1
00:00:02,020 --> 00:00:06,980
De bijzondere rechtspleging onderzocht
en berechtte na de Tweede Wereldoorlog...

2
00:00:06,980 --> 00:00:10,790
mensen die verdacht werden van
collaboratie met de Duitse bezetter.

3
00:00:11,510 --> 00:00:15,500
De bijzondere rechtspleging bestond
naast de gewone rechtspraak.

4
00:00:16,850 --> 00:00:22,850
Ongeveer 425.000 personen werden onderzocht
binnen de bijzondere rechtspleging.

5
00:00:22,920 --> 00:00:26,947
Ruim 150.000 van hen kregen 
straffen en maatregelen opgelegd.

6
00:00:28,850 --> 00:00:33,350
De bijzondere rechtspleging bestond
uit ongeveer 200 instellingen.

7
00:00:34,130 --> 00:00:37,510
Ze hielden allemaal een 
eigen archief bij met dossiers...

8
00:00:37,510 --> 00:00:41,150
en een kaartsysteem met namen
om de dossiers terug te kunnen vinden.

9
00:00:41,570 --> 00:00:47,292
Soms werden er ook kaarten gemaakt voor slachtoffers 
en getuigen die in de dossiers werden genoemd.

10
00:00:47,880 --> 00:00:51,980
Op lokaal niveau waren er opsporings-
en onderzoeksdiensten.

11
00:00:52,760 --> 00:00:58,880
Boven de lokale instellingen stond de
procureur-fiscaal, een speciale openbare aanklager.

12
00:00:59,330 --> 00:01:04,660
De procureurs-fiscaal behandelden zelf zaken,
of stuurden ze door naar een rechtbank.

13
00:01:04,759 --> 00:01:10,060
Er waren twee soorten rechtbanken:
Tribunalen en Bijzondere Gerechtshoven.

14
00:01:11,710 --> 00:01:16,740
De Tribunalen berechtten mensen die verdacht werden
van zaken als lidmaatschap van de NSB...

15
00:01:16,740 --> 00:01:19,870
of het openlijk steunen van de Duitse bezetter.

16
00:01:20,680 --> 00:01:23,910
Zij konden maximaal tien jaar 
gevangenschap opleggen.

17
00:01:25,840 --> 00:01:30,520
De Bijzondere Gerechtshoven berechtten
verdachten van misdrijven zoals verraad...

18
00:01:30,670 --> 00:01:34,450
moord of het vrijwillig in dienst
gaan bij het Duitse leger.

19
00:01:35,020 --> 00:01:38,710
De zwaarste straffen die een Bijzonder
Gerechtshof kon opleggen...

20
00:01:38,710 --> 00:01:41,200
waren levenslang en de doodstraf.

21
00:01:41,620 --> 00:01:44,180
Tegen de beslissing van een 
Bijzonder Gerechtshof...

22
00:01:44,180 --> 00:01:48,550
kon een veroordeelde in beroep
gaan bij de Bijzondere Raad van Cassatie.

23
00:01:49,810 --> 00:01:56,500
In totaal behandelden de Tribunalen en
Bijzondere Gerechtshoven ongeveer 66.000 zaken.

24
00:01:57,550 --> 00:02:03,040
90.000 mensen kwamen niet voor de rechter,
maar zijn bestraft door een procureur-fiscaal.

25
00:02:04,330 --> 00:02:06,790
Zij konden bijvoorbeeld
het kiesrecht afnemen...

26
00:02:07,120 --> 00:02:11,290
verbieden om voor de overheid te
werken of te dienen in het leger.

27
00:02:11,710 --> 00:02:16,650
Dit waren straffen die ook Tribunalen
en Bijzondere Gerechtshoven konden geven.

28
00:02:17,090 --> 00:02:21,950
In ongeveer 329.000 zaken
is de persoon niet bestraft.

29
00:02:22,820 --> 00:02:26,080
Bijvoorbeeld als onbekend was
waar een persoon was...

30
00:02:26,082 --> 00:02:27,712
als iemand was overleden...

31
00:02:28,040 --> 00:02:31,442
als de strafbare feiten te klein
waren voor een straf...

32
00:02:31,444 --> 00:02:33,712
of als de persoon onschuldig was.

33
00:02:34,340 --> 00:02:39,290
De bijzondere rechtspleging werd
vanaf 1948 in fases afgebouwd.

34
00:02:39,800 --> 00:02:43,130
De taken werden overgenomen door
het gewone rechtssysteem.

35
00:02:43,700 --> 00:02:49,430
Als laatste werd de Bijzondere Raad
van Cassatie opgeheven, in 1952.

36
00:02:49,580 --> 00:02:53,150
De archieven van alle instellingen
zijn samengevoegd...

37
00:02:53,150 --> 00:02:56,450
in het Centraal Archief
Bijzondere Rechtspleging.

38
00:02:57,650 --> 00:03:00,616
Je kunt zelf onderzoek
doen in het CABR.

39
00:03:01,018 --> 00:03:03,927
Door toegang te bieden
tot archieven als het CABR...

40
00:03:03,929 --> 00:03:10,010
kunnen wij, en volgende generaties, 
het verleden blijven ontdekken en begrijpen.