1
00:00:00,040 --> 00:00:04,640
♪ VROLIJKE INTROMUZIEK ♪

2
00:00:06,560 --> 00:00:11,360
Welkom bij het RADIO-webinar:
Werken met generatieve AI als collega.

3
00:00:11,480 --> 00:00:12,840
Mijn naam is Lykle de Vries...

4
00:00:12,960 --> 00:00:14,400
en ik ben werkzaam bij RADIO:

5
00:00:14,520 --> 00:00:16,000
de RijksAcademie voor Digitalisering...

6
00:00:16,120 --> 00:00:17,840
en Informatisering Overheid.

7
00:00:17,960 --> 00:00:22,560
En ons streven is om zoveel mogelijk
van onze collega's in alle overheden...

8
00:00:22,680 --> 00:00:25,120
digitaal fitter,
vaardiger en kundiger te maken.

9
00:00:25,240 --> 00:00:27,800
Daarom vinden we het heel leuk
om nu het tweede webinar...

10
00:00:27,920 --> 00:00:32,920
in de reeks over generatieve AI voor
medeoverheden te presenteren aan jullie.

11
00:00:33,040 --> 00:00:34,600
We zijn benieuwd wat het gaat brengen.

12
00:00:34,720 --> 00:00:39,640
Ik heb daarvoor vandaag drie gasten,
waarvan een in de studio, Saskia Nijs.

13
00:00:39,760 --> 00:00:40,560
Welkom.
-Dankjewel.

14
00:00:40,680 --> 00:00:44,560
LYKLE: Jij bent adviseur, onderzoeker
en bestuurder van 'Future of Work'.

15
00:00:44,680 --> 00:00:46,360
We komen daar straks vast nog op terug.

16
00:00:46,480 --> 00:00:50,720
En online hebben we ook klaarzitten
Thimo Poortvliet...

17
00:00:50,840 --> 00:00:54,440
beleidsmedewerker AI
bij het ministerie van Economische Zaken...

18
00:00:54,560 --> 00:00:56,240
en Christa Bouwens...

19
00:00:56,360 --> 00:01:00,080
organisatieadviseur op het gebied van
digitale transformatie en Future Work Skills...

20
00:01:00,200 --> 00:01:03,040
bij de gemeente Rotterdam,
en ze is ook digicoach.

21
00:01:03,160 --> 00:01:05,640
Het is een hele mond vol.
We komen er allemaal op terug.

22
00:01:05,760 --> 00:01:09,920
Van harte welkom alle drie.
Leuk dat jullie er bij kunnen zijn.

23
00:01:10,040 --> 00:01:14,400
Wanneer je dit webinar live kijkt,
heb je de mogelijkheid om via de chat...

24
00:01:14,520 --> 00:01:17,640
je vragen en opmerkingen
op ons af te sturen.

25
00:01:17,760 --> 00:01:19,880
Ik heb een team met collega's klaarzitten...

26
00:01:20,000 --> 00:01:22,360
om te kijken of ze je meteen al
een antwoord kunnen geven...

27
00:01:22,480 --> 00:01:26,200
of dat de vraag wellicht aan ons
doorgespeeld kan worden hier aan tafel.

28
00:01:26,320 --> 00:01:29,960
Dat zijn de collega's Femke,
Marijke, Damiët en Roy.

29
00:01:30,080 --> 00:01:34,320
Dus wees lief voor ze
en geef ze leuke vragen te doen.

30
00:01:35,360 --> 00:01:40,160
En ik wou eigenlijk jullie ook meteen
aan het werk zetten met de eerste poll.

31
00:01:40,280 --> 00:01:42,880
Ook om een beetje af te trappen.

32
00:01:44,240 --> 00:01:50,960
De poll is: gaat generatieve AI mijn baan
volledig overbodig maken, ja of nee.

33
00:01:52,000 --> 00:01:56,800
We hangen 'm er gewoon makkelijk in.
Eventjes lekker zwart-wit beginnen.

34
00:01:56,920 --> 00:01:59,920
Maar het is wel concreet een vraag
waar mensen zich druk over kunnen maken.

35
00:02:00,040 --> 00:02:03,920
'Jemig, als het dat allemaal kan,
hoe zit het dan met mijn baan?'

36
00:02:04,040 --> 00:02:07,480
We zijn benieuwd naar de poll.
Ik kijk mee...

37
00:02:08,440 --> 00:02:13,840
en de meerderheid
maakt zich nog niet heel veel zorgen.

38
00:02:14,920 --> 00:02:17,920
Oh, wacht even. Naarmate er meer
stemmen bij komen, verandert het.

39
00:02:18,040 --> 00:02:20,520
Zo is het vaker.

40
00:02:20,640 --> 00:02:22,560
LYKLE: Zo is het vaker.

41
00:02:24,560 --> 00:02:26,400
SASKIA: Je moet er wat langer
over nadenken.

42
00:02:26,520 --> 00:02:29,280
LYKLE: Mensen hebben ook tijd nodig
om het knopje te vinden.

43
00:02:29,400 --> 00:02:33,920
Maar de meerderheid, 90 procent
op dit moment, zegt nog steeds:

44
00:02:34,040 --> 00:02:37,200
'Nee, mijn baan wordt niet overbodig.'

45
00:02:37,320 --> 00:02:40,000
Een klein percentage zegt van wel.

46
00:02:40,120 --> 00:02:43,520
En dat is niet onredelijk, denk ik.
-SASKIA: Nee.

47
00:02:43,640 --> 00:02:47,720
Want laten we wel wezen: als jouw baan is
om in een Excel-spreadsheet...

48
00:02:47,840 --> 00:02:51,320
getallen in te vullen, door te kopiëren,
enzovoort...

49
00:02:51,440 --> 00:02:54,040
is het ook niet echt een baan voor mensen.

50
00:02:54,160 --> 00:02:56,840
Dat zou je beter aan een machine laten.

51
00:02:56,960 --> 00:02:57,680
Dat klopt.

52
00:02:57,800 --> 00:03:00,600
Hoewel we ook wel al uit onderzoek zien...

53
00:03:00,720 --> 00:03:02,080
Waar we denken: 'Dan kunnen wij...

54
00:03:02,200 --> 00:03:03,840
de ingewikkelde klussen doen'...

55
00:03:03,960 --> 00:03:05,720
bijvoorbeeld bij callcenters...

56
00:03:05,840 --> 00:03:10,480
waar de toegangspoort allemaal met AI
en chatbots wordt gedaan...

57
00:03:10,600 --> 00:03:12,960
en de mensen daarachter
de moeilijke klussen...

58
00:03:13,080 --> 00:03:16,080
dat het aantal burn-outs daar verdrievoudigt.

59
00:03:16,200 --> 00:03:18,600
Dus we moeten ons ook wel realiseren...

60
00:03:18,720 --> 00:03:21,560
dat die makkelijke klusjes
of de to-do-lijstjes afvinken...

61
00:03:21,680 --> 00:03:25,520
kennelijk ook iets voor ons doen qua...
-LYKLE: ...rust.

62
00:03:25,640 --> 00:03:29,520
SASKIA: Rust, of dat je een lekkere dag
hebt gehad, dingen hebt afgemaakt.

63
00:03:29,640 --> 00:03:31,720
Dus dat vind ik nog wel een spannende.

64
00:03:31,840 --> 00:03:33,080
LYKLE: Dat zal je vaker meemaken.

65
00:03:33,200 --> 00:03:37,040
Het is allemaal genuanceerder
dan een enkele ja-nee/zwart-wit-stelling.

66
00:03:37,160 --> 00:03:39,080
Dank voor jullie reacties.

67
00:03:39,200 --> 00:03:41,720
De meerderheid maakt zich niet
zoveel zorgen. Een deel wel.

68
00:03:41,840 --> 00:03:45,760
Ik denk dat het een redelijke reflectie is
van hoe we er met z'n allen naar kijken.

69
00:03:45,880 --> 00:03:49,600
Maar laten we daar eerst eens eventjes
een beetje voor terugzoomen...

70
00:03:49,720 --> 00:03:53,720
want we hebben het over generatieve AI
als een collega op je werk.

71
00:03:53,840 --> 00:03:57,840
Binnen de context van de Rijksoverheid
denk je dan misschien wel heel snel...

72
00:03:57,960 --> 00:04:00,400
aan bureaumedewerkers,
mensen op kantoor...

73
00:04:00,520 --> 00:04:04,120
maar je hebt ook genoeg mensen
die op straat hun werk doen...

74
00:04:04,240 --> 00:04:05,760
als overheidsmedewerker.

75
00:04:05,880 --> 00:04:08,480
Hoe zit het eigenlijk met dat werk
en technologie?

76
00:04:08,600 --> 00:04:11,360
Saskia, jij hebt daar meer verstand van.

77
00:04:11,480 --> 00:04:15,080
LYKLE: Om naar de toekomst te kijken,
moeten we iets weten van de geschiedenis.

78
00:04:15,200 --> 00:04:19,280
Technologie wordt altijd
met een bepaalde gedachte gemaakt.

79
00:04:19,400 --> 00:04:21,440
En het effect op werk
is soms heel anders...

80
00:04:21,560 --> 00:04:29,120
of heeft bijeffecten waar we nu nog steeds
mee werken eigenlijk.

81
00:04:29,240 --> 00:04:31,520
Dat begon al met de fabrieken die kwamen.

82
00:04:31,640 --> 00:04:34,840
Dat was lekker efficiënt. We konden
allemaal achter elkaar gaan werken...

83
00:04:34,960 --> 00:04:40,400
waar we daarvoor vaak in en om ons huis
werk hadden en dingen ruilden met elkaar.

84
00:04:40,520 --> 00:04:43,720
Daar is eigenlijk de 9-tot-5 ontstaan.

85
00:04:43,840 --> 00:04:46,920
Want hoe ga je dat dan doen in shifts
met fabrieken?

86
00:04:47,040 --> 00:04:49,480
Henry Ford had daar
een heel bewuste visie van:

87
00:04:49,600 --> 00:04:52,920
'Als die mensen in die fabrieken werken,
moeten ze ook in mijn auto rijden...

88
00:04:53,040 --> 00:04:56,080
want het zijn ook mijn consumenten.
Dus daar moeten ze tijd voor hebben.'

89
00:04:56,200 --> 00:04:57,560
En die 9-tot-5...

90
00:04:57,680 --> 00:04:59,400
Ik weet niet hoe het bij jullie zit.

91
00:04:59,520 --> 00:05:03,520
Ik heb best een flexibele baan en werk
soms in de avonden of in weekenden...

92
00:05:03,640 --> 00:05:09,000
maar om 09.00 uur gaat er toch bij mij altijd
iets aan dat ik denk: Ik moet aan het werk.

93
00:05:09,120 --> 00:05:11,200
Dus dat zit er nog steeds in.

94
00:05:11,320 --> 00:05:12,520
Vervolgens kwam de computer.

95
00:05:12,640 --> 00:05:16,680
En eigenlijk als je nu kijkt naar alles over
de angst en wat je in krantenkoppen ziet...

96
00:05:16,800 --> 00:05:19,920
was bij de komst van de computer,
was bij de komst van internet.

97
00:05:20,040 --> 00:05:23,440
Daar zijn we meester kenniswerker
in geworden.

98
00:05:23,560 --> 00:05:27,120
Van die kennis
die we via computers krijgen.

99
00:05:28,160 --> 00:05:29,840
Toen kwam het internet.

100
00:05:29,960 --> 00:05:34,200
Dat was eigenlijk bedoeld om over
bedrijfsgrenzen en landsgrenzen...

101
00:05:34,320 --> 00:05:35,320
met elkaar te communiceren.

102
00:05:35,440 --> 00:05:38,440
De wereld zou plat worden.
Dat is-ie ook wel geworden.

103
00:05:38,560 --> 00:05:41,920
Maar 98 procent van de mailtjes zijn intern.

104
00:05:42,040 --> 00:05:43,680
LYKLE (VERBAASD): 98 procent?

105
00:05:43,800 --> 00:05:48,480
En mensen geven elkaar werk via e-mail,
maar beoordelen elkaar ook.

106
00:05:48,600 --> 00:05:50,960
'Die reageert altijd lekker snel.
Die vind ik fijn.'

107
00:05:51,080 --> 00:05:55,400
Maar de werkdruk is ook door e-mail
en Teams echt enorm gegroeid.

108
00:05:55,520 --> 00:05:59,160
LYKLE: Je inbox is een beetje de to-do-lijst
waar anderen van alles opkrabbelen.

109
00:05:59,280 --> 00:06:01,600
SASKIA: Als ik vraag aan mensen
'heb je een goede dag gehad?'...

110
00:06:01,720 --> 00:06:05,960
zegt 9 van de 10 ofwel: 'Ik heb een goede
dag, want m'n inbox is vrijwel leeg'...

111
00:06:06,080 --> 00:06:09,720
of: 'Ik moet vanavond nog even door,
want ik heb nog mailtjes onbeantwoord.'

112
00:06:09,840 --> 00:06:12,400
In hoeverre is dat ook
generationeel anders?

113
00:06:12,520 --> 00:06:16,840
Want ik hoor ook verhalen dat jongere
generaties veel minder van de mail zijn...

114
00:06:16,960 --> 00:06:18,520
en veel liever andere manieren gebruiken.

115
00:06:18,640 --> 00:06:21,120
Ja, maar die zijn nog steeds
van informatie delen.

116
00:06:21,240 --> 00:06:23,200
Communicatie met elkaar.

117
00:06:23,320 --> 00:06:31,720
Dus die doen niet mail, maar die doen dat
via Snapchat, TikTok en WhatsApp.

118
00:06:31,840 --> 00:06:34,240
Dat is hetzelfde,
alleen is het een ander middel.

119
00:06:34,360 --> 00:06:37,080
En we hebben dus heel veel
van die vormen.

120
00:06:37,200 --> 00:06:39,360
Dus dat is op zich niet zo veranderd.

121
00:06:39,480 --> 00:06:41,680
Toen kwam de cloud.
De work-life balance.

122
00:06:41,800 --> 00:06:44,400
Ik was toen een jaar of 32.
Ik werkte toen bij Microsoft.

123
00:06:44,520 --> 00:06:48,040
Wij gingen toen 'het nieuwe werken'
zelf ervaren.

124
00:06:50,120 --> 00:06:53,240
Toen werd ineens een discussie:
wanneer ga je werken en wanneer stop je?

125
00:06:53,360 --> 00:06:57,160
Ik ging ook aan mijn teams vragen: wanneer
stop je met werken? Wanneer werk je wel?

126
00:06:57,280 --> 00:06:59,720
Work-life balance werd belangrijk.

127
00:06:59,840 --> 00:07:03,680
Heel veel bedrijven
worstelen daar nog steeds mee.

128
00:07:03,800 --> 00:07:07,200
Mijn generatie...
Tot m'n 32e was dat nooit een thema.

129
00:07:07,320 --> 00:07:08,520
Dus ik heb ook soms dat ik denk:

130
00:07:08,640 --> 00:07:12,280
'Eerst even je best doen en verdienen
en dan mag je aan je work-life balance.'

131
00:07:12,400 --> 00:07:16,280
Maar er komt nu een generatie
die dat heel normaal vindt.

132
00:07:16,400 --> 00:07:19,760
Die ziet dat bij hun ouders
of in de maatschappij.

133
00:07:19,880 --> 00:07:22,440
LYKLE: Je ouders zie je dan ook
je eigen tijd indelen.

134
00:07:22,560 --> 00:07:25,200
SASKIA: Dus die gaan echt niet dan
ineens weer vijf dagen naar kantoor.

135
00:07:25,320 --> 00:07:27,000
Ze willen prima hard werken, maar...

136
00:07:27,120 --> 00:07:30,000
Dus daar worstelen we mee.

137
00:07:31,280 --> 00:07:34,840
Hybride werken hebben we met corona
laten zien dat we dat allemaal kunnen.

138
00:07:34,960 --> 00:07:40,200
En nu met AI gaan we dus
naar hybride werken 2.0.

139
00:07:40,320 --> 00:07:43,720
In die zin dat je niet alleen kijkt
welk device je gebruikt.

140
00:07:43,840 --> 00:07:46,920
Doe je het op je telefoon,
op je iPad, op je computer?

141
00:07:47,040 --> 00:07:48,360
Maar ook nog: met wie doe je dat?

142
00:07:48,480 --> 00:07:51,960
Doe je dat met collega's,
doe je dat zelf of doe je dat met AI?

143
00:07:52,080 --> 00:07:54,520
Dat is gewoon een collega van je
geworden.

144
00:07:54,640 --> 00:07:56,920
Dus in de keuzes die je maakt van:
wat ga ik doen?

145
00:07:57,040 --> 00:08:00,240
Dat doe ik zelf ook,
met een ChatGPT wat ik gebruik.

146
00:08:00,360 --> 00:08:02,160
Ga ik het nou zelf doen?
Waarom wil het zelf doen?

147
00:08:02,280 --> 00:08:06,760
Vind ik dat dat mijn kernwaarden
naar buiten brengt?

148
00:08:06,880 --> 00:08:09,040
Of denk ik: Dit is goed genoeg
met ChatGPT?

149
00:08:09,160 --> 00:08:14,760
Ik vind wel dat dat meestal 80 procent is.
Geen 100 en zeker geen 120.

150
00:08:14,880 --> 00:08:16,760
Die keuzes moet je gaan maken.

151
00:08:16,880 --> 00:08:19,160
Je ziet bijvoorbeeld in Amerika al...

152
00:08:19,280 --> 00:08:22,320
In de coronatijd zijn heel veel mensen
uit de steden gegaan...

153
00:08:22,440 --> 00:08:23,800
omdat dat goedkoper wonen was.

154
00:08:23,920 --> 00:08:27,120
En die werken nu volledig met AI,
zonder collega's.

155
00:08:27,240 --> 00:08:29,440
Dus die hebben
helemaal geen contact meer.

156
00:08:29,560 --> 00:08:33,280
Daar zit ook zo'n aspect,
want wat opviel na corona...

157
00:08:33,400 --> 00:08:36,520
was dat er ook heel veel mensen
heel graag weer teruggingen...

158
00:08:36,640 --> 00:08:43,280
naar de sociale context van op kantoor zijn,
op het bedrijf zijn, je collega's daar zien.

159
00:08:43,400 --> 00:08:47,680
Ik denk dat we dat als mens,
als sociale wezens, ook nodig hebben.

160
00:08:47,800 --> 00:08:51,240
En tegelijkertijd: als ik terugdenk aan...

161
00:08:52,240 --> 00:08:57,480
Ik herinner me een tijd met Microsoft Office
en Clippy, de assistent.

162
00:08:57,600 --> 00:09:02,680
Die probeerde vriendelijk met je te praten
en ook de rol van collega in te nemen.

163
00:09:02,800 --> 00:09:04,920
'Ik kan je wel helpen
om dat makkelijk te doen.'

164
00:09:05,040 --> 00:09:09,440
Daar moeten we een beetje om grinniken,
van: dat is nooit echt goed gelukt.

165
00:09:09,560 --> 00:09:13,960
Het is nu met generatieve AI totaal anders.
Waar zit hem dat in?

166
00:09:14,080 --> 00:09:15,440
Dat zit vooral in...

167
00:09:15,560 --> 00:09:20,440
Ik had wat slides die erbij staan
over hybride werken.

168
00:09:20,560 --> 00:09:27,280
Dat zit eigenlijk vooral in
dat AI natuurlijk een taalmodel is.

169
00:09:28,640 --> 00:09:31,800
Bij Clippy moest je nog iets vragen,
kwam-ie terug met een antwoord...

170
00:09:31,920 --> 00:09:34,480
maar kon je niet echt interactie hebben.

171
00:09:34,600 --> 00:09:38,200
Als je ChatGPT gebruikt, ga je zeggen:
Ik wil het toch liever zo.

172
00:09:38,320 --> 00:09:42,080
Of die vraagt aan je: Vind je dit goed
genoeg of zal ik dit nog voor je doen?

173
00:09:42,200 --> 00:09:48,040
Taal is in interactie van mensen
heel belangrijk geweest, en nog steeds...

174
00:09:48,160 --> 00:09:53,160
waar we religies, boeken, kernwaarden
van organisaties in hebben gezet.

175
00:09:53,280 --> 00:09:54,640
Dus het komt zo dichtbij.

176
00:09:54,760 --> 00:09:58,800
Ik ken heel veel mensen
die ChatGPT gebruiken als coach.

177
00:09:58,920 --> 00:10:00,240
Ik vind dat gevaarlijk.

178
00:10:00,360 --> 00:10:03,360
Je hebt ook het voorbeeld van iemand
die zelfmoord heeft gepleegd.

179
00:10:03,480 --> 00:10:06,080
ChatGPT praat altijd wel met je mee.

180
00:10:06,200 --> 00:10:08,720
Er is ook iemand getrouwd.
Ik begrijp dat wel...

181
00:10:08,840 --> 00:10:11,720
LYKLE: Iemand is getrouwd
met een generatieve AI?

182
00:10:11,840 --> 00:10:15,800
SASKIA: Ja, want die spreekt nooit tegen.
Best interessant.

183
00:10:15,920 --> 00:10:19,560
SASKIA: Dus het taaleffect,
het interactieve effect...

184
00:10:19,680 --> 00:10:22,120
en daarmee het gevoel van menselijkheid...

185
00:10:22,240 --> 00:10:26,280
Want het is natuurlijk heel raar dat we
dankjewel zeggen tegen een AI-model.

186
00:10:26,400 --> 00:10:29,800
Maar volgens mij
doet 9 van de 10 mensen dat.

187
00:10:29,920 --> 00:10:32,040
LYKLE: Ik weet niet zeker
of het een fabeltje is...

188
00:10:32,160 --> 00:10:33,800
maar ik heb ook een keer gehoord...

189
00:10:33,920 --> 00:10:38,120
dat wanneer je op vrijdagmiddag iets aan
de eerste versies van ChatGPT vroeg...

190
00:10:38,240 --> 00:10:42,400
dat er een soort knorriger antwoord kwam...

191
00:10:42,520 --> 00:10:47,520
omdat het zich modelleerde naar
wat wij als voorbeelden hebben gegeven...

192
00:10:47,640 --> 00:10:51,680
in al die informatie die we online
hebben gezet in allerlei vormen...

193
00:10:51,800 --> 00:10:53,640
waarin wij ons als mens wel erg laten zien.

194
00:10:53,760 --> 00:10:56,480
Terwijl we ook weten van langer geleden...

195
00:10:56,600 --> 00:11:01,160
experimenten van IBM met
wat we toen nog gewoon AI noemden...

196
00:11:01,280 --> 00:11:04,760
Daar was het grote voordeel juist:
daar moet je wetsteksten in doen...

197
00:11:04,880 --> 00:11:08,920
want dat zou je een rechter opleveren
die geen maandagochtendhumeur heeft.

198
00:11:09,040 --> 00:11:10,400
Dat is een veel beter idee.

199
00:11:10,520 --> 00:11:15,960
Aan de ene kant kan het heel objectief zijn...

200
00:11:16,800 --> 00:11:21,000
maar aan de andere kant zie je ook
dat het heel menselijk wordt...

201
00:11:21,120 --> 00:11:22,360
omdat wij er menselijk mee omgaan.

202
00:11:22,480 --> 00:11:26,520
Het is niet alleen wat we erin stoppen,
maar ook hoe we er zelf mee omgaan.

203
00:11:28,480 --> 00:11:35,360
De oud-technisch verantwoordelijke
van Google, Mo Gawdat...

204
00:11:35,480 --> 00:11:39,440
is alleen maar op een missie van:
wees lief naar elkaar en naar technologie.

205
00:11:39,560 --> 00:11:41,520
Bij Twitter hebben ze ook
een aantal tests gedaan.

206
00:11:41,640 --> 00:11:44,160
Binnen no-time zat-ie iedereen
vol te schelden.

207
00:11:44,280 --> 00:11:46,560
Dus die kopieert wel ons gedrag.

208
00:11:46,680 --> 00:11:54,120
ChatGPT 4.0 vonden ze ook bij OpenAI
wel een beetje té lief.

209
00:11:54,240 --> 00:11:59,160
Dus daar zijn ze ook mee gaan
experimenteren van: hoever ga je daarin?

210
00:12:00,720 --> 00:12:03,800
Als we dat bij onze kinderen zouden doen,
zouden we dat heel eng vinden...

211
00:12:03,920 --> 00:12:08,120
maar misschien dat het voor gereedschap
als dit wel de moeite waard is.

212
00:12:08,240 --> 00:12:11,440
Die persoonlijke noot wil ik even oppakken.

213
00:12:12,280 --> 00:12:16,600
Fijn om met jou te kletsen, maar
we hebben Christa en Thimo ook zitten.

214
00:12:16,720 --> 00:12:20,320
Thimo, kom er even bij.

215
00:12:21,720 --> 00:12:27,960
Kun jij iets meer vertellen over hoe jij in
de wereld van generatieve AI gerold bent...

216
00:12:28,920 --> 00:12:31,960
en hoe zich dat verhoudt
tot jouw functie nu?

217
00:12:32,080 --> 00:12:33,040
Uiteraard.

218
00:12:33,160 --> 00:12:35,560
Ik ben ergens in 2017 begonnen...

219
00:12:35,680 --> 00:12:37,040
met de bachelor Kunstmatige intelligentie...

220
00:12:37,160 --> 00:12:37,760
in Utrecht...

221
00:12:37,880 --> 00:12:39,880
en aan de master AI, ook in Utrecht.

222
00:12:40,000 --> 00:12:40,840
Zo ben ik beland...

223
00:12:40,960 --> 00:12:42,880
bij het ministerie van Economische Zaken...

224
00:12:43,000 --> 00:12:45,520
en ben ik nu beleidsmedewerker op AI.

225
00:12:45,640 --> 00:12:50,320
Dit heeft ervoor gezorgd dat ik een redelijk
bijzonder perspectief heb op AI.

226
00:12:50,440 --> 00:12:51,840
Zeker binnen de overheid.

227
00:12:51,960 --> 00:12:54,440
(ONVERSTAANBAAR)

228
00:12:55,240 --> 00:12:58,600
Ik heb gezien hoe snel die vooruitgang
is gegaan tijdens mijn studie.

229
00:12:58,720 --> 00:13:01,760
Waar je eerst nog bezig was
met classificeren...

230
00:13:01,880 --> 00:13:05,480
het herkennen van katten en honden
bijvoorbeeld in je opdracht...

231
00:13:05,600 --> 00:13:09,480
kwam bij het laatste moment,
mijn scriptie, ChatGPT uit.

232
00:13:09,600 --> 00:13:13,200
Dat hielp niet alleen met de scriptie,
maar ook met m'n baankansen.

233
00:13:14,000 --> 00:13:18,120
Op die manier ben ik er ingerold binnen AI,
en ben ik nog steeds bezig daarin.

234
00:13:18,240 --> 00:13:21,680
LYKLE: Dankjewel.
Wat maakte dat je AI ging studeren?

235
00:13:21,800 --> 00:13:24,520
O, god. Dat kan een lang verhaal worden.

236
00:13:24,640 --> 00:13:28,840
Toen ik jonger was en begon met gamen,
kwam ik in aanraking met AI.

237
00:13:28,960 --> 00:13:33,440
Dan speel je tegen de computer,
en de computer probeert van jou te winnen.

238
00:13:33,560 --> 00:13:37,920
Zo ben ik eigenlijk voor het eerst
m'n enthousiasme voor AI tegengekomen.

239
00:13:38,040 --> 00:13:40,040
Daarnaast kwam ik
op de middelbare school erachter...

240
00:13:40,160 --> 00:13:43,160
dat ik zowel een technische
als niet-technische achtergrond had.

241
00:13:43,280 --> 00:13:45,520
En de studie in Utrecht is zo ingericht...

242
00:13:45,640 --> 00:13:49,200
dat je zowel een technisch perspectief
op AI krijgt, als ook een...

243
00:13:50,360 --> 00:13:52,600
ethisch en filosofisch perspectief
op AI krijgt.

244
00:13:52,720 --> 00:13:54,600
Daarom was het
de perfecte studie voor mij.

245
00:13:54,720 --> 00:13:56,600
LYKLE: Super. Dankjewel.

246
00:13:56,720 --> 00:14:00,760
Christa, hoe was dat voor jou?
Wat was jouw introductie met AI?

247
00:14:02,000 --> 00:14:05,600
CHRISTA: Eigenlijk een ChatGPT...

248
00:14:05,720 --> 00:14:07,480
voorbij zien komen en denken:

249
00:14:07,600 --> 00:14:09,680
wat zou ik daarmee kunnen?

250
00:14:09,800 --> 00:14:12,160
Ik herken me ook in het verhaal van Saskia.

251
00:14:12,280 --> 00:14:13,440
Ik werk al 30 jaar...

252
00:14:13,560 --> 00:14:15,200
voor de gemeente Rotterdam.

253
00:14:15,320 --> 00:14:21,040
Dus ik ben nog van het tijdperk
carbonpapier, en zeker ook Clippy.

254
00:14:21,160 --> 00:14:25,120
En inmiddels doe ik een deel van mijn werk
met AI.

255
00:14:25,240 --> 00:14:29,720
Ik vind het leuk om te experimenteren
en was er nieuwsgierig naar.

256
00:14:29,840 --> 00:14:31,920
En dan lukt het ook nog.

257
00:14:32,040 --> 00:14:34,520
En dan denk je: Maar als het mij lukt...

258
00:14:34,640 --> 00:14:39,600
misschien kan ik dan collega's helpen
om het ook te gaan gebruiken.

259
00:14:40,880 --> 00:14:46,040
Dank jullie wel daarvoor. Daarmee hebben
we wat mij betreft dat persoonlijke...

260
00:14:46,160 --> 00:14:50,440
en de relatie die je ermee kunt hebben
wat verder uitgediept.

261
00:14:50,960 --> 00:14:55,200
Wat weten we daar nu ondertussen van?
Daar gaat dit denk ik over.

262
00:14:55,320 --> 00:14:59,720
We weten nog niet zoveel.
Er zijn heel veel onderzoeken gaande.

263
00:14:59,840 --> 00:15:04,240
Zelf werk ik met de VU in Amsterdam.

264
00:15:04,360 --> 00:15:08,440
Daar gaat het heel erg
over betekenisvol werk met technologie.

265
00:15:08,560 --> 00:15:10,560
Hou houd je dat?

266
00:15:10,680 --> 00:15:13,160
Een ander onderzoek
gaat over AI en werkgeluk.

267
00:15:13,280 --> 00:15:16,560
Er zijn een tweetal richtingen.

268
00:15:16,680 --> 00:15:18,400
Het is leuk wat Thimo ook zegt.

269
00:15:18,520 --> 00:15:20,280
De een is veel meer
vanuit de technologie...

270
00:15:20,400 --> 00:15:24,960
en de ander vanuit filosofisch
of ethisch perspectief.

271
00:15:25,080 --> 00:15:29,760
Er zijn wel positieve berichten
over de productiviteit.

272
00:15:29,880 --> 00:15:36,160
Dus mensen geven aan
dat ze vinden dat ze tijdswinst hebben.

273
00:15:36,280 --> 00:15:39,400
Ik ben zelf in sommige manieren kritisch,
want iedereen roept 20 procent.

274
00:15:39,520 --> 00:15:41,560
Dan denk ik: Dat klopt volgens mij ook niet.

275
00:15:41,680 --> 00:15:44,880
Maar er zijn wel experimenten
waarbij je echt kan zien...

276
00:15:45,000 --> 00:15:47,120
dat het wat tijdswinst oplevert.

277
00:15:47,240 --> 00:15:51,000
Alleen zijn we nog niet bewust van:
wat doen we met die tijdswinst?

278
00:15:51,120 --> 00:15:54,640
Daarnaast gaan dus heel veel mensen
heel veel taken uitvoeren.

279
00:15:55,960 --> 00:15:59,800
De zorg is dan dat een aantal mensen
die met AI om kunnen gaan hard werken...

280
00:15:59,920 --> 00:16:03,960
en mensen die daar niet mee
om kunnen gaan misschien wat minder.

281
00:16:04,080 --> 00:16:07,480
Dus op productiviteit,
maar ook op kwaliteit.

282
00:16:09,320 --> 00:16:13,920
Senior, dus mensen die al langer
in werk zitten met generatieve AI...

283
00:16:14,040 --> 00:16:16,280
daar zit het vooral op productiviteit.

284
00:16:16,400 --> 00:16:19,240
Mensen die nog niet zo lang
in de werkomgeving zijn...

285
00:16:19,360 --> 00:16:20,480
daar zit het meer op kwaliteit.

286
00:16:20,600 --> 00:16:22,640
Ik zat laatst met journalisten bijvoorbeeld.

287
00:16:22,760 --> 00:16:27,000
Die zeiden: Junior journalisten
leveren echt beter werk af.

288
00:16:27,120 --> 00:16:30,840
Of een HR-medewerker die ik sprak, zei:
'Ik krijg tien cv's.

289
00:16:30,960 --> 00:16:33,200
Negen zijn met ChatGPT gemaakt.
Die vind ik hartstikke goed.

290
00:16:33,320 --> 00:16:35,680
Die ene vind ik niet goed.'

291
00:16:35,800 --> 00:16:37,680
Daar is wat van te zeggen.

292
00:16:37,800 --> 00:16:43,120
Tegelijkertijd zie je dat de MIT een studie
heeft gedaan naar onze hersenen...

293
00:16:43,240 --> 00:16:47,560
waarin we zien dat onze hersenactiviteit
naar beneden gaat...

294
00:16:47,680 --> 00:16:49,160
zelfs als we het niet gebruiken.

295
00:16:49,280 --> 00:16:54,880
Dus het is een schade aan je hersenen
die ook in de tijd daarna...

296
00:16:55,000 --> 00:16:59,640
als je andere werkzaamheden
of andere dingen doet, nog te zien is.

297
00:17:01,000 --> 00:17:04,440
Harvard heeft ook een onderzoek gedaan.

298
00:17:04,560 --> 00:17:10,080
En die zei: 'Als je iets oplevert
met generatieve AI...

299
00:17:10,200 --> 00:17:14,240
is volgens mij 90 procent ongeveer
al na vijf minuten vergeten...

300
00:17:14,360 --> 00:17:17,200
wat hij of zij heeft opgeleverd.'

301
00:17:17,320 --> 00:17:20,800
En ook een effect daarvan is
dat mensen denken: 'Het is niet van mij.

302
00:17:20,920 --> 00:17:27,080
Ik ben daar niet trots op. Ik kan niet zeggen:
Kijk eens hoe goed ik dat heb gedaan.'

303
00:17:27,200 --> 00:17:31,840
Dus daar zie je dat de verhouding
tussen hoe wij met technologie omgaan...

304
00:17:31,960 --> 00:17:35,800
natuurlijk heel duaal is.

305
00:17:35,920 --> 00:17:37,320
Excuus.

306
00:17:37,440 --> 00:17:41,200
Economisch gezien wordt er heel erg
naar productiviteit en kwaliteit gekeken...

307
00:17:41,320 --> 00:17:46,960
maar als ik kijk naar gedrag en hoe mensen
zich betrokken voelen bij hun werk...

308
00:17:47,080 --> 00:17:49,680
vind ik het best een hele spannende.

309
00:17:49,800 --> 00:17:54,120
Waarbij je natuurlijk wel heel erg
vooral eerst kijkt:

310
00:17:54,240 --> 00:17:56,440
wat is jouw toegevoegde waarde als mens?

311
00:17:56,560 --> 00:17:59,840
Mensen in het onderwijs,
beleidsmedewerkers...

312
00:17:59,960 --> 00:18:03,480
We hebben bij Economische Zaken
ook een aantal workshops gedaan...

313
00:18:03,600 --> 00:18:07,120
waarbij mensen zeggen: 'Ik wil veel meer
af kunnen stemmen met de stakeholders.

314
00:18:07,240 --> 00:18:12,960
Ik hoef niet al die documenten samen
te voegen of in allerlei templates te gieten.'

315
00:18:13,080 --> 00:18:16,440
Die toegevoegde waarde
is juist met je omgeving...

316
00:18:16,560 --> 00:18:19,320
dat wat buiten een ministerie gebeurt,
daar contact te hebben.

317
00:18:19,440 --> 00:18:22,040
Dus dat is voor mij altijd de eerste vraag.

318
00:18:22,160 --> 00:18:28,160
Maar daarna, als je werkt met generatieve
AI, zou ik ook heel bewust kijken naar:

319
00:18:28,280 --> 00:18:30,520
maar wat voor effect heeft het op mij?

320
00:18:30,640 --> 00:18:34,440
Ik schrijf veel artikelen ook en blogs.

321
00:18:34,560 --> 00:18:38,480
Ik ben daar wel mee gestopt, want het is
allemaal één pot nat aan het worden.

322
00:18:38,600 --> 00:18:42,240
En ik wil juist die sparkle hebben.
Dus daar gebruik ik het niet voor.

323
00:18:42,360 --> 00:18:44,920
Maar dat is mijn keuze.
Zo moet iedereen z'n eigen keuze maken.

324
00:18:45,040 --> 00:18:48,440
En daar kwam je ook pas
nadat je het wel geprobeerd had.

325
00:18:48,560 --> 00:18:53,440
Ik denk dat dat wel vaak een advies is
dat veel mensen kan verder helpen.

326
00:18:53,560 --> 00:18:58,480
Dat als er ruimte is om het uit te proberen,
dat je er meer eigen ervaring mee opdoet.

327
00:18:59,480 --> 00:19:00,920
Christa.

328
00:19:02,480 --> 00:19:09,160
Ik ben benieuwd hoe dat bij jullie als
gemeente Rotterdam tot nu toe gegaan is.

329
00:19:09,280 --> 00:19:12,240
Zijn jullie allemaal over
op de generatieve AI?

330
00:19:13,640 --> 00:19:16,480
Niet allemaal.
We hebben een aantal koplopers...

331
00:19:16,600 --> 00:19:20,880
en een aantal mensen
die het heel erg spannend vinden.

332
00:19:21,000 --> 00:19:24,640
En juist daar probeer ik te bewegen.

333
00:19:24,760 --> 00:19:29,160
Dus ik ben geen organisatieadviseur
die een groots meerjarenplan opstelt...

334
00:19:29,280 --> 00:19:31,800
en dan zegt: Veel succes.

335
00:19:31,920 --> 00:19:36,400
Ik ben vooral wel fan van een groene
veranderstrategie van De Caluwé...

336
00:19:36,520 --> 00:19:37,640
voor wie dat kent.

337
00:19:37,760 --> 00:19:41,560
Maar ik heb er ook een sheet bij
die in beeld kan worden gebracht.

338
00:19:41,680 --> 00:19:42,920
LYKLE: Zeker.

339
00:19:44,400 --> 00:19:46,840
CHRISTA: Die groene veranderstrategie
gaat er vanuit...

340
00:19:46,960 --> 00:19:51,840
dat mensen veranderen door
samen te leren en te experimenteren...

341
00:19:51,960 --> 00:19:56,600
zodat je eigenlijk daarna zelf begrijpt
waarom en hoe het anders moet.

342
00:19:56,720 --> 00:20:00,640
Wat we vaak zien:
organisaties hebben een nieuw systeem...

343
00:20:00,760 --> 00:20:03,280
en een kleine handleiding erbij,
een e-learning.

344
00:20:03,400 --> 00:20:05,840
Vervolgens gaan mensen
door die e-learning heen en denken:

345
00:20:05,960 --> 00:20:08,320
Mooi, ik ga weer verder met m'n werk.

346
00:20:08,440 --> 00:20:13,840
Wat deze strategie laat zien is ook echt
dat je vooral begint met bewustwording.

347
00:20:13,960 --> 00:20:18,320
De 'why'.
Waarom moet er iets anders?

348
00:20:18,440 --> 00:20:22,480
Daar zie je dan vervolgens:
Hé, maar wat betekent dat voor mij?

349
00:20:22,600 --> 00:20:25,040
Wat betekent het voor mijn werk?

350
00:20:25,160 --> 00:20:27,480
Eigenlijk op het moment dat je daar zit...

351
00:20:27,600 --> 00:20:30,120
Je hebt de nieuwsgierigheid
aangewakkerd...

352
00:20:30,240 --> 00:20:34,640
en mensen krijgen dan zo'n gevoel:
Misschien wil ik dit wel.

353
00:20:34,760 --> 00:20:37,400
Dan komen ze ook met:
hoe ga ik dit leren?

354
00:20:37,520 --> 00:20:44,360
Welke e-learning kan ik dan volgen
of welke handleiding moet ik lezen?

355
00:20:45,160 --> 00:20:48,880
Dat hebben wij een beetje gevormd
in een programma.

356
00:20:49,000 --> 00:20:51,360
Dat kan je op de volgende sheet zien.

357
00:20:51,480 --> 00:20:57,400
Wij hebben het programma in Rotterdam,
Future Work Skills, in 2019 al gestart.

358
00:20:57,520 --> 00:21:02,720
Toen kwamen toekomstige vaardigheden,
'21st century skills'.

359
00:21:02,840 --> 00:21:04,920
Die hebben wij toen verrotterdamst.

360
00:21:05,040 --> 00:21:07,600
Die zie je ook aan de, voor mij, linkerkant.

361
00:21:07,720 --> 00:21:09,840
Ik weet niet of het voor jullie
ook aan de linkerkant is.

362
00:21:09,960 --> 00:21:12,400
LYKLE: Ik hoop het wel,
anders kunnen we ze niet lezen.

363
00:21:12,520 --> 00:21:13,640
(GELACH)

364
00:21:13,760 --> 00:21:19,240
CHRISTA: Daarin gaat het om
de buitenste ring, de 'hard skills'.

365
00:21:19,360 --> 00:21:23,320
Daar zie je ook ICT-basisvaardigheden
staan en datagedreven werken.

366
00:21:23,440 --> 00:21:25,560
Daarbinnen gaat het over de werkstijl.

367
00:21:25,680 --> 00:21:27,920
Maar in het midden staat ook 'mindset'.

368
00:21:28,040 --> 00:21:30,400
Die mindset is precies waar het over gaat.

369
00:21:30,520 --> 00:21:33,800
Zorg dat je nieuwsgierig wordt
naar die ontwikkelingen.

370
00:21:33,920 --> 00:21:38,000
Dat hebben we in 2023 vertaald
naar Digitale Fitheid.

371
00:21:38,120 --> 00:21:41,560
Eigenlijk die ICT-basisvaardigheden.

372
00:21:41,680 --> 00:21:45,960
De wereld om ons heen,
de digitale wereld, verandert vrij snel.

373
00:21:46,080 --> 00:21:48,080
Daar hebben we onderscheid gemaakt...

374
00:21:48,200 --> 00:21:51,000
tussen de buitenste ring,
nog steeds die vaardigheden...

375
00:21:51,120 --> 00:21:54,640
bijvoorbeeld ook je digitale werkomgeving,
omgaan met Teams...

376
00:21:54,760 --> 00:21:56,480
maar daarbinnen de nieuwsgierigheid.

377
00:21:56,600 --> 00:22:00,640
Daar zien we dan bijvoorbeeld ook
kunstmatige intelligentie staan.

378
00:22:00,760 --> 00:22:03,400
Dat is waar we nu mee bezig zijn:

379
00:22:03,520 --> 00:22:08,040
om medewerkers mee te nemen
in deze nieuwe wereld.

380
00:22:08,160 --> 00:22:11,640
LYKLE: Eigenlijk aantakken
op een heel menselijk aspect.

381
00:22:11,760 --> 00:22:14,840
En wat er dan allemaal aan technische
vermogens achter liggen...

382
00:22:14,960 --> 00:22:19,320
is in dat verhaal niet per se
heel erg leidend?

383
00:22:20,200 --> 00:22:23,160
Christa. Sorry, dat was een vraag.
(GELACH)

384
00:22:23,280 --> 00:22:26,520
Nee, leidend is nieuwsgierig worden.

385
00:22:26,640 --> 00:22:32,120
Ik ben altijd in de overtuiging
dat als er iets nieuws om je heen gebeurt...

386
00:22:32,240 --> 00:22:37,760
dan ga je zonder nieuwsgierigheid
ook niet willen ontwikkelen.

387
00:22:37,880 --> 00:22:41,880
Nieuwsgierigheid aanwakkeren,
 bewustzijn vergroten.

388
00:22:42,000 --> 00:22:46,640
Dat zorgt er wat mij betreft voor dat mensen
in deze wereld om zich heen gaan kijken...

389
00:22:46,760 --> 00:22:52,080
en er dan inderdaad achterkomen
dat er een hele wereld te ontdekken is.

390
00:22:53,440 --> 00:22:56,160
Ik vind dat een mooi moment
om naar Thimo te schakelen...

391
00:22:56,280 --> 00:23:01,080
want Thimo zit natuurlijk in de rol
van beleidsmaker. Advies op dat vlak.

392
00:23:02,840 --> 00:23:08,000
Want de organisatie wil ook iets,
maakt zich zorgen...

393
00:23:08,120 --> 00:23:10,200
wil dingen voor elkaar krijgen.

394
00:23:10,320 --> 00:23:14,240
Dus misschien denkt de organisatie wel:
Leuk al dat persoonlijke enthousiasme...

395
00:23:14,360 --> 00:23:16,960
maar we hebben wel kaders nodig.

396
00:23:17,080 --> 00:23:19,560
Thimo, hoe zien jullie dat?

397
00:23:19,680 --> 00:23:21,000
Klopt.

398
00:23:21,120 --> 00:23:23,920
Het enthousiasme, zeker van bovenaf,
maar ook van onderaf...

399
00:23:24,040 --> 00:23:27,840
zowel op MT-niveau als
op medewerkerniveau als op DG-niveau:

400
00:23:27,960 --> 00:23:30,560
iedereen is enthousiast
om dit te gebruiken en te proberen.

401
00:23:30,680 --> 00:23:32,480
De vorm van is een stukje moeilijker.

402
00:23:32,600 --> 00:23:34,800
Dat is iets waar we merken dat er...

403
00:23:34,920 --> 00:23:38,520
Er is veel enthousiasme, maar soms
is het moeilijk om geld vrij te krijgen...

404
00:23:38,640 --> 00:23:41,600
en de eerste vormen van experimenteren
vrij te krijgen.

405
00:23:43,080 --> 00:23:47,040
We merken voornamelijk
dat de oudere bestuursstructuren...

406
00:23:47,160 --> 00:23:50,640
op het gebied van experimenteren
met nieuwe technologie, zeker iets als AI...

407
00:23:50,760 --> 00:23:53,880
het heel erg moeilijk maken
om hierop te experimenteren.

408
00:23:54,000 --> 00:23:56,000
We worden wel aangemoedigd
om te experimenteren.

409
00:23:56,120 --> 00:24:00,160
Dan moet je denken aan Mistral of
ChatGPT dat dan wordt aangespoord.

410
00:24:00,280 --> 00:24:03,600
Maar structureel gebruik
is tot nu toe nog niet mogelijk geweest.

411
00:24:07,160 --> 00:24:10,000
Volgens mij horen we vaker
in grotere organisaties...

412
00:24:10,120 --> 00:24:13,520
dat innoveren überhaupt wel moeilijk is.

413
00:24:13,640 --> 00:24:18,960
Zijn er, omdat het om generatieve AI gaat,
ook andere aspecten aan...

414
00:24:19,080 --> 00:24:24,320
die het nu anders maken
dan dat het moeilijk is om te innoveren?

415
00:24:25,200 --> 00:24:29,960
Zeker, maar dat is vooral afhankelijk van
hoe je AI wilt implementeren en integreren.

416
00:24:30,080 --> 00:24:32,680
Je kan AI een heleboel toegang geven
tot je computer...

417
00:24:32,800 --> 00:24:36,000
tot en met het besturen
van je computer zelf aan toe.

418
00:24:36,120 --> 00:24:40,600
En als je het meest effectief AI wilt hebben,
wil je die toestemming geven.

419
00:24:40,720 --> 00:24:43,600
Als je alleen nadenkt over
de afhankelijkheid die dat creëert...

420
00:24:43,720 --> 00:24:44,880
van Amerikaanse partijen...

421
00:24:45,000 --> 00:24:51,000
Er was een moment dat er binnen
het International Court in Den Haag...

422
00:24:51,120 --> 00:24:55,200
de Outlook of Gmail van iemand
was afgesloten.

423
00:24:55,320 --> 00:24:59,240
Dan ben je toch een stuk minder geneigd
om die volledige integratie mee te geven.

424
00:25:01,280 --> 00:25:06,200
Dus daarover nadenken en de juiste keuze
maken is een stukje moeilijker...

425
00:25:06,320 --> 00:25:10,000
dan je misschien op eerste oogopslag
zou zien.

426
00:25:10,120 --> 00:25:14,720
LYKLE: Vat ik het goed samen dat als je
het volle effect van GenAI wilt hebben...

427
00:25:14,840 --> 00:25:19,080
dat het eigenlijk zoveel mogelijk toegang
moet hebben in al je systemen...

428
00:25:19,200 --> 00:25:22,160
maar dat de keerzijde daarvan is
dat je jezelf heel afhankelijk maakt...

429
00:25:22,280 --> 00:25:24,160
van die AI en de partij die dat levert...

430
00:25:24,280 --> 00:25:27,560
en dat we daar op dit moment
anders over denken dan een tijdje terug.

431
00:25:27,680 --> 00:25:29,280
THIMO: Dat is heel goed samengevat.

432
00:25:29,400 --> 00:25:35,160
Dat maakt deze technologie ook heel
anders dan iets als Excel of PowerPoint...

433
00:25:35,280 --> 00:25:37,840
ook al zijn we daar ook al afhankelijk van.

434
00:25:38,960 --> 00:25:43,800
Ik ben toe aan een nieuwe poll
voor de deelnemers. De tweede.

435
00:25:45,560 --> 00:25:49,680
Die is: de ontwikkelingen gaan zo hard.
Ik hou dat allemaal niet meer bij.

436
00:25:51,480 --> 00:25:56,480
Ik ben erg benieuwd
hoe jullie daarop reageren, lieve kijkers.

437
00:25:57,320 --> 00:25:59,560
Want je kijkt hier
omdat je nieuwsgierig bent.

438
00:25:59,680 --> 00:26:03,840
Misschien ben je wel een ontzettende
voorloper en denk je: appeltje-eitje.

439
00:26:03,960 --> 00:26:06,480
Of denk je: Ik heb er de laatste jaren
zoveel over gehoord.

440
00:26:06,600 --> 00:26:11,320
Ik moet nu maar aan de bak,
maar het loopt me over de schoenen.

441
00:26:13,840 --> 00:26:16,160
Nou, in dit geval...

442
00:26:16,280 --> 00:26:18,680
Maar we moeten even wachten
totdat het er iets meer zijn.

443
00:26:18,800 --> 00:26:21,200
Ik denk dat dit...

444
00:26:21,320 --> 00:26:28,160
Zoals we er nu praten is het een probleem
voor grote organisaties om te innoveren.

445
00:26:28,280 --> 00:26:31,440
Maar dat is natuurlijk niet per se waar.

446
00:26:31,560 --> 00:26:36,320
Er zijn ook hele grote bedrijven
die wel vaak koers veranderen...

447
00:26:36,440 --> 00:26:40,000
maar dat zijn vaak commerciële bedrijven,
niet overheidsinstanties.

448
00:26:42,760 --> 00:26:48,280
Thimo, is het wat jullie betreft ook echt
een aspect van het beleid dat je zegt:

449
00:26:48,400 --> 00:26:54,560
'Wij moeten betrouwbaar kunnen zijn
als overheid, want we zijn de overheid.'

450
00:26:55,440 --> 00:26:56,760
Daar heb ik zelf minder zicht op.

451
00:26:56,880 --> 00:27:00,200
Ik ben zelf niet een beleidsmedewerker
die beleid maakt voor bedrijfsvoering...

452
00:27:00,320 --> 00:27:02,840
van ons kerndepartement.

453
00:27:02,960 --> 00:27:08,960
Ik weet wel dat die betrouwbaarheid,
dat risicoaverse zit, tot nu toe integraal...

454
00:27:09,080 --> 00:27:12,880
in het kerndepartement
van wat ik heb meegekregen.

455
00:27:13,000 --> 00:27:14,360
LYKLE: Oké.

456
00:27:14,480 --> 00:27:16,040
Hoe ervaar jij dat, Saskia?

457
00:27:16,160 --> 00:27:21,680
Ik denk dat we commerciële bedrijven
ook overschatten in hoe snel dit gaat.

458
00:27:21,800 --> 00:27:25,920
Er zijn heel veel experimenten gaande
en heel veel mensen gebruiken het.

459
00:27:27,080 --> 00:27:32,400
Zelfs was er een onderzoek
waarbij getoond werd...

460
00:27:32,520 --> 00:27:36,800
dat mensen liever hun eigen tools
gebruiken dan van een organisatie.

461
00:27:37,800 --> 00:27:41,040
Maar even terug naar die poll.

462
00:27:41,160 --> 00:27:46,480
Daar hebben we de uitslag nog niet van,
maar dit gaat zo hard...

463
00:27:46,600 --> 00:27:49,680
en er worden zoveel nieuwe tooltjes
en dingen gebruikt.

464
00:27:50,960 --> 00:27:55,320
Heel veel mensen denken: Ik moet het
eerst begrijpen voor ik aan de slag ga.

465
00:27:55,440 --> 00:27:58,560
En dat is bij deze technologie
echt heel anders...

466
00:27:58,680 --> 00:28:02,400
want iedereen kan al ChatGPT gebruiken.
Het is zo intuïtief.

467
00:28:02,520 --> 00:28:06,200
Net als met de telefoon. Daar hebben we
ook geen training voor gekregen.

468
00:28:06,320 --> 00:28:08,440
Maar ik zie wel...

469
00:28:08,560 --> 00:28:10,400
Ik vind het zelf ook een grote zorg.

470
00:28:10,520 --> 00:28:12,480
Daarom vind ik zo'n studie
die Thimo heeft gedaan...

471
00:28:12,600 --> 00:28:15,320
waarbij ook ethiek en filosofie
belangrijk is...

472
00:28:15,440 --> 00:28:20,200
Mensen roepen altijd tegen mij: Ik heb niet
zoveel te verbergen, ook met social media.

473
00:28:20,320 --> 00:28:23,480
Dat klopt als je in een democratie zit.
Als die er niet meer is...

474
00:28:23,600 --> 00:28:26,640
Vanuit een overheid is het
om dat te bewaken...

475
00:28:26,760 --> 00:28:30,120
dat die democratie doet
wat voor de burgers goed is.

476
00:28:30,240 --> 00:28:33,320
We zitten gelukkig in Europa
met de EU Act...

477
00:28:33,440 --> 00:28:37,480
die ervoor zorgt dat we de burgers
daarin beschermen.

478
00:28:37,600 --> 00:28:40,520
LYKLE: De AI Act.
-SASKIA: Ja, de EU Act.

479
00:28:42,160 --> 00:28:46,000
Microsoft heeft nu best een probleem
waarvan ze zeggen...

480
00:28:46,120 --> 00:28:50,720
De overheid in Amerika vindt dat zij
de data die wij hier hebben...

481
00:28:50,840 --> 00:28:52,680
te allen tijde mogen inzien.

482
00:28:52,800 --> 00:28:56,200
Dat 'sovereign AI' om een aparte cloud
te gaan maken...

483
00:28:56,320 --> 00:28:58,400
daar zie je nu heel veel ontwikkelingen.

484
00:28:58,520 --> 00:29:01,440
Of specifieke cloud.

485
00:29:01,560 --> 00:29:04,880
Met het EZ werken we met ClimateGPT...

486
00:29:05,000 --> 00:29:09,720
wat echt alleen maar informatie is
die getoetst is over klimaat...

487
00:29:09,840 --> 00:29:12,640
waardoor als je daar mee werkt,
dat je ook zeker weet dat het klopt.

488
00:29:12,760 --> 00:29:17,640
Dus die kaders zijn nieuw,
maar die moet je natuurlijk schetsen...

489
00:29:17,760 --> 00:29:25,840
wil je in alle organisaties, vooral in overheid,
gereguleerd kunnen experimenteren.

490
00:29:25,960 --> 00:29:27,560
Dus je moet niet risicomijdend zijn.

491
00:29:27,680 --> 00:29:30,760
Wel experimenteren,
maar binnen bepaalde afspraken.

492
00:29:30,880 --> 00:29:36,000
60 procent van de kijkers zegt:
Ik hou het niet bij. Het gaat me te snel.

493
00:29:36,120 --> 00:29:41,920
40 procent, toch een flink aantal, zegt:
Ik red het wel.

494
00:29:42,040 --> 00:29:46,240
Ik herinner me een tijd
dat als je een videorecorder kocht...

495
00:29:46,360 --> 00:29:48,320
dan kwam er zo'n boekje bij.

496
00:29:48,440 --> 00:29:53,480
Dat gooide iedereen natuurlijk achterover,
want niemand ging dat uit z'n hoofd leren.

497
00:29:53,600 --> 00:29:58,440
En tegelijkertijd is de technologie
achter een Large Language Model...

498
00:29:58,560 --> 00:30:02,320
fenomenaal verbijsterend ingewikkeld.

499
00:30:02,440 --> 00:30:07,040
Maar de interactie die je ermee hebt,
lijkt heel menselijk.

500
00:30:07,160 --> 00:30:10,080
Dus daar kan makkelijk
een misverstand ontstaan.

501
00:30:10,200 --> 00:30:14,000
En tegelijkertijd, doordat we misschien ook
in grote woorden erover gepraat hebben...

502
00:30:14,120 --> 00:30:16,680
in jouw laatste voorbeeld...

503
00:30:16,800 --> 00:30:21,240
Je kunt dus, als je daarvoor kiest,
heel specifiek beheren...

504
00:30:21,360 --> 00:30:25,600
waarmee je zo'n generatieve AI voedt,
met welke informatie.

505
00:30:25,720 --> 00:30:28,040
De ChatGPT's en de OpenAI's
van deze wereld...

506
00:30:28,160 --> 00:30:31,600
hebben zowat het hele internet
leeggetrokken...

507
00:30:31,720 --> 00:30:33,320
zonder rekening te houden
met auteursrecht.

508
00:30:33,440 --> 00:30:34,840
En dat zit er allemaal in.

509
00:30:34,960 --> 00:30:37,720
Maar als je zegt: 'Nee, het moet alleen
over dit ene onderwerp gaan'...

510
00:30:37,840 --> 00:30:43,360
dan kun je ook een generatieve AI maken
die alleen maar de documenten leest...

511
00:30:43,480 --> 00:30:45,320
die jij daarvoor geselecteerd hebt.

512
00:30:45,440 --> 00:30:49,080
Dan heb je een heel ander soort
inhoudelijke kwaliteit.

513
00:30:49,200 --> 00:30:53,120
Dat kan je aan de voorkant inregelen,
waarbij mijn advies wel is...

514
00:30:53,240 --> 00:30:56,680
Want ik zie dat mensen nog steeds
dingen uploaden...

515
00:30:56,800 --> 00:31:02,480
waarvan je niet zou willen dat het in
ChatGPT staat, maar dat kan je aangeven.

516
00:31:02,600 --> 00:31:05,480
En dan wel bepalen
of je daar externe informatie...

517
00:31:05,600 --> 00:31:07,560
Maar ChatGPT maakt ook
z'n eigen bronnen.

518
00:31:07,680 --> 00:31:11,560
Die geeft ook af en toe verwijzingen
die helemaal niet kloppen.

519
00:31:11,680 --> 00:31:13,120
LYKLE: Nee, precies.

520
00:31:13,240 --> 00:31:15,520
SASKIA: Je moet het samen doen.

521
00:31:15,640 --> 00:31:19,040
LYKLE: Je moet het leren gebruiken.
Daar komt dat oefenen weer terug.

522
00:31:19,160 --> 00:31:21,920
Hoe ziet het er nou uit?
Hoe kijk je naar de toekomst?

523
00:31:22,040 --> 00:31:25,120
Ik heb ook daar een slide van.

524
00:31:25,920 --> 00:31:29,960
Want wat ik al aan het begin zei: het wordt
heel spannend: wat doe ik met wie?

525
00:31:30,080 --> 00:31:34,000
Dus dat hybride werken 2.0
gaat heel erg over:

526
00:31:34,120 --> 00:31:37,040
we hebben allemaal eigenlijk
een soort persoonlijke assistent...

527
00:31:37,160 --> 00:31:38,280
die met ons samenwerkt.

528
00:31:38,400 --> 00:31:41,400
Dat hebben we al langer,
want dat hadden we ook met de telefoon.

529
00:31:41,520 --> 00:31:45,800
Ga jij nog ergens zonder Google Maps
naartoe waar je nog nooit geweest bent?

530
00:31:45,920 --> 00:31:48,160
LYKLE: Niet Google Maps,
maar met een navigatieapp.

531
00:31:48,280 --> 00:31:49,760
(GELACH)

532
00:31:49,880 --> 00:31:52,880
SASKIA: Daar zijn we ook afhankelijk van.
En onze agenda.

533
00:31:53,000 --> 00:31:55,640
LYKLE: Dan kom ik aan en vragen ze:
nog last van de wegwerkzaamheden?

534
00:31:55,760 --> 00:31:58,160
Dan zeg ik: welke wegwerkzaamheden?
Dat weet-ie ook.

535
00:31:58,280 --> 00:32:00,040
Daar heeft-ie me omheen gestuurd.

536
00:32:00,160 --> 00:32:04,120
Dus we zijn daar al wel meer mee bezig
dan we denken...

537
00:32:04,240 --> 00:32:06,720
maar nu zien we het heel erg
op de werkplek.

538
00:32:06,840 --> 00:32:09,080
Dus het is nu nog heel veel.

539
00:32:09,200 --> 00:32:12,760
Daarom begrijp ik ook dat mensen zeggen:
Het gaat mijn werk echt niet veranderen.

540
00:32:12,880 --> 00:32:14,960
Want je doet het samen.

541
00:32:17,280 --> 00:32:21,440
Wat dat verandert in organisaties
of als je werkt met collega's...

542
00:32:21,560 --> 00:32:23,280
of mensen in je team...

543
00:32:23,400 --> 00:32:27,560
Als iets gemaakt is samen
met generatieve AI...

544
00:32:27,680 --> 00:32:29,640
hoe ga je daarover
met elkaar communiceren?

545
00:32:29,760 --> 00:32:33,400
Heel veel mensen zeggen het vaak
niet eens dat iets met GenAI is gemaakt.

546
00:32:33,520 --> 00:32:37,320
Of als iemand zegt: 'Ik heb het uit ChatGPT,
dus ik denk dat het wel klopt.'

547
00:32:37,440 --> 00:32:39,760
Je krijgt hele andere gesprekken.

548
00:32:39,880 --> 00:32:43,160
Maar daarnaast, en vandaag gaat het vooral
over generatieve AI...

549
00:32:43,280 --> 00:32:47,360
maar de toekomst gaat over AI-agents.

550
00:32:47,480 --> 00:32:53,840
Dat zijn eigenlijk AI-processen
die helemaal alleen werken.

551
00:32:53,960 --> 00:32:57,960
LYKLE: Assistenten die echt ook
beslissingen nemen.

552
00:32:58,080 --> 00:33:00,560
Die de juiste informatie hebben,
die daarvan leren.

553
00:33:00,680 --> 00:33:05,840
Die dus ook vaak snel slimmer worden
dan dat wij zijn...

554
00:33:05,960 --> 00:33:09,760
want die kunnen over heel veel informatie
beschikken die wij niet gebruiken.

555
00:33:09,880 --> 00:33:11,880
En dat vind ik het leuke aan dit plaatje.

556
00:33:12,000 --> 00:33:15,560
Dan moet je ook gaan nadenken over:
hoe zit je team in elkaar?

557
00:33:15,680 --> 00:33:21,360
Of, bijvoorbeeld bij een Uber,
is een AI-agent al jouw baas.

558
00:33:21,480 --> 00:33:24,040
Want die stuurt eigenlijk al aan
waar jij naartoe gaat.

559
00:33:24,160 --> 00:33:28,320
LYKLE: Je bedoelt de chauffeurs die op
pad worden gestuurd door een AI-agent?

560
00:33:28,440 --> 00:33:33,960
SASKIA: Ja. Maar dat geeft natuurlijk
een hele andere dynamiek.

561
00:33:34,080 --> 00:33:38,840
Dus het wordt in hoe we leidinggeven,
hoe we samenwerken...

562
00:33:38,960 --> 00:33:42,880
Er zijn organisaties
die daarmee experimenteren.

563
00:33:43,000 --> 00:33:47,880
Die werken dan agile en doen in de scrum
ook de AI-agent erbij, of bij de borrel.

564
00:33:48,000 --> 00:33:51,680
En wat doet-ie dan?
Hoe gaat-ie zich ontwikkelen?

565
00:33:51,800 --> 00:33:55,560
Het is heel raar, want het is niet fysiek,
maar die kan je aan tafel zetten.

566
00:33:55,680 --> 00:34:01,200
Of directies die een AI-agent
bij besluiten betrekken.

567
00:34:01,320 --> 00:34:04,400
En omdat het dus zo'n taalmodel is...

568
00:34:04,520 --> 00:34:07,680
zijn we ook heel snel geneigd:
kom er gezellig bij.

569
00:34:07,800 --> 00:34:11,040
We gaan daar op een hele menselijke
manier mee om...

570
00:34:11,160 --> 00:34:14,720
terwijl je eigenlijk tegen je computer praat.

571
00:34:16,520 --> 00:34:19,560
Dit hebben we niet voorbereid, dus
misschien kan je geen antwoord geven.

572
00:34:19,680 --> 00:34:21,280
Maar wat me nou te binnen valt...

573
00:34:21,400 --> 00:34:25,240
We praten in de context van dit webinar
over generatieve AI als collega...

574
00:34:25,360 --> 00:34:27,520
in onze werkomgeving.

575
00:34:28,320 --> 00:34:30,960
Maar wij doen ons werk
voor de maatschappij.

576
00:34:31,080 --> 00:34:34,240
Die maatschappij is burgers en bedrijven...

577
00:34:34,360 --> 00:34:36,600
die datzelfde gereedschap
ook tot hun beschikking hebben.

578
00:34:36,720 --> 00:34:39,720
Dit stelt natuurlijk ook een burger in staat...

579
00:34:39,840 --> 00:34:43,720
Je gaf net het voorbeeld van een cv
die er fantastisch uitziet.

580
00:34:43,840 --> 00:34:45,920
Maar dit stelt een burger ook in staat...

581
00:34:46,040 --> 00:34:52,080
om een kwalitatief veel betere vraag
aan de gemeente te stellen bijvoorbeeld.

582
00:34:52,200 --> 00:34:55,800
Moeten gemeenten zich druk maken
over dat ze overvraagd worden?

583
00:34:55,920 --> 00:34:58,560
Overvraagd weet ik niet,
maar je komt met hele andere vragen.

584
00:34:58,680 --> 00:35:02,840
Met het internet was het al bij de huisarts
dat iedereen kwam: Ik heb dit of dat.

585
00:35:02,960 --> 00:35:04,040
Nu gaat dat een stap verder.

586
00:35:04,160 --> 00:35:09,360
Ik hoorde laatst iemand die leiding geeft
aan een aantal verzorgingstehuizen.

587
00:35:09,480 --> 00:35:14,280
Die krijgt van met name familie van cliënten
al brieven...

588
00:35:14,400 --> 00:35:17,600
waarin ze het patiëntdossier
hebben geüpload in generatieve AI...

589
00:35:17,720 --> 00:35:19,880
en gevraagd hebben:

590
00:35:20,000 --> 00:35:26,720
het zorgsysteem dat nu aangeboden wordt,
klopt dat bij wat mijn moeder/vader heeft?

591
00:35:26,840 --> 00:35:32,760
En zo niet, welke juridische stappen kan ik
ondernemen om daar iets tegen te doen?

592
00:35:32,880 --> 00:35:36,680
Dus die zien dat daar al,
in deze context.

593
00:35:36,800 --> 00:35:40,360
Maar dat zal voor een overheid ook zijn.

594
00:35:40,480 --> 00:35:43,760
Je hebt heel makkelijk toegang
tot juridische informatie...

595
00:35:43,880 --> 00:35:45,760
dus je kan makkelijk
een juridische brief maken.

596
00:35:45,880 --> 00:35:50,280
Dus ik geloof wel dat de manier
waarop er dus...

597
00:35:50,400 --> 00:35:54,520
vanuit die informatie vragen worden
gesteld, dat ze daarop in moeten spelen.

598
00:35:55,440 --> 00:35:57,760
Christa, even naar jou.

599
00:35:57,880 --> 00:36:03,680
Is dit ook een onderdeel van hoe
de gemeente Rotterdam ermee oefent?

600
00:36:06,280 --> 00:36:09,240
Eigenlijk wel.

601
00:36:09,360 --> 00:36:14,800
Terugkomend: die betrouwbare overheid
is ook voor Rotterdam belangrijk.

602
00:36:14,920 --> 00:36:21,160
Daarom ben ik ook in 2023 gestart met
een workshop om veilig te experimenteren.

603
00:36:21,280 --> 00:36:24,400
Toen nog ChatGPT.
Inmiddels is dat dan Copilot.

604
00:36:24,520 --> 00:36:27,240
Dat deden we echt
op een laagdrempelige en veilige manier.

605
00:36:27,360 --> 00:36:31,680
Dus nog geen gebruik
van vertrouwelijke informatie.

606
00:36:31,800 --> 00:36:36,880
En dat draagt ook eigenlijk bij
aan het verminderen van die AI-schaamte.

607
00:36:37,000 --> 00:36:39,640
Dus, ja.

608
00:36:39,760 --> 00:36:45,720
LYKLE: Oké, en zoeken jullie ook
burgers en bedrijven op die AI inzetten...

609
00:36:45,840 --> 00:36:48,120
wanneer ze vragen aan jullie stellen?

610
00:36:50,320 --> 00:36:55,680
Als ik het goed heb
wordt eind deze maand...

611
00:36:55,800 --> 00:37:00,320
het nieuwe Rotterdam Social AI Lab
geopend.

612
00:37:00,440 --> 00:37:03,320
Dat is in de stad, met de stad, voor de stad.

613
00:37:03,440 --> 00:37:07,000
Daar kunnen bedrijven en burgers
naar binnen lopen...

614
00:37:07,120 --> 00:37:13,800
en vragen over AI, experimenteren met AI,
samenwerken met de gemeente over AI.

615
00:37:13,920 --> 00:37:16,160
Daar ben ik zelf niet bij betrokken.

616
00:37:16,280 --> 00:37:20,120
Maar ik weet wel dat die gelanceerd wordt
aan het eind van de maand.

617
00:37:20,240 --> 00:37:21,480
Dank.

618
00:37:22,680 --> 00:37:25,120
We hebben nu een beeld gekregen
van hoe het was...

619
00:37:25,240 --> 00:37:28,800
en een zicht naar de toekomst
van hoe het zou kunnen zijn.

620
00:37:28,920 --> 00:37:32,040
Nou ben ik benieuwd, beste kijkers,
hoe jullie erover denken.

621
00:37:32,160 --> 00:37:36,440
Ik heb een rondje eens/oneens voorbereid.

622
00:37:36,560 --> 00:37:39,760
De stelling is: straks hoef ik niet meer
na te denken, want AI doet alles voor mij.

623
00:37:39,880 --> 00:37:45,640
Je mag reageren in hoeverre je
het daarmee eens of oneens bent.

624
00:37:45,760 --> 00:37:48,440
Je mag mee laten wegen
wat je net allemaal gehoord hebt.

625
00:37:48,560 --> 00:37:49,680
Dat zou ik doen.

626
00:37:49,800 --> 00:37:54,120
Maar ik kan me voorstellen
dat je zelf ook nog gedachten hebt.

627
00:37:55,080 --> 00:37:59,440
SASKIA: Ik vind daarin het mooie...
We kijken zo lang al naar IQ.

628
00:37:59,560 --> 00:38:02,720
Ons IQ is zo bepalend
voor wat we op school doen...

629
00:38:02,840 --> 00:38:04,480
wat we op werk doen.

630
00:38:04,600 --> 00:38:09,040
Daar zit ook veel van de angst en de
sciencefiction van: hij wordt slimmer dan ik.

631
00:38:09,160 --> 00:38:12,640
Waar ik naar kijk, is eigenlijk de cirkel.

632
00:38:12,760 --> 00:38:16,320
Je moet dat vakmanschap
natuurlijk wel hebben in relatie tot AI.

633
00:38:16,440 --> 00:38:20,520
Maar het gaat ook over je empathie,
dus je EQ...

634
00:38:20,640 --> 00:38:22,800
en je morele quotiënt.

635
00:38:22,920 --> 00:38:26,880
Dus: hoe ga je
met ethische vraagstukken om?

636
00:38:27,000 --> 00:38:32,360
Is het ethisch als je het dossier van
je moeder even op een andere manier...

637
00:38:32,480 --> 00:38:37,680
En een van de grootste pijlers is
wendbaarheid.

638
00:38:37,800 --> 00:38:39,880
Adaptiviteit.

639
00:38:40,000 --> 00:38:45,240
Als we vooral in die EQ, MQ en AQ
ontwikkelen...

640
00:38:45,360 --> 00:38:48,720
dan wordt IQ misschien wel
minder relevant.

641
00:38:49,520 --> 00:38:56,040
En met die wendbaarheid zijn we in de
coronatijd wat mij betreft goed geslaagd...

642
00:38:56,160 --> 00:38:59,120
want dat hebben we heel goed gedaan.
Dus ik geloof dat dat in ons zit als mens.

643
00:38:59,240 --> 00:39:01,400
Maar dan zit je wel met systemen...

644
00:39:01,520 --> 00:39:05,360
wat Thimo ook zegt en waar Christa
misschien ook tegenaan loopt, van:

645
00:39:05,480 --> 00:39:09,040
wat mag er wel en wat mag er niet? Wat is
er al en hoe gaan we naar de toekomst?

646
00:39:09,160 --> 00:39:11,600
LYKLE: En misschien ook wel:
wat kan er wel of niet?

647
00:39:11,720 --> 00:39:16,560
Een organisatie heeft geïnvesteerd
in allerlei systemen en software...

648
00:39:16,680 --> 00:39:19,920
die misschien wel niet zo makkelijk
te ontsluiten is of mee te bewegen valt...

649
00:39:20,040 --> 00:39:22,840
of waarvan ze zeggen: 'Daar hebben we net
zoveel geld aan uitgegeven.

650
00:39:22,960 --> 00:39:25,360
Dat moet eerst nog een paar jaar
z'n rendement opleveren...

651
00:39:25,480 --> 00:39:27,680
voordat we eraan gaan lopen morrelen.'

652
00:39:27,800 --> 00:39:29,200
Dat levert ook traagheid op.

653
00:39:29,320 --> 00:39:30,760
Waarbij ik wel zie...

654
00:39:30,880 --> 00:39:33,520
Als mensen zeggen: 'Waar moet ik
dan beginnen? Ik weet het niet.'

655
00:39:33,640 --> 00:39:37,080
Sowieso met generatieve AI
gewoon experimenteren.

656
00:39:37,200 --> 00:39:40,560
Maar heel veel
van de grote softwarebedrijven...

657
00:39:40,680 --> 00:39:43,360
zijn allemaal AI-tools erop aan het bouwen.

658
00:39:43,480 --> 00:39:46,360
Ik zeg altijd: Ga nou niet
hele andere dingen doen...

659
00:39:46,480 --> 00:39:50,080
maar kijk binnen dat wat je nu al doet
hoe dat toegevoegd wordt.

660
00:39:50,200 --> 00:39:53,960
Wat Christa ook zei.
Copilot van Microsoft.

661
00:39:54,080 --> 00:39:56,000
Microsoft is niet altijd
de meest innovatieve...

662
00:39:56,120 --> 00:39:59,240
maar wel de eerste
die het degelijk probeert neer te zetten...

663
00:39:59,360 --> 00:40:02,880
en er geld mee verdient.

664
00:40:05,560 --> 00:40:07,080
Of als je andere systemen gebruikt.

665
00:40:07,200 --> 00:40:10,120
Die zijn allemaal al
met die AI-ontwikkeling bezig.

666
00:40:10,240 --> 00:40:12,440
Dus ik vind juist het leuke eraan...

667
00:40:12,560 --> 00:40:15,120
dat je niet weer een heel ander systeem
hoeft te gebruiken.

668
00:40:15,240 --> 00:40:15,920
Oké.

669
00:40:16,040 --> 00:40:19,560
En overigens, over dat voorbeeld dat je gaf:
ik denk niet dat het een goed idee is...

670
00:40:19,680 --> 00:40:23,080
om een medische dossier van een mens,
met naam en toenaam...

671
00:40:23,200 --> 00:40:26,160
in een openbare generatieve AI-tool
te stoppen.

672
00:40:26,280 --> 00:40:27,360
Helemaal mee eens.

673
00:40:27,480 --> 00:40:30,560
LYKLE: Allerlei privacygevoelige
informatie die vervolgens wel...

674
00:40:30,680 --> 00:40:32,880
in de training meegenomen wordt.

675
00:40:33,000 --> 00:40:34,520
SASKIA: Eens.

676
00:40:34,640 --> 00:40:36,320
Even voor de zekerheid zeggen.
(GELACH)

677
00:40:36,440 --> 00:40:37,400
Voor de kijkers thuis.

678
00:40:37,520 --> 00:40:39,040
LYKLE: Het rondje eens of oneens.

679
00:40:39,160 --> 00:40:41,880
Straks hoef ik niet meer na te denken.
AI doet alles voor mij.

680
00:40:42,000 --> 00:40:46,640
37 procent... 39 procent zegt:
Daar ben ik het helemaal mee oneens.

681
00:40:46,760 --> 00:40:50,200
Dat gaat niet gebeuren.
Dat matcht een beetje met wat jij zegt.

682
00:40:51,400 --> 00:40:56,120
55 procent zegt ook: Mee oneens.
Best een grote groep: gaat niet gebeuren.

683
00:40:57,280 --> 00:40:58,600
4 procent is neutraal.

684
00:40:58,720 --> 00:41:04,200
En 1 procent denkt dat het wel stopt,
dat ze niet meer hoeven na te denken.

685
00:41:07,080 --> 00:41:12,600
Maar dan komen we terug op wat je net zei
over: heeft het effect op onze hersenen?

686
00:41:13,840 --> 00:41:17,000
Het is een beetje
een conservatieve inschatting...

687
00:41:17,120 --> 00:41:19,440
maar 'use it or lose it'
geldt voor ons hele lichaam.

688
00:41:19,560 --> 00:41:22,440
Als je te lang stilzit, dan...

689
00:41:22,560 --> 00:41:24,880
Als je gaat liggen in een bed,
neemt je spiermassa af.

690
00:41:25,000 --> 00:41:31,640
Als je je hoofd niet actief gebruikt,
slibben er neurologische paadjes dicht.

691
00:41:33,960 --> 00:41:38,320
Aan de andere kant: als ik spar
met een collega of met een stagiair...

692
00:41:38,440 --> 00:41:40,960
kan ik daar veel slimmer van worden.

693
00:41:41,080 --> 00:41:44,240
Zo'n rol kan een generatieve AI
wel hebben, toch?

694
00:41:44,360 --> 00:41:46,560
Of hoop ik dat alleen maar?

695
00:41:46,680 --> 00:41:49,160
Welke rol bedoel je dan?

696
00:41:49,280 --> 00:41:54,360
Doordat ik ermee spar, dat er toch bij mij
ook kennis en creativiteit beklijft.

697
00:41:54,480 --> 00:41:58,800
SASKIA: Ja, want je hebt toegang
tot weet ik hoeveel documenten...

698
00:41:58,920 --> 00:42:02,160
dus je komt makkelijker in aanraking
met informatie...

699
00:42:02,280 --> 00:42:06,600
waar je normaal niet zo snel mee
in aanraking komt.

700
00:42:06,720 --> 00:42:08,720
Dus dat geloof ik zeker.

701
00:42:09,760 --> 00:42:15,440
En ik denk, en dat vind ik
nog een hele interessante om te zien...

702
00:42:16,560 --> 00:42:20,400
Het gaat over kritisch kunnen omgaan
met de informatie die je erin zet...

703
00:42:20,520 --> 00:42:23,840
dus de vragen aan de voorkant,
en dat wat eruit komt.

704
00:42:23,960 --> 00:42:27,160
Vind ik dat goed genoeg of niet?
Daar ga je dan mee tweaken.

705
00:42:27,280 --> 00:42:30,040
Er komt een hele generatie
die nog niet die ervaring heeft.

706
00:42:30,160 --> 00:42:34,240
Dus voor mij is dat makkelijker dan
voor iemand die net op de werkvloer komt.

707
00:42:34,360 --> 00:42:36,400
Dus die kan wel iets produceren...

708
00:42:36,520 --> 00:42:41,480
maar hebben we die ook opgeleid
dat die zoveel kennis en kunde heeft...

709
00:42:41,600 --> 00:42:44,360
om te kunnen bepalen
of iets goed is of niet?

710
00:42:44,480 --> 00:42:47,560
Als het gaat van 'ik hoef er niet meer
over na te denken'...

711
00:42:47,680 --> 00:42:50,400
en we daar te klakkeloos in worden...

712
00:42:50,520 --> 00:42:54,200
dan worden we gewone middelmaat.

713
00:42:56,200 --> 00:42:57,560
Dat moeten we niet willen.

714
00:42:57,680 --> 00:42:59,600
En iedereen wil ook gewoon.

715
00:42:59,720 --> 00:43:01,840
Wat Christa zegt.
Ik denk dat nieuwsgierigheid...

716
00:43:01,960 --> 00:43:05,920
een van de belangrijkste factoren is
voor deze fase.

717
00:43:06,040 --> 00:43:10,040
We zijn allemaal nieuwsgierig, anders
was je nooit van baby tot hier gekomen.

718
00:43:10,160 --> 00:43:12,360
Je bent nieuwsgierig om dingen te leren.

719
00:43:12,480 --> 00:43:15,080
Maar het bewust...

720
00:43:15,200 --> 00:43:19,640
Ik hoop dat iedereen het bewust doet,
dus gewoon af en toe reflecteert zelf:

721
00:43:19,760 --> 00:43:23,680
wat heeft dit mij nou gebracht?
Wat werkte er wel, wat werkte er niet?

722
00:43:23,800 --> 00:43:29,000
En niet omdat het snel is
en snel output levert...

723
00:43:29,120 --> 00:43:31,720
dat je denkt: Lekker makkelijk,
ik heb het af.

724
00:43:31,840 --> 00:43:33,280
LYKLE: Christa.

725
00:43:33,400 --> 00:43:38,840
Zien jullie al van dat soort dingen
in jullie oefenen en nieuwsgierigheid?

726
00:43:38,960 --> 00:43:42,880
Krijgen jullie al ervaringen terug
waarmee jullie kunnen inschatten:

727
00:43:43,000 --> 00:43:45,320
op deze manier is het waardevol.

728
00:43:46,720 --> 00:43:49,280
Nou, wat Saskia zei
over die nieuwsgierigheid:

729
00:43:49,400 --> 00:43:51,760
daar worden we inderdaad mee geboren.

730
00:43:51,880 --> 00:43:55,640
En toch merk ik dat dat vervaagt
naarmate we ouder worden...

731
00:43:55,760 --> 00:43:59,120
en vooral hoe langer je in hetzelfde werk zit.

732
00:43:59,240 --> 00:44:01,600
Want we zijn ook gewoontedieren.

733
00:44:01,720 --> 00:44:06,640
Die nieuwsgierigheid sluipt er uit op
het moment dat je in een organisatie komt...

734
00:44:06,760 --> 00:44:08,920
en dat je nog nieuwsgierig bent naar:

735
00:44:09,040 --> 00:44:12,120
waarom doen jullie het zo
of waarom doen jullie niet dit?

736
00:44:12,240 --> 00:44:15,400
En dat je dan in een soort stramien
terechtkomt...

737
00:44:15,520 --> 00:44:18,720
en dan je werkprocessen 20 jaar
misschien op dezelfde manier uitvoert.

738
00:44:18,840 --> 00:44:21,920
En dan komt ineens AI om de hoek kijken...

739
00:44:22,040 --> 00:44:25,400
die zegt dat je je werk
ineens anders zou kunnen doen.

740
00:44:25,520 --> 00:44:29,800
Dus die nieuwsgierigheid
is geen vanzelfsprekendheid voor mij.

741
00:44:29,920 --> 00:44:33,760
En dat is wel waarom wij dat juist
weer aanwakkeren.

742
00:44:33,880 --> 00:44:37,800
Ik krijg een kijkersvraag voor jou, Christa,
van Ellen.

743
00:44:37,920 --> 00:44:42,920
Hoe kan de gemeente Rotterdam
veilig werken met Copilot?

744
00:44:44,560 --> 00:44:46,120
Hoe kan het veilig?

745
00:44:46,240 --> 00:44:50,040
We hebben niet een betaalde licentie
die bij onze data kan.

746
00:44:50,160 --> 00:44:55,320
Dus wij zitten ook aan die gratis versie.
Copilot Chat is dat.

747
00:44:55,440 --> 00:44:59,440
Wat ik eigenlijk meegeef
in al mijn workshops is:

748
00:44:59,560 --> 00:45:04,360
door nu te gaan oefenen/experimenteren
met gegevens die wel openbaar zijn...

749
00:45:04,480 --> 00:45:07,360
of fictief, geanonimiseerd...

750
00:45:07,480 --> 00:45:10,520
kunnen ze zich wel alvast voorbereiden
naar het moment...

751
00:45:10,640 --> 00:45:14,800
waarop we echt met een licentie
zouden gaan werken...

752
00:45:14,920 --> 00:45:20,440
zodat je wel al dat experimenteren
en die nieuwsgierigheid kunt oefenen...

753
00:45:20,560 --> 00:45:22,560
of kunt versterken...

754
00:45:22,680 --> 00:45:26,120
voor het moment
dat het wel voor het echie kan.

755
00:45:26,240 --> 00:45:30,640
Dus wij doen het nu veilig
door vooral spelregels mee te geven.

756
00:45:30,760 --> 00:45:33,280
Experimenteren en leren is prima...

757
00:45:33,400 --> 00:45:39,640
maar gooi er geen persoonsgegevens
en vertrouwelijke, geheime documenten in.

758
00:45:39,760 --> 00:45:42,440
Maar als je het
als een sparringspartner gebruikt....

759
00:45:42,560 --> 00:45:49,160
of vraagt: 'hoe zou je dit aanpakken?'
of 'stel een beleidsstuk op over dit thema'...

760
00:45:49,280 --> 00:45:51,680
kom je nu al een heel eind.

761
00:45:52,440 --> 00:46:00,080
En Thimo, je zit niet in de club
die het beleid voor de uitvoering maakt.

762
00:46:01,720 --> 00:46:05,760
Dat is een interessant onderscheid
bij onze overheden.

763
00:46:05,880 --> 00:46:11,000
Maar dan nog: in hoe jullie
jullie beleid vormgeven...

764
00:46:11,120 --> 00:46:15,360
hebben jullie daar een idee,
wens of gedachte over...

765
00:46:16,440 --> 00:46:20,480
op welke manieren de inzet van AI
en generatieve AI betekenisvol gaat zijn...

766
00:46:20,600 --> 00:46:22,440
voor de overheid?

767
00:46:25,200 --> 00:46:29,040
Vanuit ons AI-beleid
hebben we daar niet direct een beeld bij.

768
00:46:29,160 --> 00:46:32,920
Ik zelf persoonlijk wel.
Ik merk dat er taken zijn die ik doe...

769
00:46:33,040 --> 00:46:36,720
die lijken op deskresearch
waarbij ik openbare bronnen gebruik.

770
00:46:37,560 --> 00:46:40,080
Normaal in een halve dag tot een dag
maak ik een rapport over iets...

771
00:46:40,200 --> 00:46:43,520
en nu kan ik dat terugbrengen
naar een halfuur tot een uur.

772
00:46:44,440 --> 00:46:49,280
Ik zie ook andere mensen die aan de hand
van eerder uitgestuurde Kamerbrieven...

773
00:46:49,400 --> 00:46:52,040
een begin maken
van een nieuwe Kamerbrief...

774
00:46:52,160 --> 00:46:54,400
en op die manier het proces
met 80 procent verminderen.

775
00:46:54,520 --> 00:46:56,440
Dus er zijn zeker mogelijkheden.

776
00:46:57,680 --> 00:47:01,200
Maar dat is allemaal nog niet structureel.

777
00:47:02,160 --> 00:47:05,120
Kun je nog iets meer vertellen
over wat het voor jou zelf uitmaakt?

778
00:47:05,240 --> 00:47:08,560
Want je zegt net: 'Het scheelt me
een hoop tijd.' Zo vat ik het samen.

779
00:47:08,680 --> 00:47:11,400
Wat doe je dan met de rest van die tijd?

780
00:47:11,520 --> 00:47:13,280
(GELACH)

781
00:47:13,400 --> 00:47:15,800
Meer van hetzelfde zou ik zeggen.

782
00:47:15,920 --> 00:47:19,480
Een van de taken die ik heb
is het monitoren van data over AI.

783
00:47:19,600 --> 00:47:22,760
Dus hoe gaat het met AI
binnen het Nederlandse ecosysteem.

784
00:47:22,880 --> 00:47:29,720
Waar ik normaal een rapport schreef,
dat komt dan neer op één per week...

785
00:47:29,840 --> 00:47:31,720
zou ik er nu twee of drie per week
kunnen doen...

786
00:47:31,840 --> 00:47:34,280
en zou ik daarnaast nog extra werk
naar me toe kunnen trekken...

787
00:47:34,400 --> 00:47:38,640
voor bijvoorbeeld Kamervragen
of vragen vanuit de ministerkant.

788
00:47:38,760 --> 00:47:41,880
Dus meer van hetzelfde in mijn ervaring.

789
00:47:42,000 --> 00:47:49,080
LYKLE: Maar je ziet dus een verhoging van
de productiviteit en efficiëntie van je werk?

790
00:47:49,200 --> 00:47:50,960
Bij mij zeker, absoluut.

791
00:47:51,080 --> 00:47:55,120
Maar het helpt ook dat ik redelijk thuis ben
in de onderwerpen.

792
00:47:55,240 --> 00:47:57,600
Dus dan is die efficiëntieslag snel gemaakt.

793
00:47:57,720 --> 00:48:03,760
Ik kan heel snel doorhebben
of ChatGPT tegen me liegt, hallucineert...

794
00:48:03,880 --> 00:48:07,280
of dat het de juiste informatie is.

795
00:48:07,400 --> 00:48:10,320
Ik blijf zelf altijd een beetje worstelen
met 'hallucineren'...

796
00:48:10,440 --> 00:48:16,680
want het is een algoritme
dat gewoon probeert uit te spugen:

797
00:48:16,800 --> 00:48:19,120
dit is waarschijnlijk het antwoord
dat het beste werkt.

798
00:48:19,240 --> 00:48:23,600
Dus het is een soort wiskundig sommetje.
Statistiek is het.

799
00:48:23,720 --> 00:48:29,040
Wij denken dan 'hij hallucineert'.
Het/zij/dinges.

800
00:48:29,160 --> 00:48:32,240
Het blijft ingewikkeld,
want het is een apparaat wat dat betreft.

801
00:48:32,360 --> 00:48:34,080
SASKIA: Het enige wat ik daarin...

802
00:48:34,200 --> 00:48:37,920
Heel veel mensen vinden het spannend.

803
00:48:38,040 --> 00:48:42,560
Wat eigenlijk niemand precies weet,
is hoe AI leert.

804
00:48:42,680 --> 00:48:49,840
Het is een statistiekmodel. Het kijkt:
wat zijn de kansen en wat is het antwoord.

805
00:48:49,960 --> 00:48:51,680
Maar het leert ondertussen...

806
00:48:51,800 --> 00:48:57,120
Want Thimo geeft wel aan, en ik vind het
belangrijk dat hij dat toevoegt:

807
00:48:57,240 --> 00:49:01,280
Ik weet waar het over gaat,
dus ik kan zien dat-ie hallucineert.

808
00:49:01,400 --> 00:49:05,480
Dat vakmanschap
van waar hij in is opgeleid...

809
00:49:05,600 --> 00:49:11,920
maar ook wat hij leert in de werkcontext
bepaalt of hij daar goed mee om kan gaan.

810
00:49:12,040 --> 00:49:18,280
En als je nou een language model traint
op een hele specifieke set data...

811
00:49:18,400 --> 00:49:20,120
dan zou het ook
in staat moeten kunnen zijn...

812
00:49:20,240 --> 00:49:22,600
om iemand die nieuw is in het vakgebied
juist te helpen...

813
00:49:22,720 --> 00:49:24,800
om sneller op een hoger kennisniveau
 te komen.

814
00:49:24,920 --> 00:49:26,760
Maar dan moet je dat wel expliciet
zo inrichten.

815
00:49:26,880 --> 00:49:28,160
Ja, daarom zie je dat er...

816
00:49:28,280 --> 00:49:34,760
Radiologie is al heel lang een voorbeeld
waarbij AI slimmer is dan de radioloog.

817
00:49:34,880 --> 00:49:36,840
Dus daar worden omgevingen gemaakt...

818
00:49:36,960 --> 00:49:40,400
waarbij alleen maar de kennis
die radiologen ook hebben...

819
00:49:40,520 --> 00:49:42,120
in die omgeving staat.

820
00:49:42,240 --> 00:49:44,600
Dus dat is een afgescheiden omgeving.

821
00:49:44,720 --> 00:49:50,440
Dus ik verwacht dat je zo
allerlei onderwerpen gaat krijgen...

822
00:49:50,560 --> 00:49:53,120
waar je ook als beleidsmedewerker zegt:

823
00:49:53,240 --> 00:49:56,040
Oké, ik moet nu iets weten over klimaat.
Dan ga ik daarnaartoe.

824
00:49:56,160 --> 00:49:57,680
Ik moet nu iets weten de economie...

825
00:49:57,800 --> 00:50:01,880
LYKLE: Die AI-assistenten uit jouw plaatje
hebben dan specifieke kennis.

826
00:50:02,000 --> 00:50:03,880
SASKIA: Ja. Daar waar wij
ons vakmanschap hebben...

827
00:50:04,000 --> 00:50:10,000
zal AI dat ook gaan doen en gecontroleerd
vanuit: klopt deze informatie?

828
00:50:10,120 --> 00:50:16,120
Maar daar zit ook wel heel veel werk
en energie achter...

829
00:50:16,240 --> 00:50:20,000
want het is niet dat AI dat zomaar
zelf ook weer bedenkt.

830
00:50:20,960 --> 00:50:23,840
Maar dat maakt het wel voor ons
als maatschappij belangrijk...

831
00:50:23,960 --> 00:50:26,080
dat we het juiste doen.

832
00:50:27,280 --> 00:50:32,400
Christa, je liet het net al even vallen.
Er komt een mooi AI-lab bij jullie.

833
00:50:32,520 --> 00:50:37,120
Wat doen jullie nog meer
om de medewerkers AI...

834
00:50:37,240 --> 00:50:40,920
Hoe noemen we dat ook alweer.
'Literate' is de Engelse term.

835
00:50:41,040 --> 00:50:42,520
SASKIA: Geletterdheid.

836
00:50:42,640 --> 00:50:47,080
De AI-geletterdheid verhogen
van jouw collega's. Hoe doen jullie dat?

837
00:50:47,720 --> 00:50:52,040
Nou, daar hebben we
best veel interventies voor.

838
00:50:52,160 --> 00:50:55,640
Want ook ik gebruik AI als sparringspartner.

839
00:50:55,760 --> 00:50:58,280
LYKLE: Dus je bent ook megaproductief?
(GELACH)

840
00:50:58,400 --> 00:51:02,280
Ja. Ik krijg er zeker geen minder werk door,
maar wel meer energie...

841
00:51:02,400 --> 00:51:06,920
omdat het toch ook best wel
lucratieve dingen kan bedenken.

842
00:51:07,040 --> 00:51:12,200
En een daarvan, dat is wel interessant,
is een stripboekje.

843
00:51:12,320 --> 00:51:15,640
Het avontuur van de digicoach
naar AI-geletterdheid.

844
00:51:15,760 --> 00:51:18,520
En voor alle duidelijkheid: dit ben ik.

845
00:51:18,640 --> 00:51:21,880
Maar dan gestripfiguurd.

846
00:51:22,000 --> 00:51:23,640
LYKLE: Goede schoenen.
(GELACH)

847
00:51:23,760 --> 00:51:27,520
Die schoenen zijn nu uit beeld.

848
00:51:27,640 --> 00:51:30,520
Maar ik zocht een laagdrempelige manier
om...

849
00:51:30,640 --> 00:51:32,120
De AI Act zegt het ook.

850
00:51:32,240 --> 00:51:35,240
Vanaf begin dit jaar moeten we iets doen
aan AI-geletterdheid...

851
00:51:35,360 --> 00:51:37,600
als we met AI willen werken.

852
00:51:37,720 --> 00:51:42,760
En ik dacht: Hoe ga ik nou
17.000 medewerkers bereiken?

853
00:51:42,880 --> 00:51:48,840
Dus ik heb, in dat geval nog ChatGPT,
gevraagd: Help.

854
00:51:48,960 --> 00:51:51,520
En toen kwam net inderdaad...

855
00:51:51,640 --> 00:51:54,280
Op LinkedIn werd je overspoeld
met die stripfiguren.

856
00:51:54,400 --> 00:51:56,680
Toen dacht ik: O, zou dat wat zijn?

857
00:51:56,800 --> 00:51:59,800
Zo hebben we een stripboekje gemaakt.

858
00:51:59,920 --> 00:52:04,200
En daar staat van alles in:
hoe herken je het?

859
00:52:04,320 --> 00:52:09,960
Ook bijvoorbeeld
dat het niet altijd even slim is.

860
00:52:10,080 --> 00:52:12,560
Oftewel: de bias zit erin.

861
00:52:13,480 --> 00:52:18,040
En die hebben we aan 17.000
medewerkers per post verstuurd.

862
00:52:18,160 --> 00:52:21,840
Van plantsoenmedewerker
tot aan directeur.

863
00:52:21,960 --> 00:52:26,160
En zelfs de gemeenteraad had interesse
om een boekje te ontvangen.

864
00:52:26,280 --> 00:52:30,040
En inmiddels ook de sociale
werkvoorziening, Rotterdam Inclusief.

865
00:52:30,160 --> 00:52:32,240
Daar hoor je toch eerste signalen van:

866
00:52:32,360 --> 00:52:35,680
wij willen misschien ook wel
wat meer weten over AI.

867
00:52:37,000 --> 00:52:41,960
Ik heb een kleine sheet met een paar
van die interventies die we doen.

868
00:52:42,960 --> 00:52:46,840
Want met Future Work Skills
hadden we al een escaperoom.

869
00:52:46,960 --> 00:52:49,680
Die hebben we inmiddels doorontwikkeld.

870
00:52:49,800 --> 00:52:53,360
Dat was eerst op locatie.
Een echte live escaperoom.

871
00:52:53,480 --> 00:52:56,200
Toen kwam de coronacrisis
en hebben we die gedigitaliseerd.

872
00:52:56,320 --> 00:53:00,320
Toen hebben we ook een doorontwikkeling
gemaakt naar Digitale Fitheid.

873
00:53:00,440 --> 00:53:03,520
En zo doen we inspiratiesessies,
workshops.

874
00:53:03,640 --> 00:53:08,280
Inmiddels is een workshop 
'promptvaardigheden' erbij gekomen.

875
00:53:09,200 --> 00:53:15,280
En de escaperoom is per 1 november
gelanceerd, dus vorige week.

876
00:53:15,400 --> 00:53:18,080
De escaperoom 'Het geheim van AI'...

877
00:53:18,200 --> 00:53:22,720
waarin deelnemers met elkaar
gaan puzzelen en samenwerken...

878
00:53:22,840 --> 00:53:27,280
om te ondervinden wat AI wel of niet is.

879
00:53:27,400 --> 00:53:33,360
En aan het einde heb je
een aantal leerdoelen volbracht.

880
00:53:33,480 --> 00:53:37,720
LYKLE: Ik neem aan dat die escaperoom
dus ook meteen volgeboekt zit?

881
00:53:39,240 --> 00:53:43,160
Ja, ik heb net gecommuniceerd,
dus de eerste aanmeldingen zijn binnen.

882
00:53:43,280 --> 00:53:49,240
December komt eraan, dus het zal niet
heel druk worden in de escaperooms.

883
00:53:49,360 --> 00:53:53,280
Maar de eerste aanmeldingen voor januari
zijn inderdaad ook al binnen.

884
00:53:53,400 --> 00:53:54,760
Dus ik heb er zin in.

885
00:53:54,880 --> 00:53:59,400
Ik begeleid dat ook zelf, omdat daar ook
het gesprek met elkaar wordt gevoerd.

886
00:53:59,520 --> 00:54:02,040
Niet zozeer tijdens het puzzelen zelf.

887
00:54:02,160 --> 00:54:05,080
Maar we hebben ook dan
een aansluitend gesprek...

888
00:54:05,200 --> 00:54:09,360
waarin we gaan kijken:
wat zegt dit nou allemaal voor jullie?

889
00:54:09,480 --> 00:54:14,320
En daarin willen we
een 'teamvisie AI' gaan opstellen.

890
00:54:14,440 --> 00:54:20,520
Dat komt uit het boek van Kim Pot,
Werk hand in hand met AI.

891
00:54:20,640 --> 00:54:25,640
Daar heb ik een webinar van gevolgd
en zij had het over een teamkompas.

892
00:54:25,760 --> 00:54:27,720
Toen dacht ik:
Dat is misschien wel handig...

893
00:54:27,840 --> 00:54:31,880
om als team met elkaar te gaan bespreken:

894
00:54:32,000 --> 00:54:34,440
wat heb je opgestoken
van die escaperoom?

895
00:54:34,560 --> 00:54:37,240
Wat betekent het voor jullie werk?
Wat zijn jullie normen en waarden?

896
00:54:37,360 --> 00:54:41,120
Waar wil je AI in gaan toepassen?
En wat heb je dan nodig?

897
00:54:41,240 --> 00:54:47,600
Welke vaardigheden en kennis heb je nodig
om het echt in je werk te gaan toepassen?

898
00:54:47,720 --> 00:54:48,920
LYKLE: Goed zo.

899
00:54:49,040 --> 00:54:52,440
Voor de kijkers. We zullen zoveel mogelijk
van dat soort zaken...

900
00:54:52,560 --> 00:54:55,040
als linkjes bij elkaar vegen
in een digitale goodiebag...

901
00:54:55,160 --> 00:55:01,400
zodat je ook later nog op zoek kunt gaan
en de dingen voor jezelf kunt bekijken.

902
00:55:01,520 --> 00:55:07,520
Thimo, er blijft voor grotere organisaties
nog steeds het aspect van governance.

903
00:55:07,640 --> 00:55:12,160
We kunnen wel leuk gaan uitproberen,
maar Christa zegt niet voor niets:

904
00:55:12,280 --> 00:55:16,960
We gebruiken voorlopig de gratis versie
van Copilot. Dan kan-ie nergens anders bij.

905
00:55:17,760 --> 00:55:20,560
Op welke manier gaat een organisatie
straks besluiten...

906
00:55:20,680 --> 00:55:24,400
om data wel toegankelijk te maken
voor dit soort toepassingen?

907
00:55:26,160 --> 00:55:28,200
Daar zijn verschillende antwoorden
op te geven.

908
00:55:28,320 --> 00:55:30,400
Het is ook meer een vraag
voor bedrijfsvoering...

909
00:55:30,520 --> 00:55:32,640
dan voor een beleidsmedewerker als ik.

910
00:55:32,760 --> 00:55:34,080
Wat ik wel weet...

911
00:55:34,200 --> 00:55:38,600
We zijn bezig met een traject
om een chatfunctionaliteit te ontwikkelen...

912
00:55:38,720 --> 00:55:41,320
die zou moeten helpen
met nota's schrijven.

913
00:55:41,440 --> 00:55:46,920
En daar heb je ook gewoon nota's nodig
die je als goed beschouwt...

914
00:55:47,040 --> 00:55:53,160
om zo een andere chatbot weer te trainen
hierop en goede nota's te helpen schrijven.

915
00:55:53,280 --> 00:55:54,600
Dan moet je heel simpel denken.

916
00:55:54,720 --> 00:55:59,440
Dit is voor beleidsmedewerkers,
zeker bij EZ, KGG en LVVN...

917
00:55:59,560 --> 00:56:00,720
herkenbaar waarschijnlijk.

918
00:56:00,840 --> 00:56:08,080
De nota's gaan SIRIS in
en je zorgt dat die goed bewaard worden.

919
00:56:08,200 --> 00:56:12,120
Af en toe vraag je je af waarvoor dat
gebeurt, maar voor zo'n ontwikkeltraject...

920
00:56:12,240 --> 00:56:20,040
is het goed segmenteren en opslaan
van deze data erg belangrijk.

921
00:56:21,200 --> 00:56:22,120
Dus dat.

922
00:56:22,240 --> 00:56:24,240
Yvonne geeft via de chat aan...

923
00:56:24,360 --> 00:56:27,480
dat binnen de Rijksoverheid,
maar ook bij andere overheden...

924
00:56:27,600 --> 00:56:33,280
elke organisatie zo ongeveer z'n eigen
AI-regels lijkt te hebben voor AI-gebruik.

925
00:56:33,400 --> 00:56:35,320
Heb jij daar een visie op?

926
00:56:36,840 --> 00:56:38,880
Zeker.

927
00:56:39,000 --> 00:56:44,040
Vanuit BZK wordt er vaak gekeken
om dit iets meer te centraliseren.

928
00:56:44,160 --> 00:56:46,480
Daar zijn ze ook mee bezig.

929
00:56:46,600 --> 00:56:49,800
Ik weet bij EZ, ik weet niet hoe het zit
bij de andere departementen...

930
00:56:49,920 --> 00:56:54,720
naast KGG, LVVN en EZ,
dat er veel wordt besproken...

931
00:56:54,840 --> 00:57:02,040
maar dat nog steeds het beleid op AI
niet hetzelfde is overal...

932
00:57:02,160 --> 00:57:05,720
en dat het ook nog niet zo zal zijn
tot waarschijnlijk nog een paar maanden.

933
00:57:05,840 --> 00:57:07,360
Ik weet het niet precies.

934
00:57:07,480 --> 00:57:11,840
Maar het is ook afhankelijk van hoe snel
we technisch vooruitgang kunnen boeken...

935
00:57:11,960 --> 00:57:14,440
want er zijn wel plannen
om dit echt te centraliseren.

936
00:57:14,560 --> 00:57:15,440
LYKLE: Oké.

937
00:57:15,560 --> 00:57:18,960
En op het niveau van de Rijksoverheid
lukt dat misschien ook wel.

938
00:57:19,080 --> 00:57:21,640
Kunnen gemeentes dat ook?

939
00:57:21,760 --> 00:57:24,560
Doen ze dat via de VNG?
Hebben jullie daar idee van?

940
00:57:25,640 --> 00:57:27,040
THIMO: Dat weet ik niet.

941
00:57:27,160 --> 00:57:29,640
LYKLE: Dat moet ik ook niet aan jou vragen.
Sorry, Thimo.

942
00:57:30,600 --> 00:57:35,040
Algemenere vraag van Kathleen
aan ons allemaal.

943
00:57:35,160 --> 00:57:39,920
Delen jullie de zorg dat de kwaliteit
van ChatGPT en andere AI-tools...

944
00:57:40,040 --> 00:57:41,920
langzaam zal afnemen...

945
00:57:42,040 --> 00:57:45,400
omdat de foute opties herhaald
en daardoor versterkt worden?

946
00:57:45,520 --> 00:57:47,000
Wat denk jij, Saskia?

947
00:57:47,960 --> 00:57:50,160
Dat zie je nu wel al gebeuren.

948
00:57:50,280 --> 00:57:53,600
Er was een neergaande trend.

949
00:57:53,720 --> 00:57:55,520
Maar dat zie je toch wel weer toenemen...

950
00:57:55,640 --> 00:57:59,520
omdat wij zelf dus veel beter worden
in die samenwerking...

951
00:57:59,640 --> 00:58:02,720
dus ook kritischer worden.

952
00:58:02,840 --> 00:58:08,480
Dat hallucineren was voorheen heel vaak
aan de orde. Dat wordt veel minder...

953
00:58:08,600 --> 00:58:11,280
omdat wij het dus aan het opvoeden zijn.

954
00:58:12,280 --> 00:58:18,440
Maar nogmaals: het belangrijkste is dat
wij zelf onze kennis daarvoor gebruiken...

955
00:58:18,560 --> 00:58:20,280
om dat te doen.

956
00:58:20,400 --> 00:58:21,440
Maar het zou kunnen.

957
00:58:21,560 --> 00:58:26,000
Als we allemaal denken 'het zal wel'
en we doen allemaal de middelmaat.

958
00:58:26,120 --> 00:58:29,440
LYKLE: Dan is dat wat we krijgen.

959
00:58:29,560 --> 00:58:33,520
Het wordt bijna tijd
om naar een afsluiting te gaan.

960
00:58:33,640 --> 00:58:36,920
AI is volop in ontwikkeling nog.

961
00:58:39,880 --> 00:58:44,600
Jouw en eigenlijk jullie advies is:
probeer gewoon zoveel mogelijk uit.

962
00:58:44,720 --> 00:58:50,240
Pas het toe en creëer voor jezelf
feedback- en reflectiemomenten...

963
00:58:50,360 --> 00:58:54,160
waarop je kunt zien: wat werkt wel,
wat niet, hoe kan ik daarmee verder?

964
00:58:54,280 --> 00:58:59,760
Laat het niet gebeuren. Wees actief
binnen de mogelijkheden die je hebt.

965
00:58:59,880 --> 00:59:05,160
Christa, heb jij een afsluitende tip
voor de kijkers?

966
00:59:07,200 --> 00:59:11,320
Ja, ik denk dat het heel belangrijk is
om te onthouden...

967
00:59:11,440 --> 00:59:15,200
dat de mens in dit geval
de sleutel is tot succes.

968
00:59:15,320 --> 00:59:18,000
Het gaat wel hand in hand met AI...

969
00:59:18,120 --> 00:59:23,160
maar zonder de mens,
het menselijk kritisch denken...

970
00:59:23,280 --> 00:59:25,440
denk ik dat we nog heel wat
te doen hebben.

971
00:59:25,560 --> 00:59:28,080
Dus de mens is de sleutel tot succes.

972
00:59:28,200 --> 00:59:31,920
LYKLE: Dankjewel.
Thimo, wat zou jouw tip zijn?

973
00:59:32,040 --> 00:59:36,200
THIMO: Ik zou dan toch in m'n eigen
beleidsdomein een tip willen geven.

974
00:59:36,320 --> 00:59:37,640
Qua economische veiligheid...

975
00:59:37,760 --> 00:59:42,080
en in hoeverre zijn we afhankelijk
van andere partijen op het gebied van AI?

976
00:59:42,200 --> 00:59:45,080
ChatGPT wordt heel vaak genoemd.
Gemini van Google natuurlijk.

977
00:59:45,200 --> 00:59:48,080
Voornamelijk Amerikaanse chatbots
worden genoemd.

978
00:59:48,200 --> 00:59:51,960
Ik zou mensen willen aansporen
om Mistral te gebruiken, een Frans bedrijf.

979
00:59:52,080 --> 00:59:57,560
Een Franse chatbot. Die doet echt niet
onder voor de Amerikaanse partijen.

980
00:59:57,680 --> 01:00:01,000
Dus dat zou mijn tip zijn.
Daar zou ik iedereen voor willen aansporen.

981
01:00:01,120 --> 01:00:03,840
Koop het lokale waar, soort van.

982
01:00:03,960 --> 01:00:05,680
Sandra, jouw...
-SASKIA: Saskia.

983
01:00:05,800 --> 01:00:08,200
Sorry, zei ik dat echt?
SASKIA: Geeft niet.

984
01:00:08,320 --> 01:00:10,240
(GELACH)

985
01:00:10,360 --> 01:00:13,200
Voor mij, een beetje wat Christa zegt:
de mens staat voorop.

986
01:00:13,320 --> 01:00:15,960
Dus betekenisvol werk is voor mij...

987
01:00:16,080 --> 01:00:21,080
De vraag zou voor mij niet zijn
'wat gaat AI doen?'...

988
01:00:21,200 --> 01:00:23,480
maar 'wat wil ik doen
en hoe gaat AI mee daarin ondersteunen?'

989
01:00:23,600 --> 01:00:28,960
Dus als je nu een bepaald vakmanschap
hebt, of je bent beleidsmedewerker...

990
01:00:29,080 --> 01:00:34,280
denk dan eerst na: wat is
naar de toekomst toe beleidswerk...

991
01:00:34,400 --> 01:00:40,320
waar ik waarde toevoeg
of waar mijn collega's waarde toevoegen?

992
01:00:40,440 --> 01:00:44,640
En dan vervolgens kijken: wat kan met AI?
Want het mooie met deze technologie is...

993
01:00:44,760 --> 01:00:51,280
dat eigenlijk alles wel te bedenken valt
en uit te voeren valt. Niet allemaal direct.

994
01:00:51,400 --> 01:00:54,200
Dus ga niet zitten wachten of denken:
Ik begrijp het niet.

995
01:00:54,320 --> 01:00:59,360
Maar ga proactief nadenken over je vak
en over je werk.

996
01:01:00,600 --> 01:01:03,520
En omdat ik toch in het hol van de leeuw zit:

997
01:01:03,640 --> 01:01:07,600
ik denk dat we sowieso met elkaar
moeten nadenken wat werken nog is...

998
01:01:07,720 --> 01:01:09,080
naar de toekomst toe.

999
01:01:09,200 --> 01:01:13,560
Ik heb altijd een pleidooi
voor een soort AI-taks.

1000
01:01:14,600 --> 01:01:17,400
Want als we straks, wat Thimo zegt...

1001
01:01:17,520 --> 01:01:20,920
in plaats van vijf dagen
er twee dagen over doen...

1002
01:01:21,040 --> 01:01:23,840
gaan we dan straks allemaal
dubbele banen krijgen?

1003
01:01:23,960 --> 01:01:25,320
Is dat dan de vraag?

1004
01:01:25,440 --> 01:01:28,400
Dus daarover nadenken voor jezelf,
maar ook in de context van je werk.

1005
01:01:28,520 --> 01:01:31,800
Ik denk dat dat het uitgangspunt
zou moeten zijn.

1006
01:01:31,920 --> 01:01:36,600
Dankjewel. Daarmee zijn we gekomen
aan het einde van dit webinar.

1007
01:01:36,720 --> 01:01:38,800
Er komt nog één webinar aan in deze reeks.

1008
01:01:38,920 --> 01:01:43,120
Op 27 november hebben we het webinar
over de reis naar resultaat met GenAI.

1009
01:01:43,240 --> 01:01:45,800
Dan gaan we heel concreet kijken
naar dingen die gerealiseerd zijn...

1010
01:01:45,920 --> 01:01:47,680
en hoe dat gelukt is.

1011
01:01:47,800 --> 01:01:49,520
Eerder deden we al een webinar...

1012
01:01:49,640 --> 01:01:53,280
over het ethisch kompas
bij de inzet van generatieve AI.

1013
01:01:53,400 --> 01:01:57,200
De link om dat terug te kunnen kijken
zul je vinden in de digitale goodiebag...

1014
01:01:57,320 --> 01:02:00,080
die je gaat krijgen via de mail...

1015
01:02:00,200 --> 01:02:06,360
en die we later ook zullen ontsluiten bij
de video's wanneer je die kunt terugkijken.

1016
01:02:06,480 --> 01:02:09,840
Rest mij om ICTU heel erg te bedanken
dat we deze studio mochten gebruiken...

1017
01:02:09,960 --> 01:02:14,360
Joost en Elvin van Kraats AV te bedanken
voor het bedienen van alle techniek...

1018
01:02:14,480 --> 01:02:17,000
mijn collega's Femke, Marijke,
Damiët en Roy te bedanken...

1019
01:02:17,120 --> 01:02:19,320
voor het in de gaten houden van de chat...

1020
01:02:19,440 --> 01:02:22,840
en natuurlijk onze gasten:
Saskia, Thimo, Christa.

1021
01:02:22,960 --> 01:02:25,160
Superfijn dat jullie de tijd hadden...

1022
01:02:25,280 --> 01:02:28,280
en dat jullie je kennis en ervaring
wilden delen.

1023
01:02:28,400 --> 01:02:32,200
Wil je meer weten, lieve kijker, of
de ervaringen van andere mensen horen...

1024
01:02:32,320 --> 01:02:36,560
dan kun je terecht
op de website van RADIO in dit geval:

1025
01:02:36,680 --> 01:02:41,120
it-academieoverheid.nl.
Maar de linkjes krijg je in de mail.

1026
01:02:41,240 --> 01:02:46,080
En daar zul je een pagina gaan vinden
waar alles over deze webinars staat.

1027
01:02:46,200 --> 01:02:49,560
Heel erg bedankt. Jullie ook erg bedankt
voor het kijken en alle vragen en reacties.

1028
01:02:49,680 --> 01:02:51,960
We hopen dat jullie er wijzer van
geworden zijn.

1029
01:02:52,080 --> 01:02:55,560
En veel succes met het uitproberen
en inzetten van generatieve AI.

1030
01:02:55,680 --> 01:02:59,640
En tot de volgende keer
bij het volgende webinar. Dag.

1031
01:03:02,800 --> 01:03:13,960
♪ RUSTIGE MUZIEK ♪