1
00:00:02,140 --> 00:00:05,030
Het Centraal Archief
Bijzondere Rechtspleging...

2
00:00:05,030 --> 00:00:08,630
is één van de belangrijkste 
oorlogsarchieven van Nederland.

3
00:00:09,680 --> 00:00:11,300
Hoe is dit archief ontstaan?

4
00:00:12,440 --> 00:00:16,500
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkte een
deel van de Nederlandse bevolking...

5
00:00:16,500 --> 00:00:18,400
samen met de Duitse bezetter.

6
00:00:18,562 --> 00:00:20,422
Dit heet collaboratie.

7
00:00:21,200 --> 00:00:25,114
Aan het eind van de oorlog werd een
speciaal rechtssysteem opgezet...

8
00:00:25,116 --> 00:00:28,674
om mensen die verdacht werden 
van collaboratie te kunnen berechten.

9
00:00:29,120 --> 00:00:32,299
Dit systeem heet 
de bijzondere rechtspleging.

10
00:00:32,659 --> 00:00:35,450
Het bestond naast de gewone rechtspraak.

11
00:00:36,200 --> 00:00:40,649
De bijjzondere rechtspleging bestond
uit ongeveer 200 instellingen.

12
00:00:40,651 --> 00:00:43,432
Ze onderzochtten en berechtten verdachten.

13
00:00:43,880 --> 00:00:46,760
Ze hielden allemaal een eigen
archief bij met dossiers...

14
00:00:46,761 --> 00:00:50,930
en een kaartsysteem met namen om
de dossiers terug te kunnen vinden.

15
00:00:51,350 --> 00:00:57,270
Soms werden er ook kaarten gemaakt voor slachtoffers 
en getuigen die in de dossiers werden genoemd.

16
00:00:58,400 --> 00:01:04,610
Er werden ongeveer 425.000 personen onderzocht 
binnen de bijzondere rechtspleging.

17
00:01:05,690 --> 00:01:09,080
Onder andere personen die
NSB-lid waren geweest...

18
00:01:09,080 --> 00:01:14,458
of die verdacht werden van misdrijven
zoals verraad of vechten in het Duitse leger.

19
00:01:14,460 --> 00:01:18,130
Maar ook personen die na onderzoek 
onschuldig bleken te zijn.

20
00:01:18,490 --> 00:01:22,300
Begin jaren vijftig werd de
bijzondere rechtspleging afgesloten.

21
00:01:22,630 --> 00:01:26,110
De archieven van alle instellingen
werden toen samengevoegd.

22
00:01:26,500 --> 00:01:31,900
Zo ontstond het Centraal Archief
Bijzondere Rechtspleging, het CABR.

23
00:01:32,740 --> 00:01:35,680
Er zitten veel verschillende
documenten in de dossiers.

24
00:01:35,800 --> 00:01:39,730
Je vindt er juridische documenten,
zoals verhoren en uitspraken.

25
00:01:39,730 --> 00:01:43,600
Maar ook foto's en brieven van
tijdens en na de oorlog.

26
00:01:44,470 --> 00:01:49,510
De dossiers bevatten niet alleen informatie
over verdachten, maar ook over getuigen...

27
00:01:49,510 --> 00:01:52,990
slachtoffers en plaatsen die in
die dossiers voorkomen.

28
00:01:55,270 --> 00:01:58,030
Je kunt zelf onderzoek doen in het CABR.

29
00:01:58,032 --> 00:02:01,223
Door toegang te bieden tot
archieven als het CABR...

30
00:02:01,225 --> 00:02:07,660
kunnen wij en volgende generaties 
het verleden blijven ontdekken en begrijpen.