1 00:00:01,240 --> 00:00:02,755 Het begon met een krantenartikel, 2 00:00:02,765 --> 00:00:05,200 waarin stond dat deze flat voor 1 euro te koop kwam. 3 00:00:05,660 --> 00:00:07,520 Toen hebben we elkaar ge-sms't. 4 00:00:07,740 --> 00:00:09,360 Als we nu allebei 50 cent doen. 5 00:00:10,980 --> 00:00:15,840 Consortium DeFlat Kleiburg is één van de vijf nominaties voor een prestigieuze prijs, 6 00:00:15,980 --> 00:00:17,440 de Gouden Piramide. 7 00:00:18,020 --> 00:00:21,680 Deze prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan de meest inspirerende opdrachtgever... 8 00:00:21,900 --> 00:00:24,260 op het gebied van architectuur en gebiedsontwikkeling. 9 00:00:27,553 --> 00:00:31,089 Een vakjury onder leiding van rijksbouwmeester Floris Alkemade, 10 00:00:31,100 --> 00:00:35,160 reed het land door om alle genomineerden grondig te bezoeken en te bevragen. 11 00:00:37,380 --> 00:00:38,940 Dit zijn de andere nominaties. 12 00:00:39,940 --> 00:00:43,760 Stichting Xenia met Xenia Hospice voor jonge mensen in Leiden. 13 00:00:45,540 --> 00:00:48,740 Stichting TROM met De Hallen in Amsterdam. 14 00:00:51,300 --> 00:00:54,900 CONO Kaasmakers met Kaasmakerij De Tijd in Westbeemster. 15 00:00:56,980 --> 00:00:59,580 Provast met de Markthal in Rotterdam. 16 00:01:04,780 --> 00:01:07,260 Maar vandaag gaat de jury op bezoek in de Bijlmer. 17 00:01:13,060 --> 00:01:16,720 Toen in de jaren '60 de Amsterdamse woningnood heel hoog was, 18 00:01:16,773 --> 00:01:19,780 was in de Bijlmerpolder de sky the limit. 19 00:01:20,460 --> 00:01:21,940 Hoogbouw was het motto. 20 00:01:23,073 --> 00:01:27,440 Kilometerslange flats met lichte en ruime woningen en veel groenvoorzieningen, 21 00:01:27,580 --> 00:01:29,620 bedoelt voor vrolijke middenstandsgezinnen. 22 00:01:30,820 --> 00:01:33,580 Maar dit ideaal sloeg stuk op beton en staal. 23 00:01:33,700 --> 00:01:35,900 Veel flats verdwenen onder de sloophamer. 24 00:01:40,186 --> 00:01:41,786 Dit noemen ze het Bijlmer Museum. 25 00:01:42,346 --> 00:01:45,560 Het is een groepering van onder andere architecten en Bijlmer believers, 26 00:01:45,560 --> 00:01:48,440 die dit gebied geadopteerd hebben als het Bijlmer Museum. 27 00:01:48,440 --> 00:01:51,440 Hierin kun je namelijk echt goed zien hoe het bedoeld is vroeger, 28 00:01:51,440 --> 00:01:53,240 in de jaren '60 toen ze de Bijlmer ontworpen. 29 00:01:53,659 --> 00:01:54,706 Heel veel groen. 30 00:01:54,813 --> 00:01:56,493 Gescheiden verkeersstromen. 31 00:01:58,033 --> 00:01:59,793 Een goede scheiding tussen wonen en werken. 32 00:01:59,804 --> 00:02:00,813 Dat was het idee, 33 00:02:00,813 --> 00:02:03,320 het solidariteitsprincipe van de Bijlmer, 34 00:02:03,320 --> 00:02:04,680 wat je hier nog steeds terugziet. 35 00:02:09,620 --> 00:02:12,440 Deze flat stond op de nominatie om gesloopt te worden... 36 00:02:12,445 --> 00:02:14,080 omdat de renovatiekosten te hoog waren. 37 00:02:17,620 --> 00:02:21,640 Dat was eind 2010 en meteen ook hét moment voor Willem Gaymans... 38 00:02:21,640 --> 00:02:23,460 en Martijn Blom om toe te slaan. 39 00:02:24,700 --> 00:02:26,553 Het begon met een krantenartikel in het Parool, 40 00:02:26,620 --> 00:02:29,320 waarin stond dat deze flat voor 1 euro te koop kwam. 41 00:02:29,827 --> 00:02:32,120 Toen hebben we elkaar ge-sms't. 42 00:02:32,220 --> 00:02:33,860 Als we nu allebei 50 cent doen, 43 00:02:35,533 --> 00:02:37,047 zullen we dan daaraan gaan werken? 44 00:02:37,500 --> 00:02:38,560 Toen begon het. 45 00:02:39,060 --> 00:02:42,740 We hebben nog twee vrienden van ons erbij gehaald uit ons netwerk. 46 00:02:43,260 --> 00:02:44,766 Met zijn vieren zijn we gaan nadenken. 47 00:02:45,333 --> 00:02:48,880 We zijn met elkaar gaan nadenken van wat is nu eigenlijk werkelijk de vraag in Amsterdam? 48 00:02:48,880 --> 00:02:49,927 Waar is behoefte aan? 49 00:02:49,927 --> 00:02:53,180 Toen hebben we vanzelfsprekend bedacht dat er behoefte was aan meer meters. 50 00:02:53,340 --> 00:02:55,820 Mensen woonden te klein in Amsterdam voor veel te veel geld. 51 00:02:55,893 --> 00:02:57,880 Dus ons eerste motto waarmee we begonnen was: 52 00:02:58,039 --> 00:02:59,073 meer meters maken. 53 00:03:05,487 --> 00:03:08,680 Hoe kunnen we dan voor zo min mogelijk geld die meters aanbieden? 54 00:03:08,940 --> 00:03:10,833 De stap daarnaartoe is dat je zegt van, 55 00:03:10,833 --> 00:03:12,220 we bieden een woning casco aan. 56 00:03:12,220 --> 00:03:13,240 We bouwen hem niet af. 57 00:03:13,780 --> 00:03:16,260 Daardoor blijft zo’n woning qua prijs heel laag. 58 00:03:16,406 --> 00:03:17,480 Want als je hem afbouwt, 59 00:03:17,660 --> 00:03:19,727 dan bouw je er een keuken en een badkamer in. 60 00:03:19,727 --> 00:03:21,980 Dan wordt natuurlijk de kostprijs van die woning duurder. 61 00:03:22,033 --> 00:03:24,831 Je kan hem laag houden door hem casco aan te bieden aan de consument. 62 00:03:24,980 --> 00:03:26,260 Daarmee krijg je een kluswoning. 63 00:03:27,426 --> 00:03:29,820 Een groot deel van de vrijheid zit ook in dat je woningen... 64 00:03:29,820 --> 00:03:31,395 verticaal en horizontaal kunt koppelen. 65 00:03:31,860 --> 00:03:33,320 Met name horizontaal is vaak gedaan. 66 00:03:33,320 --> 00:03:36,880 Dus dan heb je een hele grote woning van bijvoorbeeld 140 of 200 vierkante meter, 67 00:03:37,300 --> 00:03:40,340 waar je alles binnen kunt doen wat je kunt bedenken. 68 00:03:41,060 --> 00:03:42,340 Bijvoorbeeld het Kleiklooster. 69 00:03:43,107 --> 00:03:45,160 Dat is een groep van vijf gezinnen. 70 00:03:45,507 --> 00:03:47,720 Die hebben vijf woningen naast elkaar gekocht, 71 00:03:48,300 --> 00:03:52,000 met daartussen een woning op verschillende verdiepingen... 72 00:03:52,000 --> 00:03:53,840 waar ze een soort van klooster hebben gemaakt. 73 00:03:54,100 --> 00:03:55,600 Ook echt met een kapel erin. 74 00:04:03,020 --> 00:04:04,500 Ze zijn ook bier gaan brouwen. 75 00:04:04,706 --> 00:04:06,480 Kleiburg bier, dat bestaat nu ook echt. 76 00:04:06,480 --> 00:04:07,960 Het is ook echt te koop in de winkel. 77 00:04:07,971 --> 00:04:09,617 Dat soort dingen hebben ons wel verrast. 78 00:04:12,420 --> 00:04:15,160 Je ziet dat in de Bijlmer bij alle flats eigenlijk speelde, 79 00:04:15,160 --> 00:04:16,360 wat doen we met onveiligheid? 80 00:04:16,371 --> 00:04:17,740 De bergingen? De onderdoorgangen? 81 00:04:17,740 --> 00:04:19,420 Dat soort problematiek. 82 00:04:20,247 --> 00:04:23,780 Dat hebben wij hier opgelost door in de plint woningen te maken. 83 00:04:24,347 --> 00:04:28,680 De fietsenbergingen en de bergingen voor de woningen op de galerijen onder te brengen. 84 00:04:29,720 --> 00:04:32,360 We hebben de doorgangen zoals je ziet heel groot gemaakt, 85 00:04:32,371 --> 00:04:34,731 zodat je nu ook een landschappelijke verbinding krijgt... 86 00:04:35,099 --> 00:04:36,520 tussen de twee zijden van de flat, 87 00:04:36,520 --> 00:04:38,540 wat vroeger eigenlijk nauwelijks zo was. 88 00:04:39,026 --> 00:04:40,166 Je komt daar ook binnen. 89 00:04:40,340 --> 00:04:42,560 Dan kom je vervolgens binnen in een grote entree... 90 00:04:42,565 --> 00:04:45,320 met twee verdiepingen hoge puien. 91 00:04:45,860 --> 00:04:48,040 Dus die hele route is helemaal ontwikkeld... 92 00:04:48,040 --> 00:04:51,120 om dat sociaal aantrekkelijker te maken en goed binnen te komen. 93 00:04:54,100 --> 00:04:57,680 De renovatie van het flatgebouw werd dus direct groots aangepakt. 94 00:04:57,813 --> 00:05:01,160 Onderwijl kwamen er ruim 500 kluswoningen op de markt. 95 00:05:02,660 --> 00:05:05,460 We hebben het opgedeeld in vier fases om het behapbaar te maken. 96 00:05:05,860 --> 00:05:07,980 Iedere fase bestaat uit iets meer dan 100 woningen. 97 00:05:08,460 --> 00:05:10,220 We zijn begonnen bij de eerste fase. 98 00:05:10,573 --> 00:05:11,593 Als die zou slagen, 99 00:05:11,737 --> 00:05:13,733 zouden we vervolgens doorgaan naar de tweede fase. 100 00:05:14,493 --> 00:05:16,780 Vanaf de eerste open dag waren mensen zo enthousiast, 101 00:05:17,180 --> 00:05:20,040 dat ze voor zo weinig geld een woning konden kopen... 102 00:05:20,260 --> 00:05:23,280 die ze verder zelf konden afmaken en indelen sprak enorm aan. 103 00:05:23,807 --> 00:05:25,576 Op dat moment was het het meest inspirerend. 104 00:05:25,640 --> 00:05:27,460 Dan ga je door want dan moet de hele flat nog. 105 00:05:27,819 --> 00:05:30,499 Maar dan heb je wel de energie en het enthousiasme om door te gaan. 106 00:05:30,900 --> 00:05:33,420 Helemaal in het begin was het toch de uitdaging, 107 00:05:33,740 --> 00:05:36,700 dat je op één van de meest rotte plekken in de Bijlmer, 108 00:05:36,953 --> 00:05:40,040 die echt heel negatief bekend stond vanuit de jaren '80 en '90, 109 00:05:40,293 --> 00:05:41,540 dat je daarmee aan de slag mag. 110 00:05:41,640 --> 00:05:43,262 Dat je een concept mag gaan bedenken... 111 00:05:43,420 --> 00:05:45,820 om die plek toch nieuw leven in te blazen. 112 00:05:46,346 --> 00:05:47,606 Dat is enorm inspirerend. 113 00:05:49,853 --> 00:05:54,080 Bij DeFlat Kleiburg in Amsterdam waren we erg onder de indruk... 114 00:05:54,080 --> 00:05:58,040 op de manier waarop deze opdrachtgever te werk is gegaan. 115 00:05:58,040 --> 00:06:00,860 Namelijk door niet van bovenaf te zeggen wat er moest gebeuren, 116 00:06:00,871 --> 00:06:05,320 maar juist mogelijkheden te scheppen voor heel veel mensen om mee te doen. 117 00:06:05,460 --> 00:06:09,020 Die in de flat hun eigen woning zouden kunnen maken. 118 00:06:09,780 --> 00:06:13,640 Het bijzondere is natuurlijk dat we allemaal zijn opgegroeid met de zekerheid, 119 00:06:13,640 --> 00:06:16,080 de Bijlmer, daar deugt niks van. 120 00:06:17,153 --> 00:06:21,720 Met deze bewerking is ineens zo'n oorspronkelijke Bijlmerflat totaal veranderd. 121 00:06:21,720 --> 00:06:24,720 Ineens wordt het een symbool voor wederopstanding... 122 00:06:24,731 --> 00:06:26,475 voor hergebruik van oude gebouwen, 123 00:06:26,860 --> 00:06:29,040 waardoor ze ook een zekere schoonheid krijgen.