(Beeldtitel: Manifest Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen. In een foyer staan mensen in groepjes met elkaar te praten. Brenda Vervoorn:) RUSTIGE MUZIEK BRENDA VERVOORN: We zijn bij elkaar om als partijen gezamenlijk het Manifest Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen te ondertekenen. Daarmee zorgen wij ervoor dat we via ons opdrachtgeverschap en onze inkoop maatschappelijke doelen bereiken op het gebied van milieu, circulariteit, het toepassen van internationale sociale voorwaarden, social return, diversiteit en inclusie, en klimaat uiteraard. En met bewindspersonen, gedeputeerden, wethouders, de bestuurder van de Unie van Waterschappen, die namens de 21 waterschappen heeft ondertekend, en een aantal andere organisaties. Dan kun je denken aan: hogescholen, het RIVM, Luchtverkeersleiding Nederland. (André Weimar:) ANDRÉ WEIMAR: We kopen als Rijk ongeveer 16 miljard per jaar in. Het manifest heet Manifest Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen. Die O is ontzettend belangrijk. We hebben de afgelopen jaren geconstateerd dat met name die opdrachtgever een essentiële rol vervult. Ik denk dat dat de belangrijkste nieuwe hefboom is. Het moet ook het nieuwe normaal gaan worden in Nederland dat dit ondertekend wordt door bestuurders en door verschillende overheidsorganisaties. Dat helpt enorm om er ook voor te zorgen dat die opdrachtgevers het tussen de oren gaan krijgen en dat ook gaan doen. PRESENTATRICE: Een feestelijk moment toch wel. STAATSSECRETARIS HEIJNEN: Wij als partijen van het manifest vormen 'n heel erg krachtig netwerk. Door dit alles als overheid gezamenlijk op te pakken, kunnen we echt een verschil maken. En we geven ook hele eenduidige signalen richting markt, waar we naartoe willen. CHARIF EL IDRISSI: Wij als gemeente hebben hier al wat stappen in gemaakt. We hebben een nieuw thema, dat is Inclusie en Diversiteit. Daar willen we ook de aankomende jaren behoorlijk op inzetten, dat mensen zich veilig voelen op de werkvloer, dat ze zichzelf kunnen zijn en dat ze van waarde kunnen zijn voor de organisatie, maar ook voor de omgeving waarin ze actief zijn. Dat betekent dat we bij de gemeentesecretaris en de directie dit manifest ook ter tafel willen leggen, dat ook in beleid en in uitvoering terug willen laten komen. Dus niet alleen bij de inkoop- en aanbestedingsafdeling, maar in alle afdelingen integraal terug laten komen. APPLAUS STAATSSECRETARIS BALDEWSINGH: Ik sta hier met een dubbel gevoel, laat ik daar heel eerlijk over zijn. Aan de ene kant ben ik ontzettend trots dat u allemaal vandaag hier aanwezig bent en dat u bereid bent gevonden om in ieder geval het manifest te ondertekenen, dan denk ik: joepie! Ik sta hier met een brok in m'n keel dat we überhaupt verdikkeme vandaag een manifest nodig hebben om u te bewegen om divers en inclusief te denken. U zit daar aan die knoppen en u kunt bepalen hoe wij die verandering kunnen bewerkstelligen om ervoor te zorgen dat als wij er straks niet zijn, dat wij een Nederland achterlaten dat een verbonden Nederland is. Dat is mijn missie. (Buiten de grote zaal staat) ROSAN KOCKEN: Als ik kijk naar circulariteit, dan is dat bij onze infra-afdeling echt heel goed geland. Die kijken naar asfalt en: hoe moeten we daar eigenlijk mee omgaan? Welke eisen stellen we aan het begin om er uiteindelijk een product uit te halen dat je ook kunt recyclen? Een ander goed voorbeeld is hoe we zijn omgegaan met thuiswerken. Daar hebben we een heleboel refurbished materialen voor kunnen gebruiken, die ook nog een hele hoge restwaarde hebben. Als je daar van tevoren over nadenkt dat dat belangrijk is, dus bij je inkoop, bij je aanbesteding, als je de vraag goed formuleert, dan krijg je een goed resultaat, maar dit zijn ook leerprocessen. STEPHAN BRANDLIGT: Want daar gaat het vaak al fout. Ik heb zelf als wethouder meegemaakt, dat ging over de inkoop van energie, dat er gekozen was voor de laagste prijs, en dan zit je gewoon vast aan degene die de laagste prijs geeft. Dat is de verkeerde methode. Je moet een methode kiezen dat je extra wensen en eisen kan meegeven aan je inkoop. Of als een gemeente een goed voorbeeld heeft hoe zij juist een lokaal of een heel erg duurzaam bedrijf een kans hebben gegeven om mee te dingen met hun opdrachten, dat ze dat kunnen delen met andere gemeenten, zodat die daar gebruik van kunnen maken. (Aldus Stephan Brandligt. Marleen Hermans:) APPLAUS MARLEEN HERMANS: In belangrijke mate slecht in de haarvaten van de markt zitten om te weten hoe ze hun vraag moeten stellen om ervoor te zorgen dat die opdrachtnemers ook kunnen leveren waar wij met z'n allen naar op zoek zijn. (Brenda Vervoorn:) DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT VERDER VERVOORN: Er zijn vandaag heel veel ideeën uitgewisseld hoe organisaties dit voor elkaar kunnen krijgen en de heer Rabin Baldewsingh heeft ons uitgedaagd om over een jaar ook te laten zien wat ervan terecht is gekomen. Zo houden we elkaar beet en kunnen we elkaar helpen om mooie resultaten te boeken. DE AANWEZIGEN: Drie. Twee. Eén. (Staatssecretaris Baldewsingh drukt met twee anderen op een knop. Naast een kaart van Nederland staat: 74 Partijen. Provincies, gemeenten, departementen, waterschappen, andere partijen.) DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT NOG EVEN VERDER EN STOPT DAN (Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijksoverheid. Het beeld wordt blauw met wit. Beeldtekst: Samen werken aan een duurzame en sociale Rijksoverheid. www.denkdoeduurzaam.nl. Het logo van Denk Doe Duurzaam, meer voor elkaar. Een productie van de Rijksoverheid.)