1 00:00:05,080 --> 00:00:08,280 Goeiedag en heel hartelijk welkom bij het webinar... 2 00:00:08,400 --> 00:00:12,040 over het klimaatneutraal inkopen van doelgroepenvervoer. 3 00:00:12,160 --> 00:00:16,160 Fijn dat je kijkt. Het is belangrijk dat klimaatneutraal... 4 00:00:16,280 --> 00:00:18,640 inkopen van doelgroepenvervoer want kijk maar eens... 5 00:00:18,760 --> 00:00:22,520 naar dit plaatje. Hier zie je op dat vervoer... 6 00:00:22,640 --> 00:00:25,720 een heel belangrijk aandeel inneemt van de CO2-uitstoot. 7 00:00:25,840 --> 00:00:29,640 Dertig procent en de helft daarvan komt voor rekening... 8 00:00:29,760 --> 00:00:32,520 van het wegverkeer. Dus daar zit een flink aandeel. 9 00:00:32,640 --> 00:00:34,680 Dan is het ook nog zo dat dat wegverkeer... 10 00:00:34,800 --> 00:00:38,000 veel fijnstof en stikstof uitstoot. 11 00:00:38,120 --> 00:00:40,520 En dat is weer bijzonder slecht voor onze gezondheid. 12 00:00:40,640 --> 00:00:42,840 Dus dat laat wel zien dat het belangrijk is... 13 00:00:42,960 --> 00:00:46,560 om aan de slag te gaan met klimaatneutraal vervoer. 14 00:00:46,680 --> 00:00:50,800 Er is ook niet voor niets een bestuursakkoord afgesproken. 15 00:00:50,920 --> 00:00:53,960 Het bestuursakkoord zero emissie doelgroepenvervoer. 16 00:00:54,080 --> 00:00:58,880 En de ambitie is dat het in 2025 klimaatneutraal is. 17 00:00:59,000 --> 00:01:02,280 Doelgroepenvervoer loopt achter. Daar is ook alle reden voor. 18 00:01:02,400 --> 00:01:05,640 Begrijpelijk. Maar wel belangrijk om die inhaalslag te gaan maken. 19 00:01:05,760 --> 00:01:08,800 En dit webinar en de leernetwerken van PIANOo... 20 00:01:08,920 --> 00:01:10,240 geven daar een voorzet voor. 21 00:01:10,360 --> 00:01:12,600 PIANOo kennen jullie waarschijnlijk wel: 22 00:01:12,720 --> 00:01:15,520 Het Expertisecentrum Aanbesteden van de overheid. 23 00:01:15,640 --> 00:01:20,280 Dat allerlei kennis en expertise deelt over inkopen... 24 00:01:20,400 --> 00:01:23,080 En in deze leernetwerken die georganiseerd worden... 25 00:01:23,200 --> 00:01:25,800 in het komende voorjaar gaat het dan met name... 26 00:01:25,920 --> 00:01:28,000 over het leren hoe je dat klimaatneutraal doet. 27 00:01:28,120 --> 00:01:29,760 Zodat je die doelstelling ook bereikt. 28 00:01:29,880 --> 00:01:35,040 De webinars geven een voorzetje. De leernetwerken zijn vorig jaar... 29 00:01:35,160 --> 00:01:37,480 begonnen. En de kennis die we daar hebben opgedaan... 30 00:01:37,600 --> 00:01:40,520 en verspreid die brengen we nu in het kort over... 31 00:01:40,640 --> 00:01:42,280 aan je in dit webinar. 32 00:01:42,400 --> 00:01:45,640 Zodat je goed voorbereid bent om met klimaatneutraal inkopen... 33 00:01:45,760 --> 00:01:47,080 aan de slag te gaan. 34 00:01:47,200 --> 00:01:50,920 Ze zijn gefinancierd met klimaatgeld uit het regeerakkoord. 35 00:01:51,040 --> 00:01:53,800 Want we snappen ook wel dat er een extra zetje nodig is... 36 00:01:53,920 --> 00:01:55,240 om daartoe te komen. 37 00:01:55,360 --> 00:01:58,880 In dit webinar weet je welke stappen je moet zetten... 38 00:01:59,000 --> 00:02:01,800 om aan de slag te gaan. Hoe je je eigen organisatie... 39 00:02:01,920 --> 00:02:03,880 voorbereidt. En wat er nou zo anders is... 40 00:02:04,000 --> 00:02:06,960 aan het inkoopproces van klimaatneutraal inkopen. 41 00:02:07,080 --> 00:02:10,720 Een hoop dingen zijn hetzelfde. Maar er zijn ook hele specifieke... 42 00:02:10,840 --> 00:02:13,600 dingen anders. En daar helpen we je natuurlijk graag mee. 43 00:02:13,720 --> 00:02:18,440 Goed, ik ben Judith de Bruijn. Ik ben de webinarhost vandaag. 44 00:02:18,560 --> 00:02:22,520 En aan tafel zitten Ruud Scheerder die betrokken is... 45 00:02:22,640 --> 00:02:25,400 bij de leernetwerken vanuit PIANOo. En Emma van Bree... 46 00:02:25,520 --> 00:02:29,280 inhoudelijk deskundige op het gebied van elektrisch vervoer. 47 00:02:29,400 --> 00:02:30,680 Ik zal ze even aan jullie voorstellen. 48 00:02:30,800 --> 00:02:34,200 Emma, jij bent adviseur duurzame mobiliteit bij EVConsult. 49 00:02:34,320 --> 00:02:37,000 Waaruit bestaat jouw werk normaal gesproken? 50 00:02:37,120 --> 00:02:40,760 Ons werk bestaat eigenlijk uit opdrachten voor overheden... 51 00:02:40,880 --> 00:02:43,120 en bedrijven die bezig zijn met die transitie. 52 00:02:43,240 --> 00:02:46,120 Om hun wagenpark zero emissie te krijgen. 53 00:02:46,240 --> 00:02:49,640 En wij helpen ze van a tot z. Dat begint met strategisch advies... 54 00:02:49,760 --> 00:02:52,000 en dat kan helemaal richting de realisatie... 55 00:02:52,120 --> 00:02:55,240 van de laadinfrastructuur die er ook bij komt kijken. 56 00:02:55,360 --> 00:02:57,760 Als je overgaat naar een duurzaam wagenpark. 57 00:02:57,880 --> 00:03:01,640 Ik vind het zo leuk. Elektrisch vervoer lijkt een vak apart. 58 00:03:01,760 --> 00:03:05,360 Maar Emma is van oorsprong antropologe. -Ja. 59 00:03:05,480 --> 00:03:09,000 Dus het is wel te leren dan. -Het is te leren. 60 00:03:09,120 --> 00:03:11,040 Vanuit de antropologie heb ik heel erg gekeken... 61 00:03:11,160 --> 00:03:12,760 hoe mensen nou omgaan met hun omgeving. 62 00:03:12,880 --> 00:03:15,920 En vervolgens een Master gedaan in Environment-... 63 00:03:16,040 --> 00:03:18,800 en Resource Management. Dus dat is meer de klimaatkant. 64 00:03:18,920 --> 00:03:22,360 De klimaatproblematiek. En daarom vanuit meer de gedragskant... 65 00:03:22,480 --> 00:03:25,640 kijk ik vaak naar de opdrachten die wij tegenkomen. 66 00:03:25,760 --> 00:03:30,040 Ja, want het is ook een mensenbusiness. 67 00:03:30,160 --> 00:03:33,000 En je zult ook zien in dit webinar dat het deels over techniek gaat... 68 00:03:33,120 --> 00:03:35,160 het gaat deels over centen maar het gaat ook heel erg... 69 00:03:35,280 --> 00:03:38,920 over hoe houd je iedereen betrokken. Het is ook een soort veranderproces. 70 00:03:39,040 --> 00:03:40,240 Zeker. -Ja. 71 00:03:40,360 --> 00:03:44,280 Ruud, jij bent Mister leernetwerk van PIANOo. 72 00:03:44,400 --> 00:03:47,720 Ja, klopt. Ik ben de organisator van het leernetwerk. 73 00:03:47,840 --> 00:03:49,920 Ik ben verantwoordelijk voor het programma. 74 00:03:50,040 --> 00:03:53,320 En ik ben bij alle bijeenkomsten aanwezig. 75 00:03:53,440 --> 00:03:57,160 Om iedereen te begeleiden en de dag voor te zitten. 76 00:03:57,280 --> 00:04:00,920 Je was vorig jaar ook van de partij. Hoe kijk je daarop terug? 77 00:04:01,040 --> 00:04:03,840 Het was een leerzaam netwerk vorig jaar. 78 00:04:03,960 --> 00:04:07,000 Maar we gaan lekker doorbouwen dit jaar op wat we vorig jaar... 79 00:04:07,120 --> 00:04:09,080 hebben besproken. 80 00:04:09,200 --> 00:04:11,120 En zit jij ook zelf goed in de materie? 81 00:04:11,240 --> 00:04:14,520 Ik ben van origine inkoper. Ik heb veel ervaring... 82 00:04:14,640 --> 00:04:18,320 met klimaatneutraal inkopen. En ook met doelgroepenvervoer. 83 00:04:18,440 --> 00:04:20,800 Dus ja, ik zit in de materie. 84 00:04:20,920 --> 00:04:24,560 Het is ook bewust een leernetwerk en niet een kant-en-klare cursus. 85 00:04:24,680 --> 00:04:27,360 Want laten we eerlijk zijn, jullie zijn pioniers. 86 00:04:27,480 --> 00:04:30,520 Er zijn wat mensen vooraf gegaan. Maar iedereen die nu gaat starten... 87 00:04:30,640 --> 00:04:33,400 is nog steeds de voorhoede van de veranderaars. 88 00:04:33,520 --> 00:04:36,080 En dat betekent dat er al een heleboel kennis ligt. 89 00:04:36,200 --> 00:04:38,960 Maar je moet ook nog een heleboel met elkaar uitvinden. 90 00:04:39,080 --> 00:04:41,720 En wat is er dan leuker dan met elkaar daarover kunnen praten... 91 00:04:41,840 --> 00:04:43,920 de ervaringen te delen. Samen op pad te gaan. 92 00:04:44,040 --> 00:04:48,160 Soms zelfs samen te werken en daarom zijn het met recht... 93 00:04:48,280 --> 00:04:49,320 leernetwerken. 94 00:04:50,240 --> 00:04:53,960 Goed... Ga je starten met een aanbesteding... 95 00:04:54,080 --> 00:04:57,600 of ben je daarvoor verantwoordelijk dan is dit de kans... 96 00:04:57,720 --> 00:04:59,000 om te gaan starten. 97 00:05:00,000 --> 00:05:03,840 Haalbaar of niet, op dit moment in 2019, Emma? 98 00:05:03,960 --> 00:05:06,320 We zien dat de aanschaf best wel kostbaar is... 99 00:05:06,440 --> 00:05:09,360 van doelgroepenvervoer. Voor personenwagens... 100 00:05:09,480 --> 00:05:12,760 en voor kleine bestelbussen ligt de business case... 101 00:05:12,880 --> 00:05:16,320 eigenlijk al positief. Dus daarvoor is het meer dan haalbaar. 102 00:05:16,440 --> 00:05:20,080 En je ziet dat de aanschafkosten ook steeds gaan dalen. 103 00:05:20,200 --> 00:05:22,480 Omdat je ook... wat dit plaatje ook weergeeft... 104 00:05:22,600 --> 00:05:26,000 Het aandeel van volledig elektrische auto's groeit enorm. 105 00:05:26,120 --> 00:05:28,160 En dat zal in de komende jaren alleen maar doorzetten. 106 00:05:28,280 --> 00:05:30,920 En daardoor groeit ook die vraag. 107 00:05:31,040 --> 00:05:33,680 En dus zal de prijs ook naar alle waarschijnlijkheid... 108 00:05:33,800 --> 00:05:34,960 nog meer gaan dalen. En dat zit vooral... 109 00:05:35,080 --> 00:05:37,000 in de daling van de prijs van de accu's... 110 00:05:37,120 --> 00:05:39,400 die in de auto's en de voertuigen zitten. 111 00:05:39,520 --> 00:05:42,720 Trouwens als jij... Het leuke van zo'n live webinar... 112 00:05:42,840 --> 00:05:45,800 is dat het interactief is. Mocht je een vraag willen stellen... 113 00:05:45,920 --> 00:05:48,440 aan Ruud over de leernetwerken of aan Emma... 114 00:05:48,560 --> 00:05:51,200 over het elektrisch vervoer dan kan je dat chatvenster... 115 00:05:51,320 --> 00:05:52,920 linksonder in beeld daarvoor gebruiken. 116 00:05:53,040 --> 00:05:56,000 Als je daar je vraag intypt dan komt die bij ons in de studio terecht. 117 00:05:56,120 --> 00:05:58,160 En dan kan ik 'm weer doorspelen aan de gasten. 118 00:05:58,280 --> 00:06:00,920 En wat ook nog belangrijk is om te weten is dat je dit webinar... 119 00:06:01,040 --> 00:06:03,200 ook achteraf nog een keer terug kan kijken. 120 00:06:03,320 --> 00:06:06,760 Of je kan het delen met collega's met wie je gaat samenwerken... 121 00:06:06,880 --> 00:06:09,720 of mensen in andere organisaties. Het staat op de website... 122 00:06:09,840 --> 00:06:13,440 van PIANOo en daar is het webinar gewoon beschikbaar achteraf. 123 00:06:13,560 --> 00:06:16,800 Goed, de agenda. 124 00:06:16,920 --> 00:06:18,960 Wij hebben het opgedeeld in twee blokken. 125 00:06:19,080 --> 00:06:21,040 Het eerste blok gaat over de randvoorwaarden. 126 00:06:21,160 --> 00:06:23,360 Wat moet je in je eigen organisatie allemaal gaan doen... 127 00:06:23,480 --> 00:06:26,320 intern voordat je het inkoopproces kan gaan starten. 128 00:06:26,440 --> 00:06:29,080 En het tweede is het inkoopproces zelf. 129 00:06:29,200 --> 00:06:31,440 En wat daar nou anders is. We gaan ook een aantal... 130 00:06:31,560 --> 00:06:34,440 mooie tools met je delen waardoor je de business case kan berekenen. 131 00:06:34,560 --> 00:06:37,000 Het ingroeimodel. Allemaal hele handige dingen. 132 00:06:37,120 --> 00:06:39,560 En daar gaan we het zo meteen over hebben. 133 00:06:39,680 --> 00:06:43,160 Ik heb alleen eerst nog een vraag voor jullie. 134 00:06:43,280 --> 00:06:45,400 Nou ja, als startend... O! Wacht. 135 00:06:45,520 --> 00:06:48,560 De vraag... ik liep een klein beetje vooruit. 136 00:06:48,680 --> 00:06:51,160 Een vraag aan jullie. 137 00:06:51,280 --> 00:06:54,000 Binnen welk domein binnen jullie organisatie... 138 00:06:54,120 --> 00:06:56,400 De eerste pollvraag. Is men verantwoordelijk... 139 00:06:56,520 --> 00:06:58,600 voor die transitie naar elektrisch vervoer? 140 00:06:58,720 --> 00:07:01,360 Ligt dat nou primair bij inkoop? Bij duurzaamheid? 141 00:07:01,480 --> 00:07:05,400 Bij het sociale domein? Of bij een andere afdeling? 142 00:07:05,520 --> 00:07:08,480 En als dat bij een andere afdeling belegd is... 143 00:07:08,600 --> 00:07:12,520 dan kun je dat ook onderin dat chatvakje invullen. 144 00:07:12,640 --> 00:07:14,520 We gaan zo naar de resultaten kijken. 145 00:07:14,640 --> 00:07:17,160 We zijn heel benieuwd hoe dat ligt. 146 00:07:18,320 --> 00:07:20,000 Laten we eerst kijken naar de eerste stap. 147 00:07:20,120 --> 00:07:22,080 Dan gaan we daarna kijken naar het pollresultaat. 148 00:07:22,200 --> 00:07:25,720 Het loopt eigenlijk al een beetje vooruit die eerste stap... 149 00:07:25,840 --> 00:07:28,800 op jouw antwoord. -Ja. -Ik ga even kijken... 150 00:07:28,920 --> 00:07:31,240 of er al wat resultaten binnen zijn. De meesten mensen hebben... 151 00:07:31,360 --> 00:07:33,480 hebben toch wel geantwoord. Dus we kunnen even kijken. 152 00:07:33,600 --> 00:07:35,800 Ik draai het scherm even door. -Ja. 153 00:07:37,800 --> 00:07:40,160 Je ziet dat het best wel verdeeld is toch. 154 00:07:40,280 --> 00:07:43,560 En ik ben benieuwd of die overige nog binnenkomen. 155 00:07:43,680 --> 00:07:45,080 Daar gaan we dan zo even naar kijken. 156 00:07:45,200 --> 00:07:48,800 Daar ben ik ook wel benieuwd naar. -Veel ook bij het sociaal domein. 157 00:07:48,920 --> 00:07:52,400 Ja, bij doelgroepvervoer is dat heel logisch. 158 00:07:52,520 --> 00:07:56,200 En het leuke is dat je hier toch inkopers vanuit duurzaamheid ziet. 159 00:07:56,320 --> 00:07:59,640 En dat het komt omdat het echt wel een samenspel is. 160 00:07:59,760 --> 00:08:03,040 Bij inkoop ligt niet altijd de inhoudelijke expertise ook. 161 00:08:03,160 --> 00:08:06,080 En bij het sociale domein liggen weer hele andere wensen. 162 00:08:06,200 --> 00:08:09,240 Dus het is heel belangrijk om vanuit al de verschillende perspectieven... 163 00:08:09,360 --> 00:08:12,240 te kijken naar dit hele aanbestedingsproces. 164 00:08:12,360 --> 00:08:15,760 Omdat het echt een samenspel is van die financiën... 165 00:08:15,880 --> 00:08:18,160 de menselijke kant. Het logistieke proces. 166 00:08:18,280 --> 00:08:20,320 En natuurlijk die duurzaamheid. 167 00:08:20,440 --> 00:08:24,600 Was het dat niet daarvoor ook al? -Ja, natuurlijk. 168 00:08:24,720 --> 00:08:28,280 Maar dan was misschien bij de reguliere diesel-... 169 00:08:28,400 --> 00:08:32,600 en benzinevoertuigen de duurzaamheidskant minder relevant. 170 00:08:32,720 --> 00:08:35,640 Ja, en het liep allemaal gewoon. En nu moet je jezelf... 171 00:08:35,760 --> 00:08:37,920 allemaal weer andere vragen gaan stellen. 172 00:08:38,040 --> 00:08:40,600 Ja, men moet zichzelf echt gaan heruitvinden. 173 00:08:40,720 --> 00:08:44,000 Goed, en wat die vragen dan zijn die je jezelf moet afvragen... 174 00:08:44,120 --> 00:08:46,880 hier is de klikker. Vertel het ons maar Emma. 175 00:08:47,000 --> 00:08:50,880 Ja, eigenlijk kunnen weg gaan kijken... 176 00:08:51,000 --> 00:08:52,960 naar wat zijn een aantal stappen die je al kan nemen... 177 00:08:53,080 --> 00:08:55,160 ter voorbereiding op zo'n aanbesteding. 178 00:08:55,280 --> 00:08:58,560 Als je doelgroepvervoer klimaatneutraal wil gaan inkopen. 179 00:08:58,680 --> 00:09:00,560 En we hebben er vijf op een rijtje gezet. 180 00:09:00,680 --> 00:09:04,320 En de eerste is om samen met een team of een stuurgroep... 181 00:09:04,440 --> 00:09:06,040 te gaan kijken naar het hele proces. 182 00:09:06,160 --> 00:09:08,760 En die sluit heel mooi aan op de poll die we net al hebben gezien. 183 00:09:08,880 --> 00:09:10,160 We hebben even naar de uitslag gekeken. 184 00:09:10,280 --> 00:09:13,200 Kijk vanuit al die verschillende afdelingen... 185 00:09:13,320 --> 00:09:15,600 naar wat het vraagstuk nou is wat hier ligt. 186 00:09:15,720 --> 00:09:20,080 En of je met een stuurgroep samen dat hele proces in kan gaan. 187 00:09:20,200 --> 00:09:23,800 Vervolgens is het ook heel belangrijk om inzicht te scheppen... 188 00:09:23,920 --> 00:09:29,160 in je organisatie. Wat zijn nou alle data die je kan achterhalen? 189 00:09:29,280 --> 00:09:31,920 Dat gaat bijvoorbeeld over kilometrages maar ook over... 190 00:09:32,040 --> 00:09:34,400 ambities die er al liggen binnen je organisatie. 191 00:09:34,520 --> 00:09:37,960 Van verschillende afdelingen. Waar willen we naartoe met z'n allen? 192 00:09:38,080 --> 00:09:40,920 Probeer dat allemaal samen te leggen zodat je inzicht hebt... 193 00:09:41,040 --> 00:09:43,760 in wat er speelt. 194 00:09:44,280 --> 00:09:47,280 Om vervolgens ook een ambitie te kunnen gaan formuleren. 195 00:09:47,400 --> 00:09:49,440 Voor die aanbesteding. Waar wil je naartoe? 196 00:09:49,560 --> 00:09:53,120 Waarschijnlijk is dat 2025 zero emissie doelgroepenvervoer. 197 00:09:53,240 --> 00:09:55,840 Maar misschien ligt dat voor sommige organisaties al veel eerder. 198 00:09:55,960 --> 00:09:58,480 Er zijn bepaalde gemeenten die echt al heel ambitieus zijn. 199 00:09:58,600 --> 00:10:02,240 Die willen in 2022 alleen nog maar zero emissie voertuigen... 200 00:10:02,360 --> 00:10:05,880 aankopen bijvoorbeeld. Dan heb je er al een extra vraagstuk bij. 201 00:10:07,400 --> 00:10:10,320 Als je dan heel duidelijk weet wat nou die ambities zijn... 202 00:10:10,440 --> 00:10:13,040 voor je aanbesteding ga dan samen met die stuurgroep... 203 00:10:13,160 --> 00:10:14,880 misschien nog met andere mensen uit je organisatie... 204 00:10:15,000 --> 00:10:18,480 op onderzoek uit. En zie het echt als een avontuur... 205 00:10:18,600 --> 00:10:21,800 wat je samen aangaat om jezelf te heruitvinden. 206 00:10:21,920 --> 00:10:24,040 Om te kijken hoe gaan we nu zo'n aanbesteding... 207 00:10:24,160 --> 00:10:26,640 met die hele duurzaamheid zero emissiecomponent erin... 208 00:10:26,760 --> 00:10:28,080 hoe gaan we dat nou in? 209 00:10:28,200 --> 00:10:31,280 Wat speelt er al op de markt? Ga in gesprek met vervoerders. 210 00:10:31,400 --> 00:10:33,040 Kijk wat er al technisch haalbaar is. 211 00:10:34,200 --> 00:10:35,800 En welke ontwikkelingen er aankomen. 212 00:10:35,920 --> 00:10:37,400 En misschien zijn er wel andere gemeenten... 213 00:10:37,520 --> 00:10:40,040 bij jou in de buurt of helemaal aan de andere kant van het land... 214 00:10:40,160 --> 00:10:42,920 die al hele mooie voorbeelden hebben hoe zij dat hebben gedaan. 215 00:10:43,040 --> 00:10:47,520 En niet te vergeten die doelgroep. En doelgroepenvervoer gaat over... 216 00:10:47,640 --> 00:10:51,320 echt kwetsbare groepen die geholpen zijn met dit vervoer. 217 00:10:51,440 --> 00:10:54,520 Kijk wat hun wensen zijn. Of daar misschien andere dingen zijn... 218 00:10:54,640 --> 00:10:58,200 die met zo'n zero emissie voertuig misschien wel anders... 219 00:10:58,320 --> 00:10:59,240 opgevangen moeten worden. 220 00:10:59,600 --> 00:11:02,520 En is dat ook zo? Maakt het uit of je... 221 00:11:02,640 --> 00:11:04,760 opgehaald wordt met een elektrisch busje... 222 00:11:04,880 --> 00:11:07,760 of met een dieselbusje? -In theorie niet. 223 00:11:07,880 --> 00:11:10,600 Alleen dat er aan het zero emissie voertuig... 224 00:11:10,720 --> 00:11:14,040 soms wat beperkingen zitten. 225 00:11:14,160 --> 00:11:16,480 En dat zit nu vooral nog in de kilometerrange. 226 00:11:16,600 --> 00:11:18,400 Het ligt er natuurlijk heel erg aan per voertuig... 227 00:11:18,520 --> 00:11:20,800 hoe ver je wilt rijden. Of je tussenstops hebt. 228 00:11:20,920 --> 00:11:25,160 Maar stel dat je een heel ander ritpatroon moet gaan nemen. 229 00:11:25,280 --> 00:11:27,200 Een hele andere weg moet gaan rijden omdat je tussendoor... 230 00:11:27,320 --> 00:11:29,720 moet laden. Dat kan voor sommige kwetsbare groepen... 231 00:11:29,840 --> 00:11:31,720 best wel een impact hebben. 232 00:11:31,840 --> 00:11:34,400 Ja, gewoon omdat het een andere routine is. 233 00:11:34,520 --> 00:11:37,840 Ja. Een andere routine. Of een andere tijd, ander schema. 234 00:11:37,960 --> 00:11:40,120 Ja, er moet goed over nagedacht worden. 235 00:11:40,240 --> 00:11:42,360 Speelde dat in het leernetwerk vorig jaar? 236 00:11:42,480 --> 00:11:46,320 Nee, eigenlijk is dat nog niet aangehaald. 237 00:11:46,440 --> 00:11:48,480 De doelgroep zelf, zeg maar. 238 00:11:48,600 --> 00:11:52,240 Wij hebben vorig jaar heel erg op de haalbaarheid gezeten. 239 00:11:52,360 --> 00:11:56,000 De financiële haalbaarheid en de technische haalbaarheid. 240 00:11:56,120 --> 00:12:00,560 En hoe gaan we dan naar een positieve business case toewerken? 241 00:12:00,680 --> 00:12:06,640 Maar eigenlijk de doelgroep zelf is niet behandeld vorig jaar. 242 00:12:06,760 --> 00:12:09,120 Maar het moet wel meegenomen worden. -Het is wel van invloed. 243 00:12:09,240 --> 00:12:13,360 Of omwille van de informatie. Of omwille gewoon van... 244 00:12:13,480 --> 00:12:16,960 de betrokkenheid en het draagvlak voor je beslissingen. 245 00:12:17,080 --> 00:12:19,800 Eventueel hick-ups in het proces. Daar heb je dan ook... 246 00:12:19,920 --> 00:12:21,320 begrip voor. -Ja. 247 00:12:21,440 --> 00:12:24,280 Oké, waar waren we? Stap vier. 248 00:12:24,400 --> 00:12:29,440 Ja, echt dat onderzoek. En bij die laatste kan je gaan kijken... 249 00:12:29,560 --> 00:12:31,520 met al die informatie naar een vervangingsplan... 250 00:12:31,640 --> 00:12:34,920 of een ingroeimodel. Daar zullen we zo iets meer op inzoomen. 251 00:12:35,040 --> 00:12:37,600 Wat betekent het dan voor jouw organisatie... 252 00:12:37,720 --> 00:12:39,240 en wanneer kun je gaan vervangen? 253 00:12:39,360 --> 00:12:42,760 Welke voertuigen? In welk jaar? Ook gelet op je huidige wagenpark. 254 00:12:42,880 --> 00:12:45,880 Met de afschrijvingstermijnen. En aan de andere kant... 255 00:12:46,000 --> 00:12:49,760 wat er elektrisch al mogelijk is. -Ja, dat is een hele puzzel. 256 00:12:49,880 --> 00:12:54,400 Die fase 'op onderzoek uit' is dat niet ook een beetje... 257 00:12:54,520 --> 00:12:57,520 wat je in de leerkringen gaat doen? 258 00:12:57,640 --> 00:13:01,080 Ja, en eigenlijk ook wat we vorig jaar al gedaan hebben. 259 00:13:01,200 --> 00:13:05,680 Wat ik net al aanhaalde is dat we de financiële... 260 00:13:05,800 --> 00:13:08,240 en de technische haalbaarheid behandeld hebben. 261 00:13:08,360 --> 00:13:12,520 En daar gaan we dit leernetwerk op verder borduren. 262 00:13:12,640 --> 00:13:16,000 Nu de komende bijeenkomsten. 263 00:13:16,120 --> 00:13:18,040 Ja, hartstikke goed.. 264 00:13:18,160 --> 00:13:19,920 Er zijn nog een paar belangrijke aandachtstips. 265 00:13:20,040 --> 00:13:23,560 Wat aanvullingen bij deze stappen. Emma, welke zijn dat? 266 00:13:23,680 --> 00:13:26,040 Als eerste, kijk goed naar je stakeholdermanagement. 267 00:13:26,160 --> 00:13:28,720 En dat draagvlak komt al redelijk terug in stap 1. 268 00:13:28,840 --> 00:13:32,320 Als we het hebben over die doel- groepen en die kwetsbare groepen. 269 00:13:32,440 --> 00:13:35,960 Dan ben ik ook wel benieuwd hoe dat in het leernetwerk voor dit jaar... 270 00:13:36,080 --> 00:13:40,480 terugkomt. Dat draagvlak is niet alleen binnen je eigen organisatie. 271 00:13:40,600 --> 00:13:43,120 Maar misschien ook wel met de gebruikers van het doelgroepvervoer. 272 00:13:43,240 --> 00:13:45,400 Kijk hoe je daar goed mee kan communiceren. 273 00:13:45,520 --> 00:13:46,680 En wat zij nodig hebben. 274 00:13:46,800 --> 00:13:49,880 Je hoort ook vaak dat het best wel een verschil is voor chauffeurs. 275 00:13:50,000 --> 00:13:53,040 Dat dat ook een belangrijke groep is om mee te nemen. 276 00:13:53,160 --> 00:13:55,840 Wat zijn daar de tips bij? 277 00:13:56,240 --> 00:13:59,800 Een goeie vraag inderdaad. Misschien is die in het Leernetwerk... 278 00:13:59,920 --> 00:14:02,560 al voorbij gekomen? -Nee, hij is nog niet voorbij gekomen. 279 00:14:02,680 --> 00:14:05,880 Dan ben ik ook benieuwd of hier specifieke vragen over komen. 280 00:14:06,000 --> 00:14:10,840 Van de mensen die kijken. Wat komen zij tegen op dit gebied? 281 00:14:10,960 --> 00:14:12,960 En natuurlijk, elektrisch rijden betekent gewoon... 282 00:14:13,080 --> 00:14:15,760 een andere manier van rijden. Wat zuiniger. 283 00:14:15,880 --> 00:14:17,640 Misschien dat daar wat opleiding voor nodig is. 284 00:14:17,760 --> 00:14:20,400 En het ligt ook nog aan de voertuigen. 285 00:14:20,520 --> 00:14:22,760 Of die wat groter en zwaarder zijn. Wanneer je een ander rijbewijs... 286 00:14:22,880 --> 00:14:25,520 misschien wel nodig hebt. Of als ze wat lichter zijn. 287 00:14:25,640 --> 00:14:28,360 Maar ook dan is het anders rijden elektrisch. 288 00:14:28,480 --> 00:14:31,840 De ervaring is ook dat sommige chauffeurs 's avonds... 289 00:14:31,960 --> 00:14:37,080 een bus mee naar huis nemen. En met elektrisch vervoer... 290 00:14:37,200 --> 00:14:39,480 zal dat misschien toch anders zijn. Omdat ze moeten laden... 291 00:14:39,600 --> 00:14:44,120 op het bedrijf. En niet meer zomaar thuis voor de deur kunnen laden. 292 00:14:45,440 --> 00:14:47,800 Ik heb hier nog een vraag: Wat verstaan jullie precies... 293 00:14:47,920 --> 00:14:51,760 onder doelgroepen? 294 00:14:52,520 --> 00:14:56,400 Het is doelgroepenvervoer. -Wat verstaan we er onder? 295 00:14:56,520 --> 00:14:58,840 Het leerlingenvervoer, WMO-vervoer... 296 00:14:58,960 --> 00:15:00,880 mensen die naar een dagbesteding moeten. 297 00:15:01,000 --> 00:15:03,240 Dat is het doelgroepenvervoer. 298 00:15:04,920 --> 00:15:08,000 Iedereen die eigenlijk niet met het gewone openbaar vervoer kan. 299 00:15:08,120 --> 00:15:11,880 Maar niet het regionale... taxi-alternatief... 300 00:15:12,000 --> 00:15:14,960 van de... Het doelgroepenvervoer. -Ja, echt speciaal vervoer. 301 00:15:15,080 --> 00:15:17,720 Best wel bekende termen eigenlijk. Maar dank je wel. 302 00:15:17,840 --> 00:15:19,960 Wij doen maar net of je dat allemaal moet weten. 303 00:15:20,080 --> 00:15:24,200 Goed, we hebben vijf stappen gezien die je kan nemen... 304 00:15:24,320 --> 00:15:28,160 ter voorbereiding. Het leuke van zo'n leernetwerk is... 305 00:15:28,280 --> 00:15:30,120 dat er ook mooie voorbeelden aan de orde komen. 306 00:15:30,240 --> 00:15:33,920 Maar kun je wat vertellen over een voorbeeld van vorig jaar? 307 00:15:34,040 --> 00:15:37,760 Vorig jaar hadden wij Omnibus ook in het leernetwerk. 308 00:15:37,880 --> 00:15:41,120 En Omnibus heeft een hele mooie aanbesteding gelopen. 309 00:15:41,240 --> 00:15:44,200 Zij hebben een contract van acht jaar afgesloten. 310 00:15:44,320 --> 00:15:48,120 En dat geeft de vervoerders de mogelijkheid... 311 00:15:48,240 --> 00:15:50,680 om te gaan investeren in zero emission voertuigen. 312 00:15:50,800 --> 00:15:55,960 En dat is een fantastisch voorbeeld om dat zo te doen. 313 00:15:56,080 --> 00:15:58,400 Ja, op die manier geef je de markt echt een impuls... 314 00:15:58,520 --> 00:16:02,160 om die ruimte en die tijd te nemen om die transitie te maken. 315 00:16:02,280 --> 00:16:04,080 Want je kan natuurlijk niet van de ene op de andere dag... 316 00:16:04,200 --> 00:16:07,120 als vervoerder ineens een zero emissie wagenpark hebben. 317 00:16:07,240 --> 00:16:09,400 Daar is echt een tijd voor nodig en daarvoor hebben ze... 318 00:16:09,520 --> 00:16:11,880 dat zetje nodig. En ook echt die zekerheid... 319 00:16:12,000 --> 00:16:15,000 dat die zero emissie voertuigen dat dat de wens is... 320 00:16:15,120 --> 00:16:17,360 van gemeenten en provincies. 321 00:16:17,480 --> 00:16:19,680 Ja, en dat is ook het mooie van je rol als inkoper. 322 00:16:19,800 --> 00:16:21,880 Dat je op zo'n manier door het creëren van massa... 323 00:16:22,000 --> 00:16:25,360 zekerheid, lange termijn de markt ook echt de ruimte kan geven... 324 00:16:25,480 --> 00:16:28,760 om te gaan investeren. Een bedrijf gaat niet investeren... 325 00:16:28,880 --> 00:16:31,600 Als ze het niet terugverdienen dan gaan ze niet investeren. 326 00:16:31,720 --> 00:16:33,080 Nee, dat is nou eenmaal zo. 327 00:16:33,480 --> 00:16:37,840 Leuk dat dat allemaal besproken is in dat leernetwerk vorig jaar... 328 00:16:37,960 --> 00:16:40,440 wat we dus gemist hebben. Maar wat staat er dan... 329 00:16:40,560 --> 00:16:44,320 dit jaar op het programma? -Voor dit jaar gaan wij... 330 00:16:44,440 --> 00:16:47,760 In de eerste bijeenkomst gaan wij naar de interne organisatie. 331 00:16:47,880 --> 00:16:51,840 Welke stakeholders heb je nodig. We halen even terug naar de TCO-tool. 332 00:16:51,960 --> 00:16:57,280 De tweede bijeenkomst zullen wij de aanbestedingsfase behandelen. 333 00:16:57,400 --> 00:17:01,320 En een van de dingen die behandeld worden zijn valkuilen. 334 00:17:01,440 --> 00:17:05,200 Zijn er valkuilen die al bekend zijn? 335 00:17:05,320 --> 00:17:08,520 Zodat we die kunnen delen en van elkaar kunnen leren. 336 00:17:08,640 --> 00:17:14,400 Het ingroeiplan zullen we bij die bijeenkomst ook behandelen. 337 00:17:14,520 --> 00:17:18,920 Erg belangrijk. De derde bijeenkomst staat in het teken... 338 00:17:19,040 --> 00:17:22,480 van de contractfase. Hoe ga je nou je contract uitnutten... 339 00:17:22,600 --> 00:17:25,640 en kun je al innoveren binnen een bestaande overeenkomst? 340 00:17:25,760 --> 00:17:28,280 Bijvoorbeeld. -Nou, kan dat? 341 00:17:28,400 --> 00:17:30,320 Ja, dat kan. Dat is mogelijk. 342 00:17:30,440 --> 00:17:34,760 Ja, het is wel mogelijk. Als jij in gesprek gaat met jouw leverancier... 343 00:17:34,880 --> 00:17:39,040 dan zou dat moeten kunnen om gefaseerd over te gaan. 344 00:17:39,160 --> 00:17:41,200 Je kan niet vast gaan investeren en voor de volgende aanbesteding... 345 00:17:41,320 --> 00:17:45,600 al een mooie stap zetten. Dan heb je niet meer een... 346 00:17:45,720 --> 00:17:49,200 objectieve nieuwe aanbesteding. -Nee, maar als jouw contract... 347 00:17:49,320 --> 00:17:52,080 nog lang genoeg loopt en jij zegt: Ik heb de ambitie... 348 00:17:52,200 --> 00:17:54,600 en je gaat in gesprek met jouw leverancier... 349 00:17:54,720 --> 00:17:57,360 dan zijn daar wellicht best mogelijkheden voor. 350 00:17:57,480 --> 00:17:58,720 Want dat maakt natuurlijk wel dat die leverancier... 351 00:17:58,840 --> 00:18:01,120 in principe klaar is om mee te doen met die competitie. 352 00:18:01,240 --> 00:18:03,720 Dus dan bereid je ook die leverancier in zekere zin voor... 353 00:18:03,840 --> 00:18:06,080 op een nieuwe wedstrijd om het maar zo te zeggen. 354 00:18:06,200 --> 00:18:08,720 Het uiteindelijke doel is dat iedereen naar zero emissie toe gaat. 355 00:18:08,840 --> 00:18:10,800 Dat is het belangrijkste. 356 00:18:10,920 --> 00:18:13,360 Dat signaal moet je allemaal met elkaar afgeven. 357 00:18:13,480 --> 00:18:16,560 De laatste bijeenkomst is de marktontmoeting. 358 00:18:16,680 --> 00:18:20,880 En daarin zullen wij in gesprek gaan met importeurs... 359 00:18:21,000 --> 00:18:23,560 met leveranciers, van bijvoorbeeld laadinfrastructuur. 360 00:18:23,680 --> 00:18:27,280 En eigenlijk alle vragen die we dan hebben op dat moment... 361 00:18:27,400 --> 00:18:30,080 die kunnen we gewoon stellen en dan gaan we het gesprek aan... 362 00:18:30,200 --> 00:18:33,520 met die partijen. Dat wordt een hele interessante bijeenkomst. 363 00:18:33,640 --> 00:18:37,320 Ja, want je gaat nu niet alleen investeren in nieuw vervoer. 364 00:18:37,440 --> 00:18:40,600 Je zult ook voor een deel je eigen laadinfrastructuur... 365 00:18:40,720 --> 00:18:43,760 gaan laten bouwen. -Ja. 366 00:18:43,880 --> 00:18:47,160 Dat is nog wel een goeie. Die wordt af en toe een beetje vergeten. 367 00:18:47,280 --> 00:18:50,720 Want elektrische voertuigen kunnen eigenlijk hetzelfde... 368 00:18:50,840 --> 00:18:54,000 als benzine- en dieselvoertuigen. Nu zit er nog wat beperking op... 369 00:18:54,120 --> 00:18:57,240 op de kilometerrange. Die gaat de komende jaren heel erg groeien. 370 00:18:57,360 --> 00:19:00,080 Maar die laadinfrastructuur is wel iets... 371 00:19:00,200 --> 00:19:02,680 waar je goed over moet nadenken bij zo'n aanbesteding. 372 00:19:02,800 --> 00:19:05,960 Waar ga je die plaatsen? Past dat bij jou op eigen terrein? 373 00:19:06,080 --> 00:19:08,440 Wat Ruud net ook al zei: Die bussen gaan soms mee... 374 00:19:08,560 --> 00:19:11,240 met de chauffeurs naar hun eigen huis 's nachts. 375 00:19:11,360 --> 00:19:14,640 Maar kan dat ook? Moet je dan daar een laadpaal realiseren? 376 00:19:14,760 --> 00:19:17,680 Of stel dat je heel veel naar een bepaalde instelling rijdt. 377 00:19:17,800 --> 00:19:20,320 Om daar even kort bij te laden. Dat zou ook kunnen. 378 00:19:20,440 --> 00:19:23,360 En dat is allemaal afhankelijk van je logistieke proces. 379 00:19:23,480 --> 00:19:25,320 Hoeveel kilometer je in totaal moet rijden. 380 00:19:25,440 --> 00:19:28,200 En natuurlijk van je voertuigen zelf. 381 00:19:28,320 --> 00:19:30,960 Maar we zien wel dat op eigen terrein laden... 382 00:19:31,080 --> 00:19:33,120 vaak de goedkoopste optie is. 383 00:19:33,240 --> 00:19:35,520 Dus om je business case positief te krijgen... 384 00:19:35,640 --> 00:19:38,640 zou ik vooral aanraden om te kijken naar de mogelijkheden daar. 385 00:19:38,760 --> 00:19:41,880 Maar wat ik niet zo goed snap... Stel je bent een gemeente. 386 00:19:42,000 --> 00:19:44,440 En dat is je eigen terrein. Maar die bus hoeft nooit... 387 00:19:44,560 --> 00:19:46,840 naar het gemeentehuis. -Nee, maar die kan er wel... 388 00:19:46,960 --> 00:19:48,880 's nachts bijvoorbeeld staan. -O ja. 389 00:19:49,000 --> 00:19:51,680 Want dan zijn alle werknemers die met hun auto komen... 390 00:19:51,800 --> 00:19:54,360 Die zijn er alleen maar overdag. En dan kan je ook... 391 00:19:54,480 --> 00:19:56,320 je parkeerterrein dubbel gebruiken. En misschien ook wel... 392 00:19:56,440 --> 00:19:59,080 je laadinfra dubbel gebruiken. -Het vraagt gewoon heel slim denken. 393 00:19:59,200 --> 00:20:03,560 En nog een tip: Zet naast het laadpaaltje een koffiezetapparaat. 394 00:20:03,680 --> 00:20:05,840 Dat werkt altijd. -Ja, bijvoorbeeld. 395 00:20:05,960 --> 00:20:08,560 Dat is een onofficiële tip. 396 00:20:09,320 --> 00:20:13,360 Ik heb ook nog een vraag hier, Emma. 397 00:20:13,480 --> 00:20:17,040 We krijgen signalen dat er nog vrijwel geen... 398 00:20:17,160 --> 00:20:19,360 elektrische rolstoelbussen beschikbaar zijn. 399 00:20:19,480 --> 00:20:22,680 En dat elektrische personenbusjes die op de markt zijn... 400 00:20:22,800 --> 00:20:25,360 slechts plaats bieden aan acht personen. 401 00:20:25,480 --> 00:20:29,440 Dat vraagt Lilian. Een belangrijk punt natuurlijk, hè? 402 00:20:29,560 --> 00:20:31,880 Wij worden aangespoord tot zero emissie vervoer... 403 00:20:32,000 --> 00:20:34,360 maar die bussen zijn er nog helemaal niet. Vertel. 404 00:20:34,480 --> 00:20:39,400 Helemaal waar. Personenauto's en kleine bussen... 405 00:20:39,520 --> 00:20:42,280 die zijn nu best wel beschikbaar. En de grotere bussen... 406 00:20:42,400 --> 00:20:44,640 dus de rolstoelbussen en de 8-plus-1-bussen... 407 00:20:44,760 --> 00:20:47,040 die zijn een stuk moeilijker verkrijgbaar. 408 00:20:47,160 --> 00:20:50,240 Of eigenlijk nog niet. Je ziet wel dat in dit jaar, 2019... 409 00:20:50,360 --> 00:20:52,280 en komend jaar 2020 een hoop nieuwe modellen... 410 00:20:52,400 --> 00:20:54,360 op de markt beloven te gaan komen. 411 00:20:55,760 --> 00:20:58,000 Maar die zijn ook nog wel vrij kostbaar. 412 00:20:58,120 --> 00:21:01,640 Dus het duurt misschien nog iets langer voor je die kan vervangen. 413 00:21:01,760 --> 00:21:03,640 Misschien is dat wel een mooie bij de volgende. 414 00:21:03,760 --> 00:21:06,560 Ruud had het net al bij een van de bijeenkomsten... 415 00:21:06,680 --> 00:21:09,440 over een ingroeiplan. En op deze slide zie je een voorbeeld... 416 00:21:09,560 --> 00:21:13,520 van zo'n ingroeiplan. En je ziet dat bij personenwagens... 417 00:21:13,640 --> 00:21:17,000 en bij die kleinere taxibussen dat je nu al met dat elektrische... 418 00:21:17,120 --> 00:21:20,800 kan beginnen. Dus stel je bent in 2018 al begonnen... 419 00:21:20,920 --> 00:21:23,240 met het elektrificeren van je wagenpark... 420 00:21:23,360 --> 00:21:28,040 dan kan je al in 2025 voor die eerste twee categorieën... 421 00:21:28,160 --> 00:21:29,280 al volledig elektrisch zijn. 422 00:21:29,400 --> 00:21:32,240 Je ziet dat bij de bestelbussen en bij de rolstoelbussen... 423 00:21:32,360 --> 00:21:35,160 waar de vraag ook net over ging dat het daar moeilijker is. 424 00:21:35,280 --> 00:21:38,400 Dat er minder varianten nu beschikbaar zijn. 425 00:21:38,520 --> 00:21:42,480 En je ziet daar ook staan dat met innovatie of omscholing... 426 00:21:42,600 --> 00:21:45,560 er nog wel wat mogelijk is. Als je ze al gaat opbouwen... 427 00:21:45,680 --> 00:21:50,120 ook dat kan, dan is dat ook een kostbare exercitie nu nog. 428 00:21:50,240 --> 00:21:53,840 Dan vraagt het ook wat omscholing. Omdat het een zwaardere bus is. 429 00:21:53,960 --> 00:21:55,760 En dus is er een ander rijbewijs ook nodig. 430 00:21:55,880 --> 00:21:59,280 Dus nu vraagt dat nog wat schipperen maar we hopen heel erg... 431 00:21:59,400 --> 00:22:01,880 dat in de komende jaren die modellen echt goed beschikbaar komen. 432 00:22:02,000 --> 00:22:05,600 Zodat je in 2025 ook die rechter categorie helemaal... 433 00:22:05,720 --> 00:22:06,600 kan elektrificeren. 434 00:22:07,720 --> 00:22:11,600 Hier kunnen we dus ook met de markt in de laatste sessie... 435 00:22:11,720 --> 00:22:14,560 over in gesprek gaan. Wanneer verwachten jullie dit? 436 00:22:14,680 --> 00:22:17,000 Je hebt het over hopen. Maar je kan toch met elkaar... 437 00:22:17,120 --> 00:22:21,080 ook invloed uitoefenen. Een ondernemer die zegt... 438 00:22:21,200 --> 00:22:23,680 Of is het technisch nog niet mogelijk? 439 00:22:23,800 --> 00:22:26,000 Zeker, technisch kan het ook. 440 00:22:26,120 --> 00:22:30,520 Maar precies wat je zegt. In zo'n marktbijeenkomst... 441 00:22:30,640 --> 00:22:32,240 de laatste bijeenkomst van het leernetwerk... 442 00:22:32,360 --> 00:22:34,480 dan zou ik juist dit soort vragen willen stellen. 443 00:22:34,600 --> 00:22:36,440 Precies. -Wanneer verwacht je dat nou? 444 00:22:36,560 --> 00:22:38,840 En waarom is het er nog niet? -Laat maar zien dat die vraag er is. 445 00:22:38,960 --> 00:22:41,160 Ik zou het eigenlijk al wel eerder willen weten. 446 00:22:41,280 --> 00:22:43,880 Op het moment dat je je ingroeimodel gaat maken... 447 00:22:44,000 --> 00:22:45,560 dan moet je ook al weten wat er beschikbaar is. 448 00:22:45,680 --> 00:22:48,320 Maar goed, je kan altijd pressie uitoefenen met elkaar... 449 00:22:48,440 --> 00:22:51,440 als inkopers. Zo werkt het gewoon. -Als collectief zeker. 450 00:22:51,560 --> 00:22:56,640 Ik heb nog een vraagje voor jou. Een vraag van Mark. 451 00:22:56,760 --> 00:23:00,320 Die zegt: Een contract voor acht jaar afsluiten, mag dat wel? 452 00:23:01,240 --> 00:23:03,160 Dat mag. Jazeker. -Dat mag. 453 00:23:03,280 --> 00:23:07,440 Dat mag. En zeker als je het kunt motiveren... 454 00:23:07,560 --> 00:23:11,760 dat jij investeringen vraagt van jouw leveranciers. 455 00:23:11,880 --> 00:23:16,280 Dan is het zelfs proportioneel om gewoon naar acht jaar te gaan. 456 00:23:16,400 --> 00:23:20,440 Leuk dat jullie vragen stellen. En blijf ons vragen stellen. 457 00:23:20,560 --> 00:23:22,960 Want dat maakt het webinar interessant. 458 00:23:25,640 --> 00:23:29,520 Eens even kijken. Volgens mij hebben we de belangrijkste dingen... 459 00:23:29,640 --> 00:23:33,400 gehad van dit blok. We gaan over naar het volgende blok. 460 00:23:33,520 --> 00:23:36,880 Het inkoopproces. We gaan aan de hand... 461 00:23:37,000 --> 00:23:40,120 van de bekende stappen van het inkoopproces laten zien... 462 00:23:40,240 --> 00:23:44,240 waar je bij dat zero emissie vervoer met name op moet letten. 463 00:23:44,360 --> 00:23:47,800 En de TCO-tool gaan we jullie live illustreren. 464 00:23:47,920 --> 00:23:50,680 Zodat je weet hoe je daar meteen na dit webinar... 465 00:23:50,800 --> 00:23:51,840 al mee aan de slag kan. 466 00:23:51,960 --> 00:23:55,720 Ondertussen ook nog wel een vraag: Als er belemmeringen zijn... 467 00:23:55,840 --> 00:23:58,720 waar je in de praktijk tegenaan loopt... Je noemde net al... 468 00:23:58,840 --> 00:24:02,840 de beschikbaarheid van rolstoelvervoer. 469 00:24:02,960 --> 00:24:04,600 Misschien zijn er ook hele andere dingen. 470 00:24:04,720 --> 00:24:08,480 Zet ze ook in die chatbox. Dan gaan we ze niet nu... 471 00:24:08,600 --> 00:24:10,760 allemaal behandelen. Maar dat is wel voor jou hè, Ruud? 472 00:24:10,880 --> 00:24:13,240 Voor de voorbereiding van je leernetwerk is dat interessant. 473 00:24:13,360 --> 00:24:17,080 Ja, eigenlijk alle input die jullie geven... 474 00:24:17,200 --> 00:24:20,480 die kunnen we gewoon verwerken en meenemen in het leernetwerk... 475 00:24:20,600 --> 00:24:24,480 van 2019. Dus kom vooral met input. 476 00:24:24,600 --> 00:24:28,920 Ja, heel graag. Ondertussen geef ik die klikker weer aan jou Emma. 477 00:24:29,040 --> 00:24:32,040 Het inkoopproces en wat daar nou zo anders aan is... 478 00:24:32,160 --> 00:24:34,080 bij klimaatneutraal inkopen. 479 00:24:34,200 --> 00:24:38,560 Hier zien we een processchema van verduurzaming... 480 00:24:38,680 --> 00:24:41,240 van doelgroepenvervoer. Het is in die zin... 481 00:24:41,360 --> 00:24:45,680 niet een heel ander aanbestedingsproces dan regulier. 482 00:24:45,800 --> 00:24:48,360 Al zijn er een paar stappen waar je echt die impact kan hebben... 483 00:24:48,480 --> 00:24:51,240 om je duurzaamheidseisen erin te verweven. 484 00:24:51,360 --> 00:24:54,080 En die zitten in de eerste twee stappen. 485 00:24:54,200 --> 00:24:56,680 In de vierde en in de laatste stap van de elf. 486 00:24:56,800 --> 00:24:59,160 En daar zal ik even op inzoomen. 487 00:25:00,760 --> 00:25:04,320 Allereerst die ambitiefase. Wat we net ook al zeiden: 488 00:25:04,440 --> 00:25:07,360 Het is echt heel belangrijk om hier die stakeholders al te betrekken. 489 00:25:07,480 --> 00:25:09,840 Om vervolgens dat draagvlak te gaan organiseren... 490 00:25:09,960 --> 00:25:12,120 voor die ambitie. Wat betekent dit nou precies? 491 00:25:12,240 --> 00:25:14,240 Waar wil je naartoe? Zorg ook dat die ambitie... 492 00:25:14,360 --> 00:25:16,760 goed gecommuniceerd wordt binnen je organisatie. 493 00:25:16,880 --> 00:25:19,280 En misschien kan je wel een aantal ambassadeurs opstellen. 494 00:25:19,400 --> 00:25:21,720 Zodat er duidelijk is waar je nou precies mee bezig bent. 495 00:25:21,840 --> 00:25:24,240 Waarom moeten we naar dat duurzaam doelgroepenvervoer? 496 00:25:24,360 --> 00:25:25,800 Waarom moet het nou zero emissie zijn? 497 00:25:25,920 --> 00:25:29,560 En wanneer moet dat precies? En wat voor impact heeft het dan? 498 00:25:29,680 --> 00:25:31,720 Dus zorg dat dat goed gecommuniceerd wordt. 499 00:25:31,840 --> 00:25:35,480 En kijk ook of je daar wellicht wat hulpmiddelen bij kan gebruiken. 500 00:25:35,600 --> 00:25:39,000 Zoals een TCO-tool, rit- en voertuigenanalyse... 501 00:25:39,120 --> 00:25:41,480 maar ook laadinfrastructuur. 502 00:25:41,600 --> 00:25:43,800 En wellicht zijn er al subsidies beschikbaar... 503 00:25:43,920 --> 00:25:45,720 die jou ook een stapje verder kunnen helpen... 504 00:25:45,840 --> 00:25:48,520 in het stellen van je ambitie. En ook wat er mogelijk is... 505 00:25:48,640 --> 00:25:50,440 binnen je financiële kaders. 506 00:25:52,560 --> 00:25:55,080 Als je vervolgens met de markt in gesprek gaat... 507 00:25:55,200 --> 00:25:58,680 dan sluit zo'n leernetwerk heel mooi aan. 508 00:25:58,800 --> 00:26:01,160 Maar kijk of je in zo'n marktconsultatie... 509 00:26:01,280 --> 00:26:02,880 al met wat partijen kan gaan spreken. 510 00:26:03,000 --> 00:26:04,960 Een aantal vervoerders aan de tand kan voelen. 511 00:26:05,080 --> 00:26:08,640 Wat zijn nou oplossingsrichtingen waar jullie in denken? 512 00:26:08,760 --> 00:26:12,320 Als je zelf goed weet wat je wil en waar die knelpunten zitten... 513 00:26:12,440 --> 00:26:14,360 dan kan je ook heel goed de markt uitvragen... 514 00:26:14,480 --> 00:26:16,800 of zij met oplossingen kunnen komen voor die vragen. 515 00:26:16,920 --> 00:26:19,640 Dus zorg ook dat je goed weet wat je wil vragen... 516 00:26:19,760 --> 00:26:21,280 aan zo'n vervoerder. 517 00:26:21,400 --> 00:26:24,560 Ik merk dat dat soms nog wel een gespannen proces is. 518 00:26:24,680 --> 00:26:26,720 Wat mag ik zeggen? Wat mag ik vragen? 519 00:26:26,840 --> 00:26:29,880 Om te zorgen dat die aanbesteding eerlijk is. 520 00:26:30,000 --> 00:26:31,640 Je merkt dat mensen toch wel het gevoel hebben... 521 00:26:31,760 --> 00:26:35,720 Jullie stellen voor om gewoon te gaan praten met iedereen. 522 00:26:35,840 --> 00:26:38,960 Het is onterecht om heel krampachtig te zijn. 523 00:26:39,080 --> 00:26:40,560 Je kunt gewoon open met de markt praten. 524 00:26:40,680 --> 00:26:43,800 Wees vooral transparant. Het gesprek aangaan... 525 00:26:43,920 --> 00:26:46,000 dat levert alleen maar voordelen op. 526 00:26:46,120 --> 00:26:51,040 Maar zorg wel dat je een gelijk speelveld houdt. 527 00:26:51,160 --> 00:26:55,480 Dus deel de opgedane informatie ook met aanbieders... 528 00:26:55,600 --> 00:26:58,080 die in een nieuwe aanbesteding mee gaan doen. 529 00:26:58,200 --> 00:27:01,280 Is het dan niet handiger om ze tegelijkertijd uit te nodigen... 530 00:27:01,400 --> 00:27:03,560 om zeker te weten dat je in dat speelveld zit? 531 00:27:03,680 --> 00:27:06,320 Ja, dat zeker. Maar je weet niet of iedereen ook komt. 532 00:27:06,440 --> 00:27:08,960 Voor hetzelfde geld zijn er partijen die niet.... 533 00:27:09,080 --> 00:27:12,480 tijdens jouw marktconsultatie of marktontmoeting komen. 534 00:27:12,600 --> 00:27:15,240 En die hebben wel recht op dezelfde informatie. 535 00:27:15,360 --> 00:27:17,680 Het kan ook interessant zijn om naar zo'n bedrijf toe te gaan juist. 536 00:27:17,800 --> 00:27:20,440 Om eens te kijken van... -Zeker ja. 537 00:27:20,560 --> 00:27:23,400 In zo'n een-op-eengesprek kom je vaak net iets meer tot de kern. 538 00:27:23,520 --> 00:27:25,720 En ga je net wat dieper op de materie in. 539 00:27:25,840 --> 00:27:27,920 Je zei dat het ook heel prettig is al je elkaar herkent... 540 00:27:28,040 --> 00:27:30,400 in het soort ambitie. De reden waarom je dingen doet. 541 00:27:30,520 --> 00:27:35,120 Waarom is dat belangrijk? Dat is toch meer achter de schermen. 542 00:27:36,960 --> 00:27:39,360 Nee, ik denk dat het heel belangrijk is dat iedereen begrijpt... 543 00:27:39,480 --> 00:27:42,000 waarom je hiermee aan de slag gaat. 544 00:27:42,120 --> 00:27:45,360 Zodat er ook draagvlak is om vervolgens... 545 00:27:45,480 --> 00:27:47,320 de volgende stappen in het proces te kunnen zetten. 546 00:27:47,440 --> 00:27:51,680 Aanvullend merk ik ook weleens dat als mensen allebei... 547 00:27:51,800 --> 00:27:55,640 die ambitie hebben van zero emissie vervoer... 548 00:27:55,760 --> 00:27:58,960 dat dat een hoger doel is waar je allebei voor staat. 549 00:27:59,080 --> 00:28:01,640 Maar wat je soms helpt om onderlinge geschillen... 550 00:28:01,760 --> 00:28:03,920 ietsje soepeler op te lossen. Dat het iets minder... 551 00:28:04,040 --> 00:28:06,400 hard tegen hard gaat omdat je een ideaal hebt... 552 00:28:06,520 --> 00:28:09,400 wat je ook verbindt. -Ja. 553 00:28:09,520 --> 00:28:13,520 Ik ben een beetje een idealist. Dat is vast in de harde praktijk... 554 00:28:13,640 --> 00:28:17,560 heel anders. -Zolang je maar transparant bent. 555 00:28:17,680 --> 00:28:22,360 En de verwachtingen duidelijk maakt richting de partijen... 556 00:28:22,480 --> 00:28:25,360 die je spreekt daarover. We kunnen over ambities praten... 557 00:28:25,480 --> 00:28:27,640 en mooie plannen neerzetten. Maar als de aanbesteding... 558 00:28:27,760 --> 00:28:30,760 nog niet is begonnen dan moet er ook duidelijk zijn... 559 00:28:30,880 --> 00:28:34,040 dat dat de verwachting is. Dat dat de stap is... 560 00:28:34,160 --> 00:28:36,280 waar je in het proces zit. -Heel goed. 561 00:28:36,400 --> 00:28:39,720 Als je die verwachting schept wel naar de markt toe... 562 00:28:39,840 --> 00:28:42,680 dan moet je dat wel uit gaan voeren. 563 00:28:42,800 --> 00:28:44,760 Dat is dan wel weer heel belangrijk. 564 00:28:46,200 --> 00:28:47,760 Goed. We gaan door. 565 00:28:47,880 --> 00:28:50,880 Ja. Die antwoorden die je krijgt op alle vragen... 566 00:28:51,000 --> 00:28:53,200 die je hebt gesteld in zo'n marktconsultatie... 567 00:28:53,320 --> 00:28:56,080 die kan je ook weer meenemen in de volgende stappen in je proces. 568 00:28:56,200 --> 00:28:59,440 Bijvoorbeeld ook dus in het opstellen van je documenten. 569 00:28:59,560 --> 00:29:02,160 Benut al die kennis die je hebt gekregen... 570 00:29:02,280 --> 00:29:04,560 uit de marktconsultatie en ook uit al die tools... 571 00:29:04,680 --> 00:29:06,600 of hulpmiddelen die je misschien wel hebt gebruikt... 572 00:29:06,720 --> 00:29:10,880 om die ambities duidelijk te maken. Om die kennis... 573 00:29:11,000 --> 00:29:13,720 te benutten voor een haalbaar ingroeiplan. 574 00:29:13,840 --> 00:29:15,960 Dus weet dan ook wat je zelf vraagt aan de markt... 575 00:29:16,080 --> 00:29:19,800 en of dat dus haalbaar is. Daarmee kan je heel erg sturen... 576 00:29:19,920 --> 00:29:21,520 op die duurzaamheid. Dus misschien kan je wel... 577 00:29:21,640 --> 00:29:24,000 een duurzaamheidsparagraaf opnemen in je documenten. 578 00:29:24,120 --> 00:29:29,080 Of bepaalde eisen, gunningscriteria voor het zero emissie vervoer... 579 00:29:29,200 --> 00:29:31,920 duidelijk in je documentatie zetten. 580 00:29:32,040 --> 00:29:34,280 En besteed daarbij ook aandacht aan die randvoorwaarden. 581 00:29:34,400 --> 00:29:37,880 Misschien zeg je wel: Ik wil voor acht jaar aanbesteden. 582 00:29:38,000 --> 00:29:39,360 We hebben gehoord, het mag allemaal. 583 00:29:39,480 --> 00:29:41,800 Misschien is dat wel een van je randvoorwaarden. 584 00:29:41,920 --> 00:29:43,880 Om ook op die manier die markt een zetje te geven... 585 00:29:44,000 --> 00:29:45,360 richting wat er kan. 586 00:29:45,480 --> 00:29:47,400 Ik krijg een heleboel leuke vragen binnen. 587 00:29:47,520 --> 00:29:50,120 Vertel. -Ik wacht even tot jij... 588 00:29:50,240 --> 00:29:53,200 je stappen hebt afgemaakt. En dan ook even voor de kijkers... 589 00:29:53,320 --> 00:29:55,120 dan gaan we ze daarna voorleggen. 590 00:29:55,240 --> 00:29:58,040 Het is er nog eentje. Deze zit in de laatste stap... 591 00:29:58,160 --> 00:30:01,600 van je aanbestedingsproces. Dat gaat echt over die realisatie... 592 00:30:01,720 --> 00:30:03,920 En de exploitatie van je laadinfrastructuur. 593 00:30:04,040 --> 00:30:07,000 Zorg dat je goed weet waar je die neer wilt zetten. 594 00:30:07,120 --> 00:30:10,240 Weet dus dat op eigen terrein laden vaak goedkoper is. 595 00:30:10,360 --> 00:30:12,920 Dat dat ook je positieve business case vooruit helpt. 596 00:30:13,040 --> 00:30:14,800 Kijk of je misschien wat dubbel kan gebruiken. 597 00:30:14,920 --> 00:30:17,560 Wat ik net al even noemde. Overdag door je werknemers... 598 00:30:17,680 --> 00:30:21,760 en 's nachts door die voertuigen voor het doelgroepenvervoer. 599 00:30:21,880 --> 00:30:25,160 En je kan die behoefte goed in kaart brengen... 600 00:30:25,280 --> 00:30:28,200 op basis van die ritprofielen en het type voertuigen... 601 00:30:28,320 --> 00:30:31,240 die je in gaat zetten. En wees daarbij ook voorbereid... 602 00:30:31,360 --> 00:30:33,800 op misschien wel een toename van elektrisch vervoer. 603 00:30:33,920 --> 00:30:35,600 Wat we helemaal aan het begin zagen, die groeicurve... 604 00:30:35,720 --> 00:30:38,600 nou dat gaat echt heel hard in de komende jaren. 605 00:30:38,720 --> 00:30:40,680 Dus zorg dat je ook daarop ingericht bent... 606 00:30:40,800 --> 00:30:41,680 met je laadinfrastructuur. 607 00:30:42,840 --> 00:30:44,440 Heel helder. Dank je wel. 608 00:30:44,560 --> 00:30:47,000 Er wordt toch vanuit gegaan door de kijkers... 609 00:30:47,120 --> 00:30:48,920 dat het een stuk duurder gaat worden. 610 00:30:49,040 --> 00:30:51,600 Jullie hebben het over een positieve business case. 611 00:30:51,720 --> 00:30:54,840 Maar stel dat het nog niet zo is. of dat er investeringen zijn... 612 00:30:54,960 --> 00:30:58,360 Ja, wie gaat dat dan gebruiken, wil Ton weten. 613 00:30:58,480 --> 00:31:01,520 Wie gaat dat dan betalen? De extra kosten? 614 00:31:01,640 --> 00:31:03,080 De opdrachtgever? De taxionderneming? 615 00:31:03,200 --> 00:31:05,880 Of de gebruiker? Je moet lachen Ruud. 616 00:31:06,680 --> 00:31:08,720 Ja, dat is een lastige. 617 00:31:09,440 --> 00:31:12,760 De opdrachtgever zal het betalen. Maar ja... 618 00:31:12,880 --> 00:31:16,400 Uiteindelijk... Ja, ik weet het niet. 619 00:31:16,520 --> 00:31:21,000 Het ligt er heel erg aan hoe je je aanbesteding natuurlijk inricht. 620 00:31:21,120 --> 00:31:23,680 Als jij zegt dat je bereid bent om meer te betalen... 621 00:31:23,800 --> 00:31:28,080 als gemeente of als provincie voor zero emissie vervoer. 622 00:31:28,200 --> 00:31:30,080 Als we echt naar elektrisch over willen stappen... 623 00:31:30,200 --> 00:31:32,440 dan betekent dat misschien ook een investering. 624 00:31:32,560 --> 00:31:35,960 En wat je ook vaak ziet is dat de investering... 625 00:31:36,080 --> 00:31:39,320 aan het begin heel hoog is. Of in elk geval hoger ligt... 626 00:31:39,440 --> 00:31:42,040 dan een benzine of een diesel wagenpark. 627 00:31:42,160 --> 00:31:44,920 Maar dat dat geleidelijk afneemt. Omdat ook de gebruikskosten... 628 00:31:45,040 --> 00:31:46,480 van elektrisch vervoer heel anders liggen. 629 00:31:46,600 --> 00:31:50,760 En wat we hier ook zeggen in de stap over je laadinfrastructuur... 630 00:31:50,880 --> 00:31:53,200 daar kan je ook weer een business case op bouwen. 631 00:31:53,320 --> 00:31:55,560 Als je het op meerdere manieren gaat gebruiken. 632 00:31:55,680 --> 00:31:58,760 Dus dat gebruik is in die zin weer goedkoper... 633 00:31:58,880 --> 00:32:01,880 dan diesel of benzine. Daarmee kan je ook weer een deel langzaam... 634 00:32:02,000 --> 00:32:02,760 terugverdienen. -Ja. 635 00:32:02,880 --> 00:32:06,160 Dat zullen we straks ook zien bij die Total Costs of Ownership-Tool. 636 00:32:06,280 --> 00:32:08,280 Daar krijg je dat soort dingen wat beter in beeld. 637 00:32:08,400 --> 00:32:12,320 En als het dan duurder is dan is dat inderdaad een aandachtspunt... 638 00:32:12,440 --> 00:32:14,200 van hoe je die kosten gaat verdelen. 639 00:32:15,760 --> 00:32:18,440 Even kijken. Weer een vraag over geld. 640 00:32:18,560 --> 00:32:24,000 Van Chris. Is duurzaam doelgroepvervoer veel duurder... 641 00:32:24,120 --> 00:32:26,280 dan ouderwets vervoer. Dat wil je graag weten. 642 00:32:26,400 --> 00:32:28,640 Maar dat is niet zo eenduidig te beantwoorden. 643 00:32:28,760 --> 00:32:30,080 Nee, het is niet eenduidig te beantwoorden. 644 00:32:30,200 --> 00:32:31,880 Er zijn heel veel elektrische varianten. 645 00:32:32,000 --> 00:32:34,960 Verschillende voertuigen. Je ziet het dus ook in de verschillende... 646 00:32:35,080 --> 00:32:39,040 typen voertuigen. De wat kleinere daar is het nu al goedkoper. 647 00:32:39,160 --> 00:32:41,880 Maar de grotere, daar is het nog wat duurder. 648 00:32:42,000 --> 00:32:44,760 Vooral omdat die modellen van die rolstoelbussen... 649 00:32:44,880 --> 00:32:47,800 en de 8-plus-1 nog niet beschikbaar zijn. 650 00:32:47,920 --> 00:32:49,360 En dat je dan moet kijken naar ombouw. 651 00:32:49,480 --> 00:32:51,360 En dat is gewoon een grote investering. 652 00:32:51,480 --> 00:32:53,720 Nou ja, vandaar ook, ik weet niet of je je dat plaatje herinnert... 653 00:32:53,840 --> 00:32:57,160 van dat ingroeimodel? Dat je start met de business cases... 654 00:32:57,280 --> 00:33:00,880 die positief zijn. De auto's die al in de tweede, derde generatie... 655 00:33:01,000 --> 00:33:03,200 zitten waar veel ervaring mee is. En dat je de dingen... 656 00:33:03,320 --> 00:33:05,000 die nog moeten komen wat verder opschuift. 657 00:33:05,120 --> 00:33:10,400 En ja, voor een deel moet je dan maar weer kijken hoe het gaat. 658 00:33:10,520 --> 00:33:12,680 Gefaseerd overgaan. -Gefaseerd overgaan. 659 00:33:12,800 --> 00:33:16,160 En het is natuurlijk nieuw. En we zijn bezig... 660 00:33:16,280 --> 00:33:19,520 met een grote maatschappelijke verandering. -Ja. 661 00:33:19,640 --> 00:33:21,720 Dank je wel voor je vraag. 662 00:33:21,840 --> 00:33:25,080 En nog een inkoopspecifieke vraag tot slot: 663 00:33:25,200 --> 00:33:29,720 Niet echt een vraag, staat hier. Van M. van der Spek. 664 00:33:29,840 --> 00:33:34,400 Maar zou je de laadinfra, de inkoop van doelgroepenvervoer... 665 00:33:34,520 --> 00:33:36,880 niet uit elkaar moeten trekken qua inkoopprocedures. 666 00:33:37,000 --> 00:33:39,920 Aanbieders van vervoer zijn heel anders dan van infra. 667 00:33:40,040 --> 00:33:42,400 Wel een leuke vraag. -Jazeker. 668 00:33:42,520 --> 00:33:49,200 Ja, je kan het op twee aparte aanbestedingen inrichten. 669 00:33:49,320 --> 00:33:52,280 En dat lijkt me ook vaak heel logisch. 670 00:33:52,400 --> 00:33:54,760 Maar het is wel belangrijk dat je bij de ene aanbesteding... 671 00:33:54,880 --> 00:33:56,880 echt rekening houdt wel met die laadinfrastructuur. 672 00:33:57,000 --> 00:34:00,000 En bij de andere aanbesteding voor je laadinfrastructuur... 673 00:34:00,120 --> 00:34:02,480 weer kijkt naar welke voertuigen je hebt rondrijden... 674 00:34:02,600 --> 00:34:05,120 die hier op moeten laden. Het is een heel mooi samenspel. 675 00:34:05,240 --> 00:34:08,400 Soms gaan ze samen. -In een soort consortium of zo? 676 00:34:08,520 --> 00:34:12,760 Bijvoorbeeld. Dat kan. Ja. En soms gaan ze apart. 677 00:34:12,880 --> 00:34:15,240 Ja, oké. Alles is mogelijk. 678 00:34:15,360 --> 00:34:17,520 Ga meedoen met het leernetwerk. Dan kan je daar... 679 00:34:17,640 --> 00:34:20,800 lekker over puzzelen wat de beste optie is in jouw geval. 680 00:34:20,920 --> 00:34:23,400 Daar zijn ze voor bedoeld. -Wij gaan naar die TCO-tool. 681 00:34:23,520 --> 00:34:27,320 Total Costs of Ownership. Wij gaan dat live demonstreren. 682 00:34:27,440 --> 00:34:29,360 Op hoop van zegen. 683 00:34:29,760 --> 00:34:32,240 Ik ben aan het kijken of het werkt. 684 00:34:32,360 --> 00:34:35,200 Deze TCO-tool is te vinden op de PIANOo-website. 685 00:34:35,320 --> 00:34:39,120 Als je 'm opent... Het is een los bestand wat je... 686 00:34:39,240 --> 00:34:40,480 op je computer kan downloaden. 687 00:34:40,600 --> 00:34:44,400 En je ziet onderaan in beeld een zestal tabbladen. 688 00:34:44,520 --> 00:34:48,560 Te beginnen bij tabblad 0. Daar staat een introductie op de tool. 689 00:34:48,680 --> 00:34:50,160 Wat is het doel? Wat kan je hiermee? 690 00:34:50,280 --> 00:34:52,280 En lees dat vooral even rustig door. 691 00:34:52,400 --> 00:34:56,360 Als we nu even een korte demonstratie geven.. 692 00:34:56,480 --> 00:34:59,720 dan gaan we naar het tweede tabblad, de invoer van je wagenpark. 693 00:34:59,840 --> 00:35:02,360 Als je goed weet wat je nou precies hebt rijden... 694 00:35:02,480 --> 00:35:05,600 hoeveel voertuigen, dan kan je hier al mee aan de slag. 695 00:35:05,720 --> 00:35:11,440 En ik zal als voorbeeld een klein aantal voertuigen invullen. 696 00:35:11,560 --> 00:35:13,000 Zo kunnen we goed gaan vergelijken. 697 00:35:13,120 --> 00:35:17,120 Bijvoorbeeld... Ah, kijk. Daar gaat ie helaas al mis. 698 00:35:18,440 --> 00:35:23,640 Het toetsenbord werkt niet. Als je hier een aantal bussen invult... 699 00:35:23,760 --> 00:35:26,680 bijvoorbeeld 2 die tussen de tien tot twintigduizend km... 700 00:35:26,800 --> 00:35:29,600 per jaar rijden. Hier je kleine bestelbussen. 701 00:35:29,720 --> 00:35:33,560 Een paar die twintig tot dertigduizend kilometer rijden. 702 00:35:33,680 --> 00:35:37,360 Of je middelgrote bestelbussen die je hier invult. 703 00:35:37,480 --> 00:35:40,600 En dan zie je hierachter als je niet goed weet wat er valt... 704 00:35:40,720 --> 00:35:44,160 onder klein, middel of groot, de voorbeelden. 705 00:35:44,280 --> 00:35:47,120 De voertuigen die in die categorieën vallen. 706 00:35:47,240 --> 00:35:51,320 Een Ford Transit is wat kleiner dan de Volkswagen Transporter. 707 00:35:51,440 --> 00:35:53,720 Of de Mercedes Benz Vito. Die vallen dan weer in midden. 708 00:35:53,840 --> 00:35:58,040 Vul op die manier die tabel in. 709 00:36:01,840 --> 00:36:04,600 Vervolgens kan je naar je parameters gaan kijken. 710 00:36:04,720 --> 00:36:10,200 Boven ook weer een uitleg welke keuzes je hebt. 711 00:36:10,320 --> 00:36:13,360 En hier is een hele mooie. Hier kan je de looptijd... 712 00:36:13,480 --> 00:36:16,680 van je contract bekijken. Hier staat ie bijvoorbeeld op vijf. 713 00:36:16,800 --> 00:36:18,840 Dat is relatief kort. Maar je kan ook naar zeven. 714 00:36:18,960 --> 00:36:21,200 Of naar acht jaar. Als je die ook aanpast... 715 00:36:21,320 --> 00:36:23,120 dan wordt het ook meegenomen in deze tool. 716 00:36:23,240 --> 00:36:26,720 En misschien wil je hier nog wat zaken aanpassen. 717 00:36:26,840 --> 00:36:29,280 Bijvoorbeeld op wat voor soort stroom wil je gaan laden? 718 00:36:31,440 --> 00:36:34,400 En hier krijg je dan de resultaten op het vierde tabblad. 719 00:36:35,800 --> 00:36:38,560 Als je ietsje naar beneden scrolt in de tool die je hebt gedownload... 720 00:36:38,680 --> 00:36:42,280 Hier komt dan een hele mooie grafiek te staan... 721 00:36:42,400 --> 00:36:44,440 van je huidige wagenpark wat daar de kosten van zijn. 722 00:36:44,560 --> 00:36:47,040 En je elektrische wagenpark als je het zou vervangen... 723 00:36:47,160 --> 00:36:48,800 voor een volledig elektrisch wagenpark. 724 00:36:48,920 --> 00:36:53,360 Links voor het volledige wagenpark. En rechts gemiddeld per voertuig. 725 00:36:53,480 --> 00:36:56,560 Dan zijn er nog een aantal tabbladen waar je gewoon lekker... 726 00:36:56,680 --> 00:36:58,920 naar moet gaan kijken. En rustig door moet gaan lezen. 727 00:36:59,040 --> 00:37:02,360 Er staan nog dingen waar je over kan nadenken bij de vervolgstappen. 728 00:37:02,480 --> 00:37:04,920 En een wat diepere analyse op de getallen... 729 00:37:05,040 --> 00:37:07,240 waarmee we de TCO hebben berekend. 730 00:37:08,720 --> 00:37:11,280 Ja, dus ga er vooral lekker mee spelen. 731 00:37:11,400 --> 00:37:14,320 En ook wat de CO2-reductie is. -Goed dat je die nog even noemt. 732 00:37:14,440 --> 00:37:16,720 Een hele belangrijke. -Hij staat hier net half in beeld. 733 00:37:16,840 --> 00:37:20,080 Want daar gaat het om. -Daar gaat het natuurlijk om. 734 00:37:20,200 --> 00:37:22,760 Eigenlijk is die voor elektrisch altijd heel simpel. 735 00:37:22,880 --> 00:37:25,960 Die staan allemaal op nul. -Maar voor je huidige wagenpark... 736 00:37:26,080 --> 00:37:27,880 is het ook goed om te weten waar je vandaan komt. 737 00:37:28,000 --> 00:37:32,320 Hoeveel ga je dan reduceren. Dat komt hier in de grafiek te staan. 738 00:37:32,440 --> 00:37:36,000 Onder de TCO. De TCO zelf gaat over de kosten. 739 00:37:36,120 --> 00:37:38,120 En de CO2 die staat eronder. 740 00:37:39,000 --> 00:37:41,720 We laten in dit webinar zien wat er vorig jaar... 741 00:37:41,840 --> 00:37:43,880 ongeveer besproken is zodat je voorbereid bent... 742 00:37:44,000 --> 00:37:46,440 als je opnieuw instapt op dit tweede jaar. 743 00:37:46,560 --> 00:37:49,160 Betekent dat dat je geacht wordt om zo'n TCO-tool... 744 00:37:49,280 --> 00:37:51,840 al thuis of op je werk helemaal door te akkeren... 745 00:37:51,960 --> 00:37:54,440 en de uitkomsten mee te nemen? Hoe sluit dat aan? 746 00:37:54,560 --> 00:37:57,240 PIANOo heeft deze tools op de website staan. 747 00:37:57,360 --> 00:38:00,160 Dat is voor iedereen gewoon gratis te downloaden. 748 00:38:00,280 --> 00:38:04,080 Ik zou ook zeggen: Download ze. Ga ermee aan de gang. 749 00:38:04,200 --> 00:38:07,080 Speel daar allemaal mee. Dan weet je een beetje... 750 00:38:07,200 --> 00:38:09,600 hoe die tool werkt. 751 00:38:10,520 --> 00:38:13,320 Maar dan meer in het werk zelf. Komt het dan nog aan de orde? 752 00:38:13,440 --> 00:38:17,000 In de eerste bijeenkomst komt dit ook nog aan de orde. 753 00:38:17,120 --> 00:38:20,840 Dan gaan we ook toch nog even terug naar de tool. 754 00:38:20,960 --> 00:38:24,320 Maar het is natuurlijk handig als je al wat kennis ervan hebt. 755 00:38:24,440 --> 00:38:26,720 Misschien sowieso interessant. 756 00:38:26,840 --> 00:38:29,360 Jij noemde in dit webinar een aantal stappen die je nu ook kan nemen. 757 00:38:29,480 --> 00:38:31,920 In de bestaande organisatie. Het inkoopproces. 758 00:38:32,040 --> 00:38:36,320 Maar als je instapt op de leernetwerken doe je dat... 759 00:38:36,440 --> 00:38:38,840 als je al bezig bent of helemaal aan het begin? 760 00:38:38,960 --> 00:38:41,000 Hoe passen die leernetwerken in die stappen... 761 00:38:41,120 --> 00:38:42,960 die Emma genoemd heeft? 762 00:38:43,080 --> 00:38:45,200 Eigenlijk iedereen kan instappen. 763 00:38:45,320 --> 00:38:49,080 Ook al ben je al bezig. Je kunt toch dingen van mekaar leren. 764 00:38:49,200 --> 00:38:53,000 Misschien kun je zelfs dingen delen. Dat is natuurlijk ook al... 765 00:38:53,120 --> 00:38:56,800 mooi als je al bezig bent. Positieve of negatieve dingen. 766 00:38:56,920 --> 00:39:01,240 Maar iedereen is welkom. -Iedereen is welkom. 767 00:39:01,360 --> 00:39:05,600 Iedereen die met doelgroepenvervoer aan de gang is. Of gaat. 768 00:39:05,720 --> 00:39:10,320 Ik had net een vraag volgens mij over het lopende contract. 769 00:39:10,440 --> 00:39:18,560 Ik moet even kijken waar die stond. Nee, ik kan 'm niet meer vinden. 770 00:39:20,400 --> 00:39:22,000 Maakt niet uit. Als jullie nog vragen hebben... 771 00:39:22,120 --> 00:39:25,000 het webinar is bijna afgelopen. Dus vul ze nu nog in... 772 00:39:25,120 --> 00:39:26,920 dan kunnen we ze nog net meenemen. 773 00:39:27,040 --> 00:39:30,840 Want wij gaan al naar de samenvatting van dit webinar. 774 00:39:33,280 --> 00:39:37,600 Ruud? De belangrijkste leerpunten? -Ja, het belangrijkste is... 775 00:39:37,720 --> 00:39:42,040 en dat is algemeen maar in 2025 moeten we... 776 00:39:42,160 --> 00:39:43,640 naar zero emissie doelgroepenvervoer. 777 00:39:43,760 --> 00:39:47,400 Dat lijkt ver weg maar het is echt nog maar zes jaar. 778 00:39:47,520 --> 00:39:50,320 Dus ga ermee aan de slag. 779 00:39:50,880 --> 00:39:54,880 In Blok 1 hebben wij al gezegd dat er heel veel mogelijk is. 780 00:39:55,000 --> 00:39:57,880 Ga met een stuurgroep aan de gang. 781 00:39:58,000 --> 00:40:01,960 Breng je haalbaarheid in kaart en vooral, heel belangrijk... 782 00:40:02,080 --> 00:40:03,920 ga in gesprek met je markt. 783 00:40:04,040 --> 00:40:08,760 In Blok 2 hebben we gezegd: 784 00:40:08,880 --> 00:40:10,400 Houd rekening met je randvoorwaarden. 785 00:40:10,520 --> 00:40:15,360 Ga of voor een lange contractduur zodat bedrijven kunnen investeren. 786 00:40:15,480 --> 00:40:19,320 En houd rekening met je laadinfrastructuur. 787 00:40:19,440 --> 00:40:23,800 Een van de belangrijkste dingen is voor mij ook... 788 00:40:23,920 --> 00:40:28,360 ga met je bestuurder ook in gesprek om dat bestuursakkoord... 789 00:40:28,480 --> 00:40:29,360 te laten tekenen. 790 00:40:29,840 --> 00:40:34,440 In 2025 willen we met z'n allen naar zero emission toe. 791 00:40:34,560 --> 00:40:39,040 Zorg ook dat er van bovenaf, vanuit je bestuurder, draagvlak is. 792 00:40:39,160 --> 00:40:41,280 Laat 'm dat bestuursakkoord ondertekenen. 793 00:40:41,400 --> 00:40:44,760 En als laatste wil ik jullie uitnodigen om natuurlijk... 794 00:40:44,880 --> 00:40:48,080 naar het leernetwerk te komen voor 2019. 795 00:40:49,520 --> 00:40:52,640 En het Webdossier Doelgroepenvervoer is te vinden... 796 00:40:52,760 --> 00:40:54,560 op de site van PIANOo. 797 00:40:54,680 --> 00:40:57,080 Met het processchema en de TCO-tool. 798 00:40:57,600 --> 00:41:00,160 Wat voor mensen komen er over het algemeen naar zo'n leernetwerk? 799 00:41:00,280 --> 00:41:03,240 Wat is je ervaring van vorig jaar? Zit je alleen maar met inkopers? 800 00:41:03,360 --> 00:41:06,760 Het merendeel was inkoper. En ik hoop eigenlijk... 801 00:41:06,880 --> 00:41:09,640 dat er nu een bredere doelgroep komt. 802 00:41:09,760 --> 00:41:11,880 Het past natuurlijk heel mooi in het thema. 803 00:41:12,000 --> 00:41:14,720 Maar beleidsmedewerkers, mensen uit het sociaal domein... 804 00:41:14,840 --> 00:41:17,120 dat ze met z'n allen dat gesprek aangaan. 805 00:41:17,240 --> 00:41:19,720 Het is geen feest van inkoop. Het is iets wat door heel je... 806 00:41:19,840 --> 00:41:23,160 organisatie speelt. 807 00:41:23,280 --> 00:41:26,000 Als je zo'n stuurgroep hebt ingericht kan je misschien wel... 808 00:41:26,120 --> 00:41:29,360 met je stuurgroep deelnemen aan zo'n leernetwerk. 809 00:41:29,480 --> 00:41:30,600 Dat zou fantastisch zijn. 810 00:41:30,720 --> 00:41:33,360 Ja toch? Je mag gerust met z'n drieën of vieren komen... 811 00:41:33,480 --> 00:41:36,000 en dan bereid je je met elkaar voor. Leer je elkaar beter kennen. 812 00:41:36,120 --> 00:41:39,680 Goed voor je samenwerking. -Dat zou heel mooi zijn... 813 00:41:39,800 --> 00:41:42,240 als dat zou gebeuren. Ja, zeker weten. 814 00:41:42,360 --> 00:41:46,880 Heel goed. We hopen dat we jullie enthousiast hebben gemaakt... 815 00:41:47,000 --> 00:41:48,800 om deel te nemen aan zo'n leernetwerk. 816 00:41:48,920 --> 00:41:50,720 En zo niet dan heb je vast wel heel veel geleerd... 817 00:41:50,840 --> 00:41:52,080 alleen in dit webinar. 818 00:41:52,200 --> 00:41:54,640 Nog een laatste tip misschien van jullie? 819 00:41:55,280 --> 00:41:56,800 Ik zou zeggen, ga gewoon aan de slag. 820 00:41:56,920 --> 00:41:59,600 Dat kan al. De eerste dingen kun je al gaan ondernemen... 821 00:41:59,720 --> 00:42:02,240 om echt richting een zero emissie wagenpark te gaan... 822 00:42:02,360 --> 00:42:04,440 voor je doelgroepenvervoer. 823 00:42:04,560 --> 00:42:07,080 En kijk hoe je het avontuur samen aan kan gaan. 824 00:42:07,200 --> 00:42:09,800 Ruud nog wat? -Kom naar het leernetwerk. 825 00:42:09,920 --> 00:42:12,400 De eerste bijeenkomst is op 4 april aanstaande. 826 00:42:12,520 --> 00:42:15,560 Ja, en word een expert. Realiseer je dat je... 827 00:42:15,680 --> 00:42:18,320 een pionier bent. Wees er trots op. Want met jullie hulp... 828 00:42:18,440 --> 00:42:21,840 maken wij Nederland klimaatneutraal. Dat is hartstikke belangrijk. 829 00:42:21,960 --> 00:42:25,560 En wat ook belangrijk is, is dat je ons evaluatieformulier invult. 830 00:42:25,680 --> 00:42:29,280 Voor PIANOo is dit een nieuwe vorm van de doelgroep bereiken. 831 00:42:29,400 --> 00:42:32,920 En mensen informeren. Dus ook wij zijn een leernetwerk. 832 00:42:33,040 --> 00:42:36,040 We willen graag horen wat je ervan vindt en of je tips hebt. 833 00:42:36,160 --> 00:42:38,960 Dus je zou ons een groot plezier doen om dat evaluatieformulier... 834 00:42:39,080 --> 00:42:42,320 in te vullen. Ik wens jullie een heel goed leernetwerk. 835 00:42:42,440 --> 00:42:47,200 En veel succes met je transitie naar zero emissie doelgroepenvervoer. 836 00:42:47,320 --> 00:42:49,760 Bedankt voor het kijken. Bedankt Ruud en bedankt Emma. 837 00:42:49,880 --> 00:42:50,800 Tot ziens.