1 00:00:08,174 --> 00:00:10,977 In zo'n situatie heb je goede discussies 2 00:00:10,977 --> 00:00:13,413 met je minister en je staatssecretaris, als die 3 00:00:13,413 --> 00:00:17,884 er is. Je ziet de lach op mijn 4 00:00:17,884 --> 00:00:21,554 gezicht verschijnen. Ik heb over onderwerpen discussies gehad 5 00:00:21,554 --> 00:00:22,622 met de politieke baas waarbij het er zo 6 00:00:22,622 --> 00:00:24,524 tegenaan ging dat de binnenkant van de ramen 7 00:00:24,524 --> 00:00:30,063 nat werd van het vocht. Dat moet kunnen. 8 00:00:30,063 --> 00:00:32,065 De bewindspersonen met wie ik direct heb gewerkt, 9 00:00:32,065 --> 00:00:35,668 hebben dat altijd geaccepteerd. Zij vonden dat goed. 10 00:00:35,668 --> 00:00:39,406 Zodra de deur opengaat, zijn zij de democratisch 11 00:00:39,406 --> 00:00:41,908 gekozen regering van Nederland. 12 00:00:41,908 --> 00:00:44,044 Binnenskamers kritisch. 13 00:00:44,044 --> 00:00:49,416 Hartstikke kritisch, desnoods ertegenin. Dat moet kunnen. Als 14 00:00:49,416 --> 00:00:52,585 topambtenaar moet je nee kunnen zeggen tegen je 15 00:00:52,585 --> 00:00:57,357 minister. Binnenskamers moet dat kunnen. Dan gaan we 16 00:00:57,357 --> 00:01:00,193 een goed gesprek aan. 17 00:01:00,193 --> 00:01:01,194 En buitenskamers? 18 00:01:01,194 --> 00:01:05,265 Buitenkamers zijn zij de democratisch gekozen regering. Als 19 00:01:05,265 --> 00:01:08,268 het een heel principieel punt is, moet jij 20 00:01:08,268 --> 00:01:11,271 op een gegeven moment een andere afweging maken. 21 00:01:11,271 --> 00:01:14,374 Laat ik een voorbeeld noemen. In de regering-Rutte 22 00:01:14,374 --> 00:01:17,744 I vloog 17% van het defensiebudget dat ik 23 00:01:17,744 --> 00:01:21,548 kon beïnvloeden het raam uit, 12.000 van de 24 00:01:21,548 --> 00:01:24,184 70.000 banen weg. Dan heb ik wel een 25 00:01:24,184 --> 00:01:26,853 weekje slecht geslapen. Van Uhm, ga jij dat 26 00:01:26,853 --> 00:01:30,657 voor je rekening nemen? Dat heeft me een 27 00:01:30,657 --> 00:01:34,994 week slaap gekost. Uiteindelijk was de afweging heel 28 00:01:34,994 --> 00:01:41,101 simpel. Ik had een oud-collega, Arie van der 29 00:01:41,101 --> 00:01:41,901 Vlis, die een paar jaar daarvoor bij een 30 00:01:41,901 --> 00:01:43,403 veel kleinere bezuiniging had gezegd dat hij dat 31 00:01:43,403 --> 00:01:46,773 niet voor zijn rekening nam en opstapte. De 32 00:01:46,773 --> 00:01:48,341 volgende dag stond hij op de voorpagina van 33 00:01:48,341 --> 00:01:50,076 de meeste kranten als principiële man. 34 00:01:50,076 --> 00:01:52,512 Hij kwam op voor de zaak, maar zijn 35 00:01:52,512 --> 00:01:55,482 opvolger moest het wel doen. Voor mij was 36 00:01:55,482 --> 00:01:59,285 de afweging wat ik ermee zou bereiken als 37 00:01:59,285 --> 00:02:01,754 ik opstapte. En is het niet zo dat 38 00:02:01,754 --> 00:02:04,524 al die mensen die jarenlang min of meer 39 00:02:04,524 --> 00:02:07,694 voor mij gewerkt hadden, ik zit daar om 40 00:02:07,694 --> 00:02:10,363 die organisatie en die mensen te dienen. Hoe 41 00:02:10,363 --> 00:02:13,066 kan ik hen het beste dienen? Voor mij 42 00:02:13,066 --> 00:02:15,235 was de afweging om aan te blijven. Dan 43 00:02:15,235 --> 00:02:17,303 ga ik een paar vervelende jaren tegemoet en 44 00:02:17,303 --> 00:02:21,141 heb ik heel vervelende discussies met de politiek 45 00:02:21,141 --> 00:02:24,310 en intern, maar dat is de beste manier 46 00:02:24,310 --> 00:02:26,312 om de tent en de mensen te dienen. 47 00:02:26,312 --> 00:02:29,315 Dus een rechte rug, schouders eronder en we 48 00:02:29,315 --> 00:02:30,517 gaan er het beste van maken. 49 00:02:30,517 --> 00:02:33,153 Wij als ambtelijke top 50 00:02:33,153 --> 00:02:36,356 leggen de opties voor die er zijn en 51 00:02:36,356 --> 00:02:38,892 wat de consequenties daarvan zijn. Uiteindelijk zegt de 52 00:02:38,892 --> 00:02:44,130 minister ja of nee tegen die opties. Dan 53 00:02:44,130 --> 00:02:46,332 moet je je schouders eronder gaan zetten.