:16,240 --> 00:38:20,160
of inzien als dat gekoppeld is
aan de persoon.

485
00:38:20,280 --> 00:38:24,520
Maar niet als het gekoppeld is aan een
kenteken. Zo kun je er wel naar kijken...

486
00:38:24,640 --> 00:38:29,800
en kun je die ritgegevens wel inzien
en gebruiken voor analyses.

487
00:38:29,920 --> 00:38:36,080
Dat is dan met name voor die vlootscan
aan het begin ook en je ritprofielen?

488
00:38:36,200 --> 00:38:39,960
Dus dat is geen belemmering.
Dank je wel voor die vragen.

489
00:38:40,080 --> 00:38:45,480
Nu het laatste blok van dit webinar.
Dat begint met een samenvatting...

490
00:38:45,600 --> 00:38:51,240
en je krijgt de informatie over
de leernetwerken van dit jaar. Baldwin.

491
00:38:51,360 --> 00:38:57,920
Het aspect van de interne organisatie
is heel belangrijk. Hoe organiseer je dat?

492
00:38:58,040 --> 00:39:04,400
Een stuurgroep is een goed hulpmiddel.
En je hebt een duidelijke ambitie nodig.

493
00:39:04,520 --> 00:39:09,640
Zodat voor iedereen duidelijk is:
waar willen we en kunnen we naartoe?

494
00:39:09,760 --> 00:39:13,960
Breng de haalbaarheid in kaart met
de vlootscan en andere hulpmiddelen...

495
00:39:14,080 --> 00:39:20,760
zoals de total costs of ownership-tool
op de website.

496
00:39:20,880 --> 00:39:27,000
Dat zijn de belangrijkste uitkomsten
van het leernetwerk van vorig jaar.

497
00:39:27,120 --> 00:39:31,760
Ja. En het leernetwerk van dit jaar
begint al op 4 april.

498
00:39:31,880 --> 00:39:36,480
Je hebt al iets verteld, maar toch fijn
om het op een rijtje te krijgen.

499
00:39:36,600 --> 00:39:41,040
Het zijn vier bijeenkomsten.
De eerste begint op 4 april.

500
00:39:41,160 --> 00:39:46,400
Bijeenkomsten 1 t/m 3 behandelen
in de ochtend een doorsnijdend thema...

501
00:39:46,520 --> 00:39:52,440
dat voor alle leernetwerken,
het zijn er in totaal tien, aan de orde is.

502
00:39:52,560 --> 00:39:59,560
In de middag duiken we de diepte in
met de inhoudelijke vragen.

503
00:39:59,680 --> 00:40:05,360
Waar die CO2-footprint aan de orde
kan komen, die vraag die werd gesteld.

504
00:40:05,480 --> 00:40:10,120
Experts komen aan bod waarvan we
kunnen leren, praktijkvoorbeelden.

505
00:40:10,240 --> 00:40:15,720
En er is veel ruimte om vragen te stellen
en die gezamenlijk te beantwoorden.

506
00:40:15,840 --> 00:40:19,920
Zodat je je aan het einde van de dag
met praktische handvatten...

507
00:40:20,040 --> 00:40:23,160
aan de slag kunt in jouw organisatie.

508
00:40:23,280 --> 00:40:27,200
Hoeveel mensen doen er mee?
-We hebben...

509
00:40:27,320 --> 00:40:30,360
Van alle leernetwerken?
-Dít leernetwerk.

510
00:40:30,480 --> 00:40:35,880
We zitten op een man of vijftig, zestig.
-Da's best veel.

511
00:40:36,000 --> 00:40:40,840
En ik vergat nog te zeggen
dat de vierde en laatste bijeenkomst...

512
00:40:40,960 --> 00:40:45,920
in het kader staat
van die marktontmoeting.

513
00:40:46,040 --> 00:40:50,120
Dus marktpartijen, dat we daarmee
het gesprek kunnen aangaan.

514
00:40:50,240 --> 00:40:55,520
Je kunt je nog inschrijven. Het begint
al vrij snel, de eerste is 4 april.

515
00:40:55,640 --> 00:40:59,360
En hoelang loopt
dat hele leernetwerkentraject?

516
00:40:59,480 --> 00:41:03,320
7 november is de vierde en laatste
bijeenkomst met die marktontmoeting.

517
00:41:03,440 --> 00:41:05,640
Dus het gaat over een half jaar.

518
00:41:05,760 --> 00:41:08,760
De tip is duidelijk,
omdat het je hele organisatie betreft.

519
00:41:08,880 --> 00:41:13,920
Als je al weet wie je binnen je
organisatie zeker moet betrekken...

520
00:41:14,040 --> 00:41:17,720
kijk of ze mee willen gaan
naar één of meer leernetwerken.

521
00:41:17,840 --> 00:41:22,560
Daar samen heen gaan, er samen over
denken, dat legt een mooie basis...

522
00:41:22,680 --> 00:41:26,480
voor die gezamenlijke ambitie
en het gezamenlijke plan.

523
00:41:26,600 --> 00:41:33,400
Want je kunt richting CO2-neutraal rijden
in je gemeente. Er zijn voertuigen...

524
00:41:33,520 --> 00:41:37,360
er zijn positieve businesscases,
het heeft een fantastische uitstraling.

525
00:41:37,480 --> 00:41:42,920
Maar je moet er goed over nadenken
en je moet het met elkaar doen.

526
00:41:43,040 --> 00:41:44,720
Waar kun je je opgeven?

527
00:41:44,840 --> 00:41:49,960
Op de centrale plek op onze website
is veel informatie te vinden.

528
00:41:50,080 --> 00:41:57,440
Pianoo.nl/klimaatenveloppe is de
centrale pagina met alle informatie...

529
00:41:57,560 --> 00:42:01,680
over de komende leernetwerken
en de dingen die voorbij zijn gekomen.

530
00:42:01,800 --> 00:42:06,680
Informatie vind je via die pagina.
En daar kun je je aanmelden...

531
00:42:06,800 --> 00:42:10,000
en ik nodig iedereen graag uit.
-Dank je wel.

532
00:42:10,120 --> 00:42:15,120
En bij die aanmelding kun je aangeven
waar je interesse specifiek naar uitgaat.

533
00:42:15,240 --> 00:42:19,600
Ook daarmee kijken jullie
hoe je het leernetwerk vormgeeft.

534
00:42:19,720 --> 00:42:25,120
Er is nog een vraag binnengekomen.
Daar hebben we nog tijd voor.

535
00:42:25,240 --> 00:42:33,240
Hoe zie jij de toekomst naast elektrische
voertuigen? Bijvoorbeeld waterstof.

536
00:42:33,360 --> 00:42:39,520
Die vraag komt vaak voorbij.
Waterstof is nog volop in ontwikkeling.

537
00:42:39,640 --> 00:42:43,720
Er rijden nu elke tientallen personen-
auto's op waterstof in Nederland...

538
00:42:43,840 --> 00:42:48,400
dus dat is nog beperkt. Er zijn
ongeveer vier waterstoftankstations...

539
00:42:48,520 --> 00:42:51,640
en er zijn er een aantal in ontwikkeling.

540
00:42:51,760 --> 00:42:59,600
Waterstof kan vooral veel betekenen op
zwaardere voertuigen, verwachten we.

541
00:42:59,720 --> 00:43:03,680
Accupakketten zijn bij
batterij-elektrisch rijden zwaar...

542
00:43:03,800 --> 00:43:06,560
en vragen veel ruimte, veel gewicht.

543
00:43:06,680 --> 00:43:11,040
Daarom kan waterstof zeker voor
zware voertuigen interessant worden.

544
00:43:11,160 --> 00:43:13,160
Als aanvullend of vervangend?

545
00:43:13,280 --> 00:43:16,880
Nee, dat het puur waterstofelektrische
voertuigen worden.

546
00:43:17,000 --> 00:43:20,040
In zwaardere categorieën
zal naar waterstof gekeken worden...

547
00:43:20,160 --> 00:43:24,200
maar dat zal echt pas
over een paar jaar actueel worden.

548
00:43:24,320 --> 00:43:28,720
Er komen wel meer waterstofvarianten
op de markt, af-fabriek of ombouw.

549
00:43:28,840 --> 00:43:33,640
Maar omdat die tankstations
ook nog beperkt zijn, is dat nog lastig.

550
00:43:33,760 --> 00:43:38,320
Dus de overstap in deze fase naar
elektrisch is verstandiger en veiliger?

551
00:43:38,440 --> 00:43:40,600
Nu is het makkelijker.

552
00:43:40,720 --> 00:43:46,800
Maar over vijf jaar kan dat er voor
de zwaardere voertuigen anders uitzien.

553
00:43:46,920 --> 00:43:52,120
Dank je wel. Dat waren de vragen.
Jij nog een laatste tip?

554
00:43:52,240 --> 00:43:57,160
Het belangrijkste dat we hebben gezegd:
Een goed begin is het halve werk.

555
00:43:57,280 --> 00:44:02,440
Kijk goed waar je nu staat, met wie je
aan de slag wilt, wat je ambitie is.

556
00:44:02,560 --> 00:44:06,240
Om dan pas het hele proces in te gaan.
-Dank je wel. Jij?

557
00:44:06,360 --> 00:44:12,520
Meld je aan. Doe mee in het
leernetwerk. Samen stappen zetten.

558
00:44:12,640 --> 00:44:16,840
Helder verhaal. Misschien kunnen wij
met elkaar als overheden...

559
00:44:16,960 --> 00:44:22,120
een goed voorbeeld geven
en bijdragen aan minder CO2-emissie....

560
00:44:22,240 --> 00:44:23,840
in ieder geval in Nederland.

561
00:44:23,960 --> 00:44:29,000
Bedankt voor jullie bijdrage. Ik wens
jullie een geweldig leernetwerk toe.

562
00:44:29,120 --> 00:44:33,880
En jullie bedankt voor je vragen, voor het
kijken en succes met deze mooie missie.

563
00:44:34,000 --> 00:44:35,800
Tot de volgende keer.

564
00:44:35,920 --> 00:44:37,920