1 00:00:00,080 --> 00:00:01,720 GETIK OP EEN TYPEMACHINE 2 00:00:02,480 --> 00:00:05,720 VOICE-OVER: Om met z'n allen goed te kunnen leven in Nederland... 3 00:00:05,880 --> 00:00:09,000 ...moet iedereen gebruik kunnen maken van voorzieningen. 4 00:00:09,160 --> 00:00:11,000 Bijvoorbeeld onderwijs. 5 00:00:11,160 --> 00:00:14,400 Of een geluidswal langs de snelweg. 6 00:00:15,000 --> 00:00:18,120 Maar deze voorzieningen zijn niet gratis. 7 00:00:18,280 --> 00:00:21,160 We moeten met z'n allen betalen om ze te kunnen gebruiken. 8 00:00:21,320 --> 00:00:23,840 Dat doen we onder andere met belastingen en premies... 9 00:00:24,000 --> 00:00:27,120 ...die jij en bijvoorbeeld bedrijven betalen aan de overheid. 10 00:00:27,280 --> 00:00:30,920 Wie bepaalt nou hoeveel geld we ergens aan uitgeven? 11 00:00:31,080 --> 00:00:33,360 En waar we dat geld vandaan halen? 12 00:00:33,520 --> 00:00:37,480 We zijn met te veel mensen om met z'n allen ons land te besturen. 13 00:00:37,640 --> 00:00:43,080 Stel je eens voor dat we met bijna zeventien miljoen mensen afspraken moeten maken. 14 00:00:43,240 --> 00:00:47,000 Dat is niet te doen. Daarom zijn er verkiezingen. 15 00:00:47,160 --> 00:00:49,920 We kiezen met elkaar de mensen waarvan wij vinden... 16 00:00:50,080 --> 00:00:52,680 ...dat ze de beste plannen voor ons land hebben. 17 00:00:52,840 --> 00:00:55,320 Die mensen horen bij een politieke partij... 18 00:00:55,480 --> 00:00:58,120 ...en die zijn er in verschillende soorten en maten... 19 00:00:58,280 --> 00:01:02,240 ...en de ene kan iets heel anders belangrijk vinden dan de andere. 20 00:01:03,560 --> 00:01:07,040 De partijen met genoeg stemmen komen in de Tweede Kamer. 21 00:01:07,200 --> 00:01:11,240 Daar is plaats voor 150 mensen van verschillende partijen. 22 00:01:11,400 --> 00:01:15,840 Na de verkiezingen wordt gekeken welke partijen het land gaan besturen. 23 00:01:16,000 --> 00:01:17,560 Dat zijn verschillende partijen... 24 00:01:17,720 --> 00:01:21,040 ...die samen meer dan 75 zetels in de Tweede Kamer hebben... 25 00:01:21,200 --> 00:01:24,280 ...en met elkaar willen samenwerken. 26 00:01:24,440 --> 00:01:29,360 Ze maken afspraken over bijvoorbeeld het onderwijs, de zorg en veiligheid. 27 00:01:29,520 --> 00:01:34,880 De belangrijkste worden opgeschreven in een officieel document, het regeerakkoord. 28 00:01:35,040 --> 00:01:40,000 Als dat klaar is, moeten er uit de partijen, die het land gaan besturen... 29 00:01:40,160 --> 00:01:43,200 ...ministers en staatssecretarissen gevraagd worden... 30 00:01:43,360 --> 00:01:48,160 ...die ervoor zorgen dat alle plannen ook echt worden uitgevoerd. 31 00:01:48,320 --> 00:01:51,640 Samen vormen zij het kabinet. 32 00:01:51,800 --> 00:01:54,040 In Nederland staan veel dingen al vast. 33 00:01:54,200 --> 00:01:57,120 We vinden bijvoorbeeld dat als je geen werk kunt krijgen... 34 00:01:57,280 --> 00:01:59,640 ...je toch recht hebt op inkomen. 35 00:01:59,800 --> 00:02:02,600 Of dat je naar de dokter kunt als je ziek bent. 36 00:02:02,760 --> 00:02:03,840 GEKUCH 37 00:02:04,000 --> 00:02:06,680 Maar niet alles staat vast. 38 00:02:06,840 --> 00:02:11,080 Daarom moet er ieder jaar besloten worden waar het geld nog meer naartoe gaat. 39 00:02:11,240 --> 00:02:13,640 En waar het vandaan gehaald moet worden. 40 00:02:14,360 --> 00:02:18,240 Dat doen de ministers. Die maken ieder jaar een plan... 41 00:02:18,400 --> 00:02:21,920 ...waarin staat waar ze het komende jaar geld aan willen uitgeven. 42 00:02:22,080 --> 00:02:27,320 Zo'n plan, dat vol staat met cijfers, noemen we een begroting. 43 00:02:27,480 --> 00:02:31,800 Ieder ministerie maakt elk jaar een eigen begroting. 44 00:02:31,960 --> 00:02:35,760 De minister van Financiën verzamelt alle afzonderlijke begrotingen... 45 00:02:35,920 --> 00:02:41,080 ...en maakt er één begroting van, de Rijksbegroting. 46 00:02:41,240 --> 00:02:44,960 De derde dinsdag van september is het Prinsjesdag. 47 00:02:45,120 --> 00:02:51,560 Tijdens deze dag presenteert de minister van Financiën de Rijksbegroting... 48 00:02:51,720 --> 00:02:53,520 ...en de Miljoenennota. 49 00:02:53,680 --> 00:02:59,160 In de Miljoenennota worden de belangrijkste plannen van het kabinet uitgelegd. 50 00:03:00,280 --> 00:03:02,440 In de maanden na Prinsjesdag... 51 00:03:02,600 --> 00:03:06,280 ...komen alle ministers en staats- secretarissen vaak in de Tweede Kamer... 52 00:03:06,440 --> 00:03:10,640 ...om de plannen van het kabinet met de Kamerleden te bespreken. 53 00:03:10,800 --> 00:03:15,400 Pas als de plannen door de Tweede en de Eerste Kamer zijn goedgekeurd... 54 00:03:15,560 --> 00:03:17,760 ...kunnen ze worden uitgevoerd. 55 00:03:17,920 --> 00:03:25,440 ZACHT GEFLUIT VAN VOGELS EN GELOEI VAN EEN KOE