1 00:00:06,560 --> 00:00:08,640 Deze beelden heb je misschien weleens voorbij zien komen 2 00:00:08,800 --> 00:00:11,480 in het nieuws, op social media of andere kanalen. 3 00:00:11,640 --> 00:00:14,200 Het nieuws dat een boer of fokker zijn dieren verwaarloost 4 00:00:14,280 --> 00:00:16,400 en dat de NVWA deze dieren meeneemt. 5 00:00:16,520 --> 00:00:19,880 Dat zijn vaak heftige beelden, roepen ook veel emotie op, maar ook vragen. 6 00:00:19,960 --> 00:00:22,240 Want hoe heeft het zover kunnen komen? 7 00:00:22,840 --> 00:00:25,680 In deze aflevering van Ons toezicht gaat het over dierenwelzijnscontroles 8 00:00:25,760 --> 00:00:26,800 van de NVWA. 9 00:00:26,880 --> 00:00:30,920 Want wat kan de NVWA wel en niet als het gaat om dierenwelzijnscontroles 10 00:00:31,000 --> 00:00:32,480 bij verschillende bedrijven? 11 00:00:32,560 --> 00:00:35,120 In deze serie onderzoek ik hoe de NVWA toezicht houdt 12 00:00:35,200 --> 00:00:37,560 en zo werkt aan een veiliger en gezonder Nederland 13 00:00:37,720 --> 00:00:39,720 voor mens, dier en natuur. 14 00:00:41,800 --> 00:00:44,600 De NVWA houdt toezicht op verschillende soorten bedrijven. 15 00:00:44,760 --> 00:00:46,760 Dit kunnen bijvoorbeeld dieren zijn op een boerderij, 16 00:00:46,880 --> 00:00:50,080 gezelschapsdieren bij een fokker, maar ook een zorgboerderij. 17 00:00:50,200 --> 00:00:53,120 Vandaag ga ik mee op inspectie bij een veehouderij. 18 00:00:54,040 --> 00:00:56,120 Norman, goedemorgen. 19 00:01:02,400 --> 00:01:03,880 Fijn dat ik mee mag. 20 00:01:03,960 --> 00:01:05,200 Wat gaan we vandaag doen? 21 00:01:05,280 --> 00:01:07,040 We zijn hier voor een dierenwelzijnscontrole 22 00:01:07,120 --> 00:01:10,040 op een melkveehouderijbedrijf met ongeveer 200 melkkoeien. 23 00:01:10,160 --> 00:01:11,080 -200 is veel hè? 24 00:01:11,160 --> 00:01:13,160 200 is redelijk veel, klopt. 25 00:01:14,040 --> 00:01:17,880 We zijn nu bij het jongvee en waar we op gaan controleren 26 00:01:18,000 --> 00:01:19,960 is de veiligheid in de stal. 27 00:01:20,040 --> 00:01:22,280 Of er geen losliggende, uitstekende delen zijn waar de dieren 28 00:01:22,360 --> 00:01:25,800 zich aan kunnen bezeren, of de dieren voer en water hebben 29 00:01:26,360 --> 00:01:28,840 en of de dieren verder in een goede conditie zijn. 30 00:01:29,720 --> 00:01:31,720 Hier controleren we ook het water. 31 00:01:32,200 --> 00:01:34,280 Er zijn ook 2 ventilatoren voor de warme periodes. 32 00:01:34,400 --> 00:01:37,520 We checken of de roostervloer niet te glad is 33 00:01:37,600 --> 00:01:39,560 en of de dieren geen lange klauwen hebben. 34 00:01:39,800 --> 00:01:42,400 Dat is eigenlijk het belangrijkste waar we naar kijken. 35 00:01:44,360 --> 00:01:46,360 En wat nou als het niet klopt? 36 00:01:46,840 --> 00:01:49,600 Gelukkig gaat het op heel veel bedrijven wel goed. Als dingen niet goed zijn 37 00:01:49,720 --> 00:01:53,880 en wij zien dat, bijvoorbeeld in deze stal zie je dus dat hier een uitstekend deel is 38 00:01:53,960 --> 00:01:56,560 waar de dieren zich aan kunnen bezeren, dan gaan wij dat bespreken 39 00:01:56,680 --> 00:01:59,920 met de veehouder en dan gaan we eigenlijk proberen of de veehouder 40 00:02:00,040 --> 00:02:02,320 dat direct kan herstellen, tijdens de controle. 41 00:02:02,480 --> 00:02:02,920 Lukt dat niet? 42 00:02:03,000 --> 00:02:06,680 Is het een grotere afwijking, overtreding, dan gaan we een rapport opmaken. 43 00:02:06,760 --> 00:02:09,840 We gaan dat goed vastleggen, we gaan er ook foto's van maken 44 00:02:10,080 --> 00:02:13,240 en dan gaan we na verloop van tijd terug voor een hercontrole 45 00:02:13,360 --> 00:02:15,160 en dan heeft de veehouder dat meestal hersteld. 46 00:02:15,240 --> 00:02:19,120 Hier zie je een foto van een bedrijf waar de dieren dus in de mest staan. 47 00:02:19,240 --> 00:02:21,960 Hier zie je nog een andere foto met losliggende uitstekende delen. 48 00:02:22,720 --> 00:02:25,680 En hier zien we nog weer een andere foto met afwijkingen. 49 00:02:26,520 --> 00:02:27,760 Dat wil je natuurlijk niet zien als inspecteur, 50 00:02:27,880 --> 00:02:29,120 dat zijn echt nare beelden. 51 00:02:29,200 --> 00:02:30,400 Hoe pak je dit aan? 52 00:02:30,480 --> 00:02:32,840 Dit kan natuurlijk niet, hier moeten we tegen optreden. 53 00:02:32,960 --> 00:02:37,600 Dat gaan we of bestuursrechterlijk doen, of strafrechtelijk, of allebei. 54 00:02:38,240 --> 00:02:40,240 De NVWA werkt het meest met het bestuursrecht. 55 00:02:40,360 --> 00:02:42,520 In eerste instantie zoeken we bij problemen op het bedrijf 56 00:02:42,600 --> 00:02:44,880 naar een oplossing op het bedrijf zelf. 57 00:02:45,000 --> 00:02:48,080 We kunnen de eigenaar aanzetten tot het zelf inschakelen van hulp. 58 00:02:48,160 --> 00:02:51,720 en als hij dat niet of onvoldoende doet, dan kunnen wij dat ook voor hem doen. 59 00:02:51,880 --> 00:02:53,840 Vaak zijn die maatregelen al voldoende om de problemen 60 00:02:53,920 --> 00:02:55,720 op een bedrijf op te lossen. 61 00:02:55,800 --> 00:02:57,800 Afhankelijk van de ernst van de overtreding kunnen we 62 00:02:57,880 --> 00:03:00,440 een waarschuwing geven of we leggen een boete op. 63 00:03:00,600 --> 00:03:02,120 Daarnaast kunnen we ook een dwangsom opleggen 64 00:03:02,200 --> 00:03:05,040 om ervoor te zorgen dat de eigenaar zich aan de regels gaat houden 65 00:03:05,120 --> 00:03:07,800 en dat het dierenwelzijn op het bedrijf weer wordt hersteld. 66 00:03:11,920 --> 00:03:14,320 Hier ziet het er goed uit, dat is niet altijd zo, hè? 67 00:03:14,440 --> 00:03:17,760 Wij doen ongeveer 4000 inspecties per jaar, welzijnsinspecties. 68 00:03:17,840 --> 00:03:20,840 We hebben tienduizenden bedrijven met landbouwhuisdieren in Nederland, 69 00:03:21,000 --> 00:03:23,680 dus een bepaald percentage wordt gecontroleerd. 70 00:03:24,360 --> 00:03:25,800 Dan is het dus niet altijd akkoord. 71 00:03:25,880 --> 00:03:27,880 -Maar hoe vaak ga je dan langs? 72 00:03:28,000 --> 00:03:28,600 Dat is verschillend. 73 00:03:28,680 --> 00:03:31,280 Als er meerdere overtredingen zijn, vaker overtredingen zijn, 74 00:03:31,440 --> 00:03:33,720 of verschillende overtredingen, dan gaan we vaker langs. 75 00:03:33,880 --> 00:03:37,520 En als het de eerste keer hersteld is, dan gaan we minder vaak langs. 76 00:03:37,800 --> 00:03:39,640 -We hebben die foto's gezien, best wel heftige beelden, 77 00:03:39,720 --> 00:03:41,680 koeien in de mest. 78 00:03:41,760 --> 00:03:43,320 Dat kan toch eigenlijk niet? 79 00:03:43,400 --> 00:03:46,160 Nee, wij zijn hier natuurlijk voor het dierenwelzijn 80 00:03:46,240 --> 00:03:48,400 en dat doet ons ook wat iedere keer dat we het zien. 81 00:03:48,520 --> 00:03:50,520 We hebben al heel veel gezien, maar toch iedere keer weer, 82 00:03:50,600 --> 00:03:52,920 als we dan zulke heftige situaties tegenkomen, 83 00:03:53,080 --> 00:03:54,560 dat doet ons ook echt wat. 84 00:03:54,640 --> 00:03:57,280 -Nu is er ook weleens kritiek, dat we eigenlijk te lang proberen 85 00:03:57,360 --> 00:04:00,360 dingen te verbeteren, dat het veel eerder het strafrecht in moet. 86 00:04:00,440 --> 00:04:01,800 Hoe zie jij dat? 87 00:04:01,880 --> 00:04:04,440 Wij proberen het eerst altijd met bestuursrecht op te gaan lossen. 88 00:04:04,720 --> 00:04:07,600 Dan doen we meestal daarnaast ook het strafrecht, 89 00:04:07,960 --> 00:04:11,600 en bij strafrecht duurt het soms langer dan met het bestuursrecht. 90 00:04:11,720 --> 00:04:14,040 Bij heel ernstige overtredingen zetten we het strafrecht in, 91 00:04:14,120 --> 00:04:16,160 maar dat doen we ook als een eigenaar constant dezelfde 92 00:04:16,240 --> 00:04:19,000 overtredingen blijft begaan en de maatregelen uit het bestuursrecht 93 00:04:19,080 --> 00:04:21,000 niet voor een oplossing zorgen. 94 00:04:21,080 --> 00:04:23,040 Het strafrecht is echt gericht op het straffen, 95 00:04:23,120 --> 00:04:24,880 en dan kan je bijvoorbeeld denken aan een geldboete, 96 00:04:25,000 --> 00:04:28,120 een voorwaardelijke gevangenisstraf of bijvoorbeeld een houdverbod. 97 00:04:28,400 --> 00:04:31,040 Dat laatste houdt in dat een eigenaar geen dieren meer mag houden. 98 00:04:31,160 --> 00:04:34,280 Het strafrecht werkt minder snel, omdat het bewijzen van de overtreding 99 00:04:34,360 --> 00:04:35,720 wat ingewikkelder is. 100 00:04:35,800 --> 00:04:38,520 De NVWA doet het voorwerk, zoals het uitvoeren van de inspectie 101 00:04:38,600 --> 00:04:40,920 en het opmaken van een rapport, en stuurt dat allemaal door 102 00:04:41,000 --> 00:04:42,720 naar het Openbaar Ministerie. 103 00:04:42,800 --> 00:04:46,400 Het Openbaar Ministerie bepaalt vervolgens of de zaak voor de rechter moet komen of niet, 104 00:04:46,480 --> 00:04:48,600 en zij eisen dan eventueel ook een straf. 105 00:04:55,040 --> 00:04:57,840 Maar hoe zorg je er dan voor dat je wel bij de bedrijven komt 106 00:04:58,000 --> 00:04:59,480 waar het echt mis is? 107 00:04:59,560 --> 00:05:02,040 We hebben de bedrijven zelf ook vrij goed in beeld, 108 00:05:02,200 --> 00:05:05,640 maar op de bedrijven komen ook een dierenarts, voerleverancier, 109 00:05:05,760 --> 00:05:08,240 de inseminator, de klauwbekapper, en die kunnen bij ons 110 00:05:08,320 --> 00:05:10,720 ook meldingen doen als ze dingen aantreffen 111 00:05:10,800 --> 00:05:12,000 die niet akkoord zijn. 112 00:05:12,080 --> 00:05:14,040 Dus wij hebben zelf eigenlijk een heel goed beeld, 113 00:05:14,160 --> 00:05:16,880 maar we krijgen ook van andere partijen informatie? 114 00:05:17,080 --> 00:05:18,640 Ja, ook van de ngo’s. 115 00:05:18,720 --> 00:05:23,760 Die geven ook meldingen aan ons door van afwijkingen die ze aantreffen, 116 00:05:23,840 --> 00:05:27,240 waarvan ze vermoeden dat het niet akkoord is. 117 00:05:27,840 --> 00:05:29,400 En die kunnen bij ons dus ook een melding doen. 118 00:05:29,480 --> 00:05:31,280 Dus iedereen kan bij ons een melding doen? 119 00:05:31,360 --> 00:05:33,560 Ja, iedereen kan een melding doen, daar zijn we ook heel blij mee, 120 00:05:33,720 --> 00:05:34,920 maar niet met alle meldingen kunnen we wat. 121 00:05:35,040 --> 00:05:37,800 Sommige meldingen zijn niet compleet, dan kunnen we ze niet oppakken. 122 00:05:37,920 --> 00:05:40,000 Soms lijkt het voor een buitenstaander heel erg, 123 00:05:40,080 --> 00:05:42,120 zoals de uitstekende botten bij deze koe. 124 00:05:42,200 --> 00:05:45,560 Dit is gewoon een Nederlandse melkkoe en dan lijkt het erger 125 00:05:45,640 --> 00:05:47,120 dan het in werkelijkheid is. 126 00:05:47,200 --> 00:05:50,080 En toch zie ik heel vaak beelden waarbij het echt mis is, 127 00:05:50,160 --> 00:05:53,920 koeien hartstikke mager, bij de veehouderij is het gewoon echt niet op orde, 128 00:05:54,120 --> 00:05:55,000 dat is toch sneu? 129 00:05:55,080 --> 00:05:57,920 Ja, dat is ook heel sneu en voor ons ook heel frustrerend. 130 00:05:58,040 --> 00:06:00,320 Want we hebben soms te maken met heel veel verschillende overtredingen. 131 00:06:00,400 --> 00:06:03,120 De ene keer maakt die veehouder die overtreding, dan is dat hersteld, 132 00:06:03,200 --> 00:06:07,080 dan is het weer een andere overtreding en dan duurt dat soms gewoon vrij lang. 133 00:06:07,320 --> 00:06:09,760 Dan nemen we soms ook dieren in bewaring, hoe zit dat precies? 134 00:06:09,880 --> 00:06:13,000 Zijn er ernstige overtredingen, of de diergezondheid is in het geding? 135 00:06:13,200 --> 00:06:16,080 Dan gaan we dus over tot het in bewaring nemen van de dieren. 136 00:06:16,200 --> 00:06:18,160 De dieren gaan dan naar een opslaghouder toe. 137 00:06:18,240 --> 00:06:22,320 Dat zijn voor de honden en katten de asiels die we in Nederland hebben. 138 00:06:22,400 --> 00:06:25,320 Maar we hebben voor de landbouwhuisdieren ook opvanglocaties. 139 00:06:25,440 --> 00:06:26,640 Daar worden de dieren dan goed verzorgd. 140 00:06:26,720 --> 00:06:29,240 Dan krijgen ze de medische verzorging. 141 00:06:29,480 --> 00:06:31,480 Als de dieren dan weer in een goede conditie zijn, 142 00:06:31,560 --> 00:06:34,880 dan zouden ze eventueel weer terug kunnen, maar dan moet de situatie op het bedrijf 143 00:06:35,000 --> 00:06:36,400 wel helemaal weer hersteld zijn. 144 00:06:36,480 --> 00:06:39,040 En ik neem aan dat die veehouder dan ook de opslagkosten moet betalen? 145 00:06:39,160 --> 00:06:44,000 Ja, de veehouder betaalt de kosten van de opslag, van het transport, 146 00:06:44,080 --> 00:06:47,880 die betaalt alle kosten, en als die dan aan de voorwaarden voldoet, 147 00:06:47,960 --> 00:06:50,480 dan zouden de dieren eventueel terug kunnen. 148 00:06:51,440 --> 00:06:53,000 Hier lopen we even tussen de koeien. 149 00:06:53,080 --> 00:06:55,600 Even rustig erin stappen zodat de dieren niet schrikken. 150 00:06:55,760 --> 00:06:57,440 Het zijn best grote dieren. 151 00:07:00,480 --> 00:07:02,880 Hoe belangrijk zijn onze inspecties eigenlijk? 152 00:07:03,000 --> 00:07:06,760 Onze inspecties zijn heel belangrijk om het dierenwelzijn 153 00:07:07,200 --> 00:07:08,360 goed op niveau te houden. 154 00:07:08,440 --> 00:07:10,880 Maar het is ook heel belangrijk dat wij dus alles heel goed vastleggen 155 00:07:11,000 --> 00:07:14,320 voor de dossieropbouw, mocht een veehouder eventueel naar de rechter stappen. 156 00:07:14,480 --> 00:07:17,160 Maar nu komen we ook bij bedrijven, waar het echt slecht is, 157 00:07:17,240 --> 00:07:19,120 waar veel mis is, waar we lang komen. 158 00:07:19,200 --> 00:07:21,320 Moeten we daar dan niet gewoon een houdverbod opleggen? 159 00:07:21,480 --> 00:07:24,000 Dat kan alleen de rechter, dat kunnen wij niet. 160 00:07:24,120 --> 00:07:26,120 Maar zouden we niet meer moeten kunnen? 161 00:07:26,200 --> 00:07:29,720 Er is dus nu een wetsvoorstel in de maak, zodat wij dus een bedrijf 162 00:07:29,880 --> 00:07:33,440 tijdelijk stil kunnen leggen als we dierenwelzijnsovertredingen aantreffen. 163 00:07:33,560 --> 00:07:35,480 Voor het dierenwelzijn zou het ook heel goed zijn 164 00:07:35,560 --> 00:07:38,080 en dierenwelzijn staat voor ons op nummer 1.