[Schipper pontje] Ik durf niet te zeggen hoeveelste generatie schipper dat ik ben maar het gaat terug tot heel ver terug. Dat er nog schepen over kanalen getrokken werden met paard en wagen en kinderen die aan de touwen trokken. Zover gaat het bij mij terug. [Beeldtitel] De Gelderse Poort - Een ingang voor grensverleggende samenwerking? Logo PAGW [Marjolijn van den Zandschulp - HID RWS Oost-Nederland] Je ziet hier de Rijn binnenkomen in ons land. Vervolgens hier het Pannerdens Kanaal en de Waal. En hierboven ook weer een splitsingspunt waarbij de IJssel zich naar het noorden begeeft en de Nederrijn Lek naar het westen. En dat geeft een hele mooie rivierdynamiek met de nodige uitdagingen. Ook daar waar het gaat over rivierbodemerosie. Maar ook met scheepvaart, natuurontwikkeling enzovoorts. Het behouden van waterkwaliteit is daarin belangrijk. De goede ecologische en chemische waterkwaliteit. Maar ook hoe we ervoor zorgen dat we in dit gebied een robuuste natuur tot stand brengen. [Albert Kunkels - voorzitter visvereniging De Oude Waal] Kijk, ik heb er in de loop der jaren ook heel veel dingen zien veranderen. Hier was voorheen heel veel krabbenscheer. Ik weet niet of je die plant kent. En dat was eigenlijk het nest van de Stern. Maar die zijn verdwenen. [Voice-over] De Gelderse Poort. Een thuis voor veel leven Vissers, boeren, zandwinners, handelaren, schippers. Allemaal leven ze met dat wat de rivieren mogelijk maken. Al generaties lang. [Age Fennema - rentmeester Landgoed Middachten] Vanouds denk ik dat men zich hier bewust was van de biologische omstandigheden dus waar je gebruik van maakte. Niet voor niks is het kasteel hier gebouwd omdat het vlakbij de rivier ligt. Ja, en de belangen… dit is eigenlijk een gebied waar heel veel belangen samenkomen. Dus cultuurhistorie, landschap, natuur, maar ook economie om dit geheel in stand te kunnen houden. Dus is het elke keer weer zoeken naar een goeie balans tussen al die verschillende belangen die hier spelen. [Voice-over] Ook voor de Gelderse Poort als geheel zijn de belangen die spelen groot en divers. Denk aan hoogwaterveiligheid, zorgen voor schoon en gezond water genoeg water. Het beheer hiervan komt uiteindelijk allemaal samen bij Rijkswaterstaat. [Marjolijn van den Zandschulp - HID RWS Oost-Nederland] Ik werk bij Rijkswaterstaat, ik ben hoofdingenieur directeur voor Oost Nederland. De beheerder van het hoofd vaarwegennet, het hoofdwegennet en het hoofd watersysteem. En dat betekent dus ook dat ik voor Oost-Nederland een aantal taken te vervullen heb. Daar waar het gaat over de Kaderrichtlijn Water, Programmatische Aanpak Grote Wateren en Integraal Rivier Management. Ik mag dat ook coördineren namens Rijkswaterstaat en een coördinerende taak als HID dus namens alle onderdelen. En dat maakt dat ik ook wel bijzondere motivatie voel om ervoor te zorgen dat we ook hier juist al die perspectieven in dit hele belangrijke splitsingspuntengebied bij elkaar kunnen brengen. Ik denk dat dit echt bij uitstek een van de allerbelangrijkste gebieden is in Nederland samen met nog een drietal andere hotspots waar we met elkaar moeten sturen, onze plannen moeten afstemmen en ook naar actie moeten komen. Ook op de korte termijn. Voor het verbeteren van die waterkwaliteit, voor een toekomstbestendig rivierengebied en ook voor die robuuste natuur. [Daan Meeuwissen - boswachter Staatsbosbeheer] Het meest recente project dat hier is uitgevoerd. Daar hebben ze dus in het kader van natuurontwikkeling en waterveiligheid hebben ze dus het gebied opnieuw ingericht. Daar heeft het natuurgebied een enorme kwaliteitsimpuls gekregen. Maar er is ook heel erg gekeken naar hoe kunnen nou na 95 waren we met zijn allen toch wel heel erg wakker geworden van hey, het water kan wel echt heel hoog komen We zijn in Nederland één grote delta dus dat water moet ergens naartoe. Maar er werden ook heel veel koppelkansen gezien vanuit het kader van Ruimte voor de Rivier: Hoe kun je dan die natuurontwikkeling stimuleren maar tegelijkertijd zorgen dat het water wegkomt zodat de mensen binnen de dijken veilig zijn en geen natte voeten krijgen? Ik denk dat als je kijkt naar de kracht van van dit project dan is dat ook omdat er projectteams op hebben gezeten die ook heel erg de omgeving erbij betrokken. En ik denk dat daar ook de kracht ligt van deze herinrichting. Dus we hebben daardoor de natuur denk ik nog een stukje beleefbaarder kunnen maken en nog een stukje mooier met elkaar. [Elise van Winden - inwoner Ellecom aan de Waal] Ja, ik hou wel heel erg van dit gebied en vooral die stroken zo langs die Waal dat daar die kattenstaart op een gegeven moment paars in bloei staan paarden vrij rond kunnen lopen en dat je daar zo kunt struinen zonder uitgezette pad. Daar hou ik enorm van. [Voice-over] Door meer ruimte aan de rivier te geven is het wonen aan de Gelderse Poort veiliger geworden en heeft de natuur een kwaliteitsimpuls gekregen. Maar in toenemende mate zie je nu dalende grondwaterstanden en uiterwaarden die steeds minder vaak en lang overstromen. Dat veroorzaakt problemen, niet alleen voor de waterkwaliteit en natuur maar ook voor de landbouw, visserij en scheepvaart. [Bert Harmsen - boerderij Wolfskuil] Die bronbossen hier, dat is het maatschappelijk belang. En die bronbossen die waren aan het verdrogen omdat door het waterschap door de tijd heen die sloten zo diep gemaakt zijn dat dat water niet meer bij de bron omhoog kwam, maar hier in de sloten. Dus die sloten werden bronnen en dat ging dus hup zo richting IJssel. En nou toen hebben ze dus met modelstudies hebben ze aangetoond als we die sloten nou belemen een laag klei erin brengen waardoor er weer tegendruk komt, dan gaan die bronbossen weer meer water geven.Dat was het idee. [Man] Dus uiteindelijk hebben we hier een plan ontwikkeld met waterschap en provincie en de boer om die afwatering ondieper te maken, te dempen zodat het water weer langer in het bronbos blijft. Dat daar weer het kwelwater omhoog komt en daarna zijn weg vindt hier via de beken richting de uiterwaarden. En hierdoor is een heel mooi botanisch weiland van veertig hectare ontstaan. Waar de boer ook tegelijkertijd wel zijn boterham mee kan verdienen. Hij past dat in in zijn bedrijfssysteem. En dit is daarmee denk ik een heel mooi voorbeeld van hoe natuur, cultuurhistorie en ook economie samen kunnen gaan. [Voice-over] Op verschillende plekken in de Gelderse Poort vinden gebiedsprocessen plaats waar grensverleggend wordt samengewerkt. Maar op dit moment is er nog geen toekomstbeeld voor de Gelderse Poort als geheel. Wat het Programma Aanpak Grote Wateren betreft gaat hier verandering in komen. [Marjolijn van den Zandschulp - HID RWS Oost-Nederland] Ik zou heel graag willen beginnen om eerst maar eens in beeld te brengen wat eenieder voor ogen heeft voor de ontwikkeling van dit gebied. Wat is nou nodig, wat de verschillende partners betreft voor dit gebied. Wat voor een toekomstbeeld heb je daarbij? En ik zou dus heel graag willen starten met die verkenning. [Bert Harmsen - boerderij Wolfskuil] Je wil gewoon bewegingsvrijheid hebben als ondernemer van wat kan ik nou doen? Dus wat zijn de kaders waarbinnen ik kan opereren om me daar binnen die kaders maximaal creatief in te kunnen zettenom tot een economisch resultaat te komen. [Albert Kunkels - voorzitter visvereniging De Oude Waal] We hebben er belang bij dat dat stukje natuur natuurlijk in stand gehouden wordt. En als wij daar een bijdrage bij kunnen doen, dan doen we dat. [Schipper pontje] De leidraad van alles zal moeten zijn de loop van de rivier hoe die zich laat leiden door het land en hoe de natuur zich daarop laat reageren. [Albert Kunkels - voorzitter visvereniging De Oude Waal] Kijk eens hoe mooi. Dan gaan ze met z'n allen achter die rover aan zie je? Ik vind het geweldig, die saamhorigheid. Als ze bedreigd worden, dan zie je dus dat ze allemaal je zou zeggen wanneer die roofvogel of iets anders bij hun nest komt dan zou de rest kunnen zeggen bekijk het maar. Maar dat is bij deze vogel niet. Dat vind ik best wel uniek. [Eindleader] Logo PAGW Programmatische Aanpak Grotere Wateren www.pagw.nl