(Verschillende verkeersborden langs een snelweg. Bart Kuijpers:)

OPGEWEKTE MUZIEK

BART KUIJPERS: In Nederland tellen we drie miljoen borden langs de weg.
Je ziet erop wat je mag, wat de verkeersregels zijn
en hoe je bijvoorbeeld van Maastricht naar Groningen rijdt.
Maar wie bepaalt eigenlijk hoe zo'n bord eruitziet, waar ze komen te staan?
En zijn die borden eigenlijk wel nodig met al die routeplanners in auto's?
Wegwijs met of zonder borden, maar...
Hoe dan?

(In grote, kleurrijke drukletters verschijnt: #Hoedan?!)

STEVIGE JINGLE

Bewegwijzeringsborden zijn de borden die de routes aanwijzen.

(In een fabriek hangt een groot bord aan een lift.)

LEVENDIGE MUZIEK

En hier, hier in Tegelen, worden die borden dus gemaakt.

DE LEVENDIGE MUZIEK SPEELT VERDER

(Bart loopt langs een bord en houdt z'n hoofd scheef om het te bekijken. Daarna loopt hij verder langs verschillende werkplekken in de fabriek. Een man snijdt een pictogram uit met een mesje en een drukmachine glijdt heen en weer.)

Het belangrijkste aan de borden
is dat ze goed leesbaar en makkelijk te begrijpen zijn.
Daarom zijn ze door de jaren heen flink veranderd.
Vroeger waren ze zwart-wit en nu zijn ze in kleur.
Ook zijn de letters steeds groter geworden
en dat komt omdat we harder zijn gaan rijden.
Ook in het donker zijn de borden heel goed zichtbaar.
Dat komt omdat ze worden geprint op reflecterend folie.
Dus als je over de snelweg rijdt in het donker,
verlichten jouw autolampen de borden en kun je ze dus heel goed zien.

(Hij schijnt met z'n smartphone. Rollen folie.)

En hier staan de folies klaar om op de borden geplakt te worden.
Ik zie hier Alblasserdam, Kinderdijk, Zaanstad, Ridderkerk en...

(Hij pakt een rol uit de bak.)

Schiphol.

(In één beweging laat hij de folie ontrollen.)

Vet, hè?

(Hij houdt de folie voor z'n gezicht.)

Iemand die mij alles kan vertellen over het plaatsen en ontwerpen van borden,
is verkeerskundige Paul.
Hé, Paul, jij bent de man die de borden ontwerpt.
PAUL VAN SCHAGEN: Ja, hier bijvoorbeeld een bord van drie rijstroken
dat vervangen moet worden omdat er een schadegeval is.
Ik kijk in mijn bibliotheek waarin allerlei situaties te vinden zijn
die op de snelweg van toepassing kunnen zijn,
en dan kan ik hier deze naam meteen veranderen.
BART: Die borden boven de snelweg, die gebruik ik altijd om te navigeren,
maar ik heb ook een routeplanner in mijn auto
die die functie eigenlijk een beetje aan het overnemen is.
Hoe zit dat?
-Ja, dat klopt ook wel een beetje.
Maar tegenwoordig hebben ze nog wel een belangrijke functie
voor de verkeersveiligheid om op het juiste moment van rijstrook te wisselen.
Dus het manoeuvreren, zoals we dat noemen.
En daarnaast hebben ze ook onbewust voor de meeste mensen
nog steeds wel de bevestigingsfunctie van: Ben ik op de juiste plek
en op het juiste moment ga ik de afrit af, bijvoorbeeld.
Dus dan heb je het bord ontworpen, bepaald waar het komt te staan, en dan?
Dan, als het plan klaar is,
sturen we het naar de aannemer, de producent die het bord gaat maken.

(Bart heeft de Schiphol-folie vast.)

Menno, gaan we plakken vandaag?
-Ja, dat is goed.
Mag ik je helpen?
-Ja.

(Ze pakken een bord en schuren de randen. Bart sprayt een product op het bord en samen wrijven ze het met een doek schoon. Vervolgens leggen ze de folie op de juiste plek en Menno laat er een machine over rollen.)

VROLIJKE MUZIEK

Zo, dat zit erop.
Wat ook wel leuk is om te weten, we maken steeds vaker gebruik van symbolen op borden.
Door het gebruik van symbolen weet iedereen internationaal wat dat betekent.
En de losse delen die jullie net zagen, vormen samen zo meteen zo'n bord.

(Een groot verkeersbord.)

Borden, die worden ook steeds duurzamer.
Dat komt door het gebruik van vlas, gerst en hennep.
En ze worden steeds vaker hergebruikt. Toch, Franka?
FRANKA VAN DE GEVEL: Jazeker.
Wij halen de borden uit de openbare ruimte op en gebruiken ze als nieuw.
Dat doen wij door middel van een hogedrukmachine.
Dus met water frezen wij het bord schoon en halen we de folie ervanaf.
Dan komt het bord terug, halverwege het proces, krijgt het een nieuw randje
en een nieuwe folie en dan gaat die weer weg als nieuw.

(Bewegwijzering langs een snelweg.)

En als de borden klaar zijn, dan plaatsen we ze langs de snelweg.
Dat doen we zo veel mogelijk 's nachts om de hinder voor de weggebruikers te beperken.
Tot de volgende aflevering van 'Hoe dan?!'.
Later!

(In grote, kleurrijke drukletters verschijnt: #Hoedan?! Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijkswaterstaat. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het beeld wordt geel met wit. Beeldtekst: Meer informatie? Kijk op rijkswaterstaat.nl. Een productie van Rijkswaterstaat. Copyright 2021.)

DE STEVIGE JINGLE EBT WEG