1 00:00:01,160 --> 00:00:06,840 De Rijn en Maas zijn belangrijk voor onze economie en beïnvloeden de leefbaarheid. 2 00:00:06,960 --> 00:00:12,080 Door twee ontwikkelingen heeft het Rijk bij deze rivieren een aantal opgaven. 3 00:00:12,200 --> 00:00:16,360 Een eerste ontwikkeling is de klimaatverandering, waardoor het harder regent... 4 00:00:16,480 --> 00:00:21,360 en er meer water stroomt door de rivier wat leidt tot hogere afvoerpieken. 5 00:00:21,480 --> 00:00:25,680 Ook kan het juist droger zijn, met laag water als gevolg. 6 00:00:25,800 --> 00:00:29,080 De tweede ontwikkeling is de erosie van het zomerbed... 7 00:00:29,200 --> 00:00:35,160 als gevolg van een tekort aan sediment in de rivier. De rivier snijdt zich daardoor steeds dieper in. 8 00:00:35,280 --> 00:00:39,560 Erosie leidt ertoe dat de waterspiegel steeds lager komt te staan. 9 00:00:39,680 --> 00:00:42,440 Vooral op de Waal, maar ook op de IJssel. 10 00:00:42,560 --> 00:00:48,040 Op plaatsen waar de rivierbodem niet mee daalt ontstaan daardoor drempels voor de binnenvaart... 11 00:00:48,160 --> 00:00:54,200 bijvoorbeeld waar de bodem met stenen is vastgelegd, zoals bij Nijmegen, of bij sluizen. 12 00:00:54,320 --> 00:00:58,680 Schepen kunnen daardoor minder lading vervoeren of lopen vast. 13 00:00:58,800 --> 00:01:03,640 De lage waterstanden, die als gevolg van klimaatverandering ook nog vaker optreden... 14 00:01:03,760 --> 00:01:10,360 tasten ook natuur en waterkwaliteit aan evenals de verdeling en inlaat van zoet water. 15 00:01:10,480 --> 00:01:15,520 Deze twee ontwikkelingen geven het Rijk een aantal samenhangende opgaven: 16 00:01:15,640 --> 00:01:18,360 Het halen van de normen voor waterveiligheid... 17 00:01:18,480 --> 00:01:23,760 voldoen aan nationale en internationale afspraken over bevaarbaarheid van de rivieren... 18 00:01:23,880 --> 00:01:29,360 het halen van doelen voor de Kaderrichtlijn Water (KRW) en Natura2000... 19 00:01:29,480 --> 00:01:32,480 en het in stand houden van de zoetwatervoorziening. 20 00:01:32,600 --> 00:01:36,240 Om dit op te lossen, lijkt een integrale benadering passend. 21 00:01:36,360 --> 00:01:39,600 Daarbij pakken we meerdere opgaven gecombineerd aan... 22 00:01:39,720 --> 00:01:42,880 voor een goed functionerende en beheerbare rivier: 23 00:01:43,000 --> 00:01:45,920 Integraal Rivier Management noemen we dat. 24 00:01:46,040 --> 00:01:50,400 Rivierverruiming kan daarin een verbindende rol vervullen. 25 00:01:50,520 --> 00:01:55,160 Bijvoorbeeld bij de aanpak van de drempel bij Nijmegen. Dat zit zo: 26 00:01:55,280 --> 00:01:59,600 Om erosie van de rivierbodem en het ontstaan van drempels tegen te gaan... 27 00:01:59,720 --> 00:02:06,080 kunnen we de rivierbodem ophogen. Dat helpt om het waterpeil bij lage afvoeren hoog te houden... 28 00:02:06,200 --> 00:02:10,600 waardoor schepen blijven varen, de natuur in uiterwaarden niet verdroogt... 29 00:02:10,720 --> 00:02:13,560 en er voldoende zoet water beschikbaar is. 30 00:02:13,680 --> 00:02:18,560 Nadeel is dat door de opgehoogde bodem en de groeiende natuurlijke vegetatie... 31 00:02:18,680 --> 00:02:22,360 het water ook bij piekafvoeren, hoger komt te staan. 32 00:02:22,480 --> 00:02:27,000 Dankzij rivierverruiming, bijvoorbeeld een nevengeul of een langsdam... 33 00:02:27,120 --> 00:02:31,560 kan dit water wegvloeien en blijft de waterveiligheid op orde. 34 00:02:31,680 --> 00:02:32,920 Een tweede voorbeeld: 35 00:02:33,040 --> 00:02:39,320 Voor Rijn en Maas zijn tot 2027 diverse KRW-maatregelen voorzien. 36 00:02:39,440 --> 00:02:44,560 Veelal nevengeulen in de uiterwaarden voor betere waterkwaliteit en natuur. 37 00:02:44,680 --> 00:02:47,400 Wanneer je die slim en voldoende groot aanlegt... 38 00:02:47,520 --> 00:02:51,720 werken ze ook als rivierverruiming voor de waterveiligheid. 39 00:02:51,840 --> 00:02:55,200 Dijkverhoging betekent langs de Maas op veel plaatsen... 40 00:02:55,320 --> 00:02:59,320 een ingrijpende wijziging van landschap en riviersysteem. 41 00:02:59,440 --> 00:03:02,960 Door rivierverruiming kunnen dijken lager gehouden worden. 42 00:03:03,080 --> 00:03:07,600 Daarnaast levert rivierverruiming bij de Maas, en ook langs Waal en IJssel... 43 00:03:07,720 --> 00:03:10,040 ruimte om buitendijks te versterken... 44 00:03:10,160 --> 00:03:14,440 waar dat binnendijks vanwege kosten of draagvlak onmogelijk is. 45 00:03:14,560 --> 00:03:20,640 Ook biedt het langs deze rivieren meer mogelijkheden om te wonen, werken en recreëren. 46 00:03:20,760 --> 00:03:24,560 Daarnaast kunnen vrijkomende delfstoffen als klei, zand en grind... 47 00:03:24,680 --> 00:03:30,360 worden vermarkt middels concessies of ingezet worden voor dijkversterking. 48 00:03:30,480 --> 00:03:32,920 Kortom: We zien veel mogelijkheden... 49 00:03:33,040 --> 00:03:37,240 om meerdere opgaven in het rivierengebied gezamenlijk aan te pakken... 50 00:03:37,360 --> 00:03:43,280 en zo te komen tot rivieren die op langere termijn goed blijven functioneren.