1 00:00:00,120 --> 00:00:06,760 *Muziek speelt* 2 00:00:07,200 --> 00:00:10,640 Als wij water de ruimte niet geven, dan neemt water ruimte. 3 00:00:11,000 --> 00:00:12,960 Dus laat water sturend zijn. 4 00:00:13,080 --> 00:00:15,080 Laat water gewoon de weg wijzen. 5 00:00:15,520 --> 00:00:18,080 Op allerlei manieren, van minder waterverbruik 6 00:00:18,480 --> 00:00:21,680 naar innovatieve manieren om dat water weer het land in te brengen, 7 00:00:21,760 --> 00:00:27,560 vast te houden, daar moeten wij als waterfamilie in gaan investeren. 8 00:00:27,760 --> 00:00:36,880 *Muziek speelt* 9 00:00:37,280 --> 00:00:39,960 Eigenlijk waren er verschillende opgaves die samenkwamen. 10 00:00:40,240 --> 00:00:42,840 Het was landbouwgebied maar om te voorkomen 11 00:00:42,960 --> 00:00:45,840 dat steden aan elkaar zouden groeien, wil de provincie 12 00:00:45,960 --> 00:00:50,920 graag hier een soort groen-blauwe zone doorheen, recreatiegebied. 13 00:00:51,040 --> 00:00:54,040 Tegelijkertijd had Hoogheemraadschap van Rijnland 14 00:00:54,360 --> 00:00:56,360 een probleem met waterberging. 15 00:00:56,440 --> 00:00:59,760 Door verharding in de stad enerzijds, maar vooral ook 16 00:00:59,880 --> 00:01:03,160 doordat er steeds vaker hele heftige neerslag is. 17 00:01:03,680 --> 00:01:06,320 Het is een onomstootbaar gegeven dat het klimaat verandert. 18 00:01:06,520 --> 00:01:09,360 Als er iets geboden is in de komende decennia, 19 00:01:09,720 --> 00:01:13,200 is dat wij ons aanpassen aan veranderende klimaatomstandigheden, 20 00:01:13,920 --> 00:01:16,840 ook proberen dat terug te dringen waar dat in ons vermogen ligt, 21 00:01:16,920 --> 00:01:23,320 en vervolgens te zorgen dat wij ook in dit laaggelegen gebied kunnen blijven wonen. 22 00:01:23,600 --> 00:01:27,440 Zo'n plek in de Randstad, ja, daar wil men nog bouwen, 23 00:01:27,560 --> 00:01:28,920 daar wil men van alles. 24 00:01:29,040 --> 00:01:33,360 Dus het was heel belangrijk om met elkaar hier een goede oplossing te vinden. 25 00:01:33,480 --> 00:01:35,680 En op een gegeven heeft de provincie de partijen bij elkaar gebracht 26 00:01:35,760 --> 00:01:37,240 en er een duw aan gegeven. 27 00:01:37,320 --> 00:01:39,480 Dat vind ik ook echt de rol van het middenbestuur. 28 00:01:39,680 --> 00:01:42,880 Daarbij zag ik als landschapsarchitect ook echt de kans 29 00:01:42,960 --> 00:01:45,280 om een aantal functies goed met elkaar te verbinden. 30 00:01:45,480 --> 00:01:49,080 Nu is er bij Stompwijk een aflaat gemaakt, 31 00:01:49,560 --> 00:01:51,880 zodat er hier geborgen kan worden. 32 00:01:52,600 --> 00:01:56,760 Dat gaat in totaal om 2 miljoen kuub water en dat gaat ongeveer 33 00:01:57,120 --> 00:01:59,960 met tien kuub per seconde het gebied in. 34 00:02:00,120 --> 00:02:01,480 Je kunt hier wandelen, je kunt hier fietsen, 35 00:02:01,560 --> 00:02:04,560 je kunt hier met een bootje varen, je kunt hier vissen, je kunt hier zwemmen. 36 00:02:04,920 --> 00:02:07,080 Van de winter is er zelfs geschaatst. 37 00:02:07,560 --> 00:02:10,640 Natuur, recreatie en water gaan goed samen en ik denk 38 00:02:10,720 --> 00:02:12,720 dat dat de kern van het succes is. 39 00:02:13,760 --> 00:02:23,200 *Muziek speelt* *Accordeonmuziek op de achtergrond* 40 00:02:23,840 --> 00:02:26,120 In onze stad zie je dat er een aantal gebieden zijn 41 00:02:26,200 --> 00:02:29,440 waarbij je eigenlijk heel veel problemen, of opgaven, bij elkaar komen: 42 00:02:30,000 --> 00:02:34,400 wateroverlast, hitteproblematiek, ook het meer kunnen vergroenen 43 00:02:34,520 --> 00:02:35,640 van de stad. 44 00:02:35,760 --> 00:02:38,880 En wat we nu aan het doen zijn, is samen met een aantal partners kijken 45 00:02:39,000 --> 00:02:42,600 hoe we de koele routes in Arnhem kunnen gaan aanleggen. 46 00:02:43,440 --> 00:02:46,440 Koele route in de stad is een route om te zorgen 47 00:02:46,560 --> 00:02:49,080 dat mensen op een koele manier door de stad kunnen, 48 00:02:49,200 --> 00:02:51,200 ook als het warm is in de zomer. 49 00:02:51,360 --> 00:02:53,360 En dat doen we met name ook omdat we zien dat, 50 00:02:53,640 --> 00:02:57,120 onder andere door de vergrijzing er steeds meer ouderen zijn in de stad, 51 00:02:57,240 --> 00:03:00,760 die daar in de zomer echt moeite hebben om hun dagelijkse dingen te kunnen doen. 52 00:03:00,840 --> 00:03:02,840 We bevinden ons hier echt in een hittegebied. 53 00:03:03,240 --> 00:03:05,920 Als je 's avonds in de zomer met je hond de straat uitloopt 54 00:03:06,000 --> 00:03:09,080 en je loopt naar een groengebied hierachter dan merk je gewoon een verschil 55 00:03:09,200 --> 00:03:11,120 van bijna zes, zeven graden. 56 00:03:11,200 --> 00:03:13,440 Ik zie als wethouder dat mensen zich zorgen maken 57 00:03:13,560 --> 00:03:15,600 over klimaatverandering en dat ze graag iets willen doen. 58 00:03:15,720 --> 00:03:19,480 En ik vind het heel erg belangrijk dat wij daarin als gemeente ook laten zien 59 00:03:19,560 --> 00:03:22,640 dat we dat samen met die bewoners veel beter en sneller 60 00:03:22,720 --> 00:03:23,640 en groener kunnen doen. 61 00:03:23,760 --> 00:03:26,680 Als bewoners van de binnenstad, van het centrum van Arnhem, 62 00:03:26,760 --> 00:03:28,880 worden wij door de gemeente in staat gesteld 63 00:03:28,960 --> 00:03:31,080 om onze ideeën te realiseren. 64 00:03:31,600 --> 00:03:35,000 Waarbij er dan een afspraak wordt gemaakt dat de gemeente zorgt voor de realisatie 65 00:03:35,080 --> 00:03:36,720 en wij zorgen voor het onderhoud bijvoorbeeld. 66 00:03:36,840 --> 00:03:40,040 Klimaatadaptief omgaan met onze openbare ruimte is, 67 00:03:40,200 --> 00:03:42,160 zoals wel vaker wordt gezegd, het nieuwe normaal. 68 00:03:42,240 --> 00:03:48,240 Wat we hier gedaan hebben met de bewoners is: tegels eruit, aarde erin, groen erin 69 00:03:48,840 --> 00:03:50,840 en je ziet het, meteen effect. 70 00:03:51,680 --> 00:04:00,680 *Muziek speelt* 71 00:04:01,440 --> 00:04:03,440 We staan hier niet alleen bij het Amsterdam-Rijnkanaal, 72 00:04:03,560 --> 00:04:06,960 maar we staan hier specifiek bij het gemaal de Aanvoerder. 73 00:04:07,320 --> 00:04:12,080 Die voert vers zoetwater aan voor die momenten 74 00:04:12,200 --> 00:04:14,520 dat het bij Gouda, waar het normaal binnenkomt, 75 00:04:14,640 --> 00:04:15,800 veel te zout is geworden. 76 00:04:15,880 --> 00:04:19,480 De laatste jaren moet je denken aan één keer per tien jaar 77 00:04:19,560 --> 00:04:21,920 dat zo'n ingreep plaatsvindt. 78 00:04:22,480 --> 00:04:25,840 En dat lijkt dus een enorme investering, want er wordt veel geïnvesteerd 79 00:04:25,920 --> 00:04:28,560 voor iets wat zich maar één keer in de tien jaar voordoet. 80 00:04:28,880 --> 00:04:32,480 Maar als het zich ook voordoet dan is de schade niet te overzien 81 00:04:32,560 --> 00:04:35,320 als je niet over het goede water beschikt voor deze teelten. 82 00:04:35,680 --> 00:04:38,640 Dan moet je toch wel denken aan vele en vele miljoenen. 83 00:04:38,880 --> 00:04:40,920 Dat kan bedrijven gewoon de kop kosten. 84 00:04:41,080 --> 00:04:44,760 We zien dat, mede vanwege die klimaatverandering/zeespiegelstijging, 85 00:04:45,360 --> 00:04:48,960 dat als het heel erg bar en boos wordt, wordt het dat een aantal malen per jaar. 86 00:04:49,440 --> 00:04:51,320 Dat laten alle voorspellingen zien en dat betekent 87 00:04:51,400 --> 00:04:54,120 dat dit als noodmaatregel, op een gegeven moment voor je het weet, 88 00:04:54,240 --> 00:04:56,280 een standaard maatregel gaat worden. 89 00:04:57,200 --> 00:05:01,000 Het is een moeilijk probleem, want het conflicteert met andere belangen. 90 00:05:01,360 --> 00:05:06,560 Bouwen, wegenaanleg, elke functie heeft wel iets met water 91 00:05:06,680 --> 00:05:09,240 en dat vraagt steeds weer om een juiste afweging. 92 00:05:10,200 --> 00:05:14,000 En soms moet je inderdaad accepteren dat er schade kan ontstaan. 93 00:05:14,240 --> 00:05:25,640 *Muziek speelt* 94 00:05:26,000 --> 00:05:28,240 Wat heel belangrijk is bij de ruimtelijke inrichting 95 00:05:28,320 --> 00:05:30,960 van Nederland, is dat we ons realiseren dat we een delta zijn. 96 00:05:31,600 --> 00:05:35,760 En dat de inrichting van dit land bepaald wordt door hoe het water loopt. 97 00:05:36,400 --> 00:05:40,320 En voor een deel kunnen wij, technici, de loop van het water beïnvloeden. 98 00:05:40,680 --> 00:05:43,760 Maar het water als uitgangspunt nemen voor de ruimtelijke ordening 99 00:05:43,920 --> 00:05:45,920 is een hele verstandige zet. 100 00:05:46,040 --> 00:05:49,360 De kracht van water is fenomenaal en dat kan angstig zijn. 101 00:05:49,440 --> 00:05:52,040 Aan de andere kant investeren we zoveel in de rivier, 102 00:05:52,160 --> 00:05:55,400 zijn we er zoveel mee bezig, en hebben we die rivier 103 00:05:55,520 --> 00:05:59,000 ook wel zo goed in de vingers dat ik niet heel snel angstig ben 104 00:05:59,320 --> 00:06:00,200 voor de rivier. 105 00:06:00,280 --> 00:06:03,560 Ecologen zijn laaiend enthousiast over wat hier 106 00:06:03,640 --> 00:06:06,520 de afgelopen 20 jaar aan natuur ontstaan is. 107 00:06:06,960 --> 00:06:11,160 Dus buiten dat je die dorpen veilig houdt, geef je er ook heel veel voor 108 00:06:11,280 --> 00:06:13,280 terug op een andere manier. 109 00:06:13,360 --> 00:06:16,120 *Muziek speelt* 110 00:06:16,200 --> 00:06:19,960 Om dit soort mooie projecten te maken, hebben we bestuurders met lef nodig. 111 00:06:20,160 --> 00:06:23,640 Lef om te besluiten over een langere periode. 112 00:06:23,840 --> 00:06:27,920 Lef hebben we nodig om geld te reserveren, veel geld. En 113 00:06:28,040 --> 00:06:30,120 we hebben bestuurders met lef nodig om zich niet 114 00:06:30,240 --> 00:06:32,880 op één doelstelling te focussen, maar op meerdere. 115 00:06:33,360 --> 00:06:36,240 Het is innovatief om met meerdere doelstellingen te werken. 116 00:06:36,480 --> 00:06:38,360 Bij Grensmaas hebben we drie doelstellingen: 117 00:06:38,440 --> 00:06:41,680 grindwinning, natuurontwikkeling en hoogwaterveiligheid. 118 00:06:42,240 --> 00:06:44,400 Dat is lastig, maar het versterkt elkaar ook. 119 00:06:44,640 --> 00:06:47,360 Om de opgave aan te kunnen, de hele klimaatverandering, 120 00:06:47,440 --> 00:06:48,800 zullen we moeten innoveren. 121 00:06:48,880 --> 00:06:52,240 Hoe we tot besluiten komen, hoe we onze processen inrichten 122 00:06:52,520 --> 00:06:54,360 en op het gebied van technologie. 123 00:06:54,480 --> 00:06:55,680 Het hangt allemaal aan elkaar. 124 00:06:55,800 --> 00:06:58,120 Alles bij water hangt aan het andere water vast. 125 00:06:58,480 --> 00:07:00,600 Het is één groot systeem, dus je moet het ook 126 00:07:00,720 --> 00:07:01,520 als systeem beschouwen. 127 00:07:01,760 --> 00:07:11,960 *Muziek speelt en fadet uit*