1 00:00:00,080 --> 00:00:03,080 RUSTIGE MUZIEK 2 00:00:05,960 --> 00:00:08,520 ARNOUD BOOT: Belangrijkste conclusie van het rapport is... 3 00:00:08,680 --> 00:00:13,040 ...dat de samenleving, dus wij met z'n allen, veel te afhankelijk zijn geworden... 4 00:00:13,200 --> 00:00:15,720 ...van de wispelturigheid van financiële markten... 5 00:00:15,880 --> 00:00:17,760 ...de financiële sector in het algemeen. 6 00:00:17,920 --> 00:00:20,560 Ze is niet alleen afhankelijk, ze is ook kwetsbaar. 7 00:00:20,720 --> 00:00:23,960 Dus de vraag is: hoe kunnen we de samenleving veel sterker inrichten... 8 00:00:24,120 --> 00:00:26,080 ...waardoor die kwetsbaarheid eruit gaat? 9 00:00:26,240 --> 00:00:30,480 Want uiteindelijk moet het groeipotentieel van Nederland komen uit die samenleving. 10 00:00:30,640 --> 00:00:33,720 En dat groeipotentieel is meer langetermijngericht... 11 00:00:33,880 --> 00:00:37,960 ...terwijl de financiële sector, en zeker de afhankelijkheid van de financiële sector... 12 00:00:38,120 --> 00:00:40,840 ...altijd heel duidelijk op die korte termijn gericht is... 13 00:00:41,000 --> 00:00:44,240 ...en derhalve op gespannen voet kan staan, juist met die lange termijn. 14 00:00:44,400 --> 00:00:47,240 INTERVIEWER: In het rapport doet u een aantal aanbevelingen... 15 00:00:47,400 --> 00:00:49,120 ...op welk terrein bijvoorbeeld? 16 00:00:49,280 --> 00:00:53,000 De aanbevelingen zijn, op het moment dat je het over samenleving hebt... 17 00:00:53,160 --> 00:00:55,960 ...want we hebben het echt over sociaal-economisch beleid... 18 00:00:56,120 --> 00:00:59,160 ...dan gaat het dus over aanbevelingen over een heel breed terrein. 19 00:00:59,320 --> 00:01:02,520 Bijvoorbeeld, voor de hand liggend, het belastingsysteem. 20 00:01:02,680 --> 00:01:08,720 Als je het maken van schulden, denk aan de hypotheekrenteaftrek, fiscaal subsidieert... 21 00:01:08,880 --> 00:01:11,920 ...dan ben je al een overmatige afhankelijkheid aan het creëren... 22 00:01:12,080 --> 00:01:14,520 ...van de financiële sector, van de financiële sfeer. 23 00:01:14,680 --> 00:01:17,960 Maar het gaat veel breder, want uiteindelijk wil je in die samenleving... 24 00:01:18,120 --> 00:01:20,400 ...dat er meer op die lange termijn gestuurd wordt. 25 00:01:20,560 --> 00:01:24,360 Dat betekent dat die samenleving ook meer op de lange termijn moet kunnen investeren. 26 00:01:24,520 --> 00:01:26,760 En dan heb je het meteen ook over pensioenfondsen. 27 00:01:26,920 --> 00:01:29,320 We hebben pensioenfondsen ingericht op een wijze... 28 00:01:29,480 --> 00:01:31,880 ...waarop ze dagelijks liquideerbaar moeten zijn. 29 00:01:32,040 --> 00:01:34,600 Er is dagelijks ruzie over van wie het geld is... 30 00:01:34,760 --> 00:01:39,120 ...van Jantje van 25 of overgrootvader van 95, van wie is het geld? 31 00:01:39,280 --> 00:01:42,040 En we moeten dagelijks berekenen of er genoeg in de pot zit. 32 00:01:42,200 --> 00:01:44,760 Dus er moet liquideerbaar geïnvesteerd worden... 33 00:01:44,920 --> 00:01:48,160 ...en dat is dus niet op de lange termijn, en dat is het pensioensysteem. 34 00:01:48,320 --> 00:01:52,760 Maar dan, als je langs deze lijnen naar sociaal-economisch beleid kijkt... 35 00:01:52,920 --> 00:01:54,880 ...dan kom je op allerlei andere punten uit. 36 00:01:55,040 --> 00:01:58,080 En die andere punten hebben betrekking ook over u en ik... 37 00:01:58,240 --> 00:02:03,080 ...als wij een hypotheek nemen of als wij financiële producten nemen. 38 00:02:03,240 --> 00:02:06,880 Vaak nemen we producten waar we voor de lange termijn aan vastzitten. 39 00:02:07,040 --> 00:02:09,280 Wij moeten dus de juiste beslissing nemen. 40 00:02:09,440 --> 00:02:12,600 Want te veel schuld of afhankelijk van het verkeerde product... 41 00:02:12,760 --> 00:02:14,920 ...dat zijn een soort molenstenen rond onze nek. 42 00:02:15,080 --> 00:02:17,160 Dus hoe krijg je 'countervailing power'... 43 00:02:17,320 --> 00:02:20,240 ...dus hoe krijg je genoeg kracht aan die kant van de consument... 44 00:02:20,400 --> 00:02:23,440 ...dat hij niet te afhankelijk wordt van het financiële... 45 00:02:23,600 --> 00:02:25,360 ...dat hij daar tegenwicht kan bieden. 46 00:02:25,520 --> 00:02:28,680 Dus daar hebben we aanbevelingen, dat is meer richting consumenten. 47 00:02:28,840 --> 00:02:32,680 Ook richting mkb op dat punt, want mkb kan ook in die klem terechtkomen. 48 00:02:32,840 --> 00:02:35,080 Dus je zit op een breed scala van vraagstukken... 49 00:02:35,240 --> 00:02:37,480 ...waar je juist die lange termijn wil krijgen... 50 00:02:37,640 --> 00:02:39,800 ...die centraal moet staan in de samenleving... 51 00:02:39,960 --> 00:02:42,920 ...en die niet centraal staat, in wezen, in die financiële wereld. 52 00:02:43,080 --> 00:02:44,880 INTERVIEWER: Dus in feite betekent het... 53 00:02:45,040 --> 00:02:47,840 ...het ontwikkelen van plannen op sociaal-economisch gebied... 54 00:02:48,000 --> 00:02:49,240 ...voor de langere termijn? 55 00:02:49,400 --> 00:02:53,200 Het betekent in ieder geval dat je met sociaal-economisch beleid... 56 00:02:53,360 --> 00:02:55,600 ...juist naar die langere termijn moet kijken. 57 00:02:55,760 --> 00:03:00,120 Je moet onderkennen dat je de financiële sector wel puur de zwartepiet kunt geven... 58 00:03:00,280 --> 00:03:03,560 ...van: we hebben een crisis gehad, is de fout van de financiële sector... 59 00:03:03,720 --> 00:03:06,160 ...en natuurlijk is daar van alles verkeerd gegaan... 60 00:03:06,320 --> 00:03:09,800 ...wij doen ook aanbevelingen om dat te versterken, die financiële sector... 61 00:03:09,960 --> 00:03:15,560 ...maar de kiemen van het zelfgroeiend bakmeel, zelfrijzend bakmeel... 62 00:03:15,720 --> 00:03:18,080 ...waar de financiële sector tot verworden is... 63 00:03:18,240 --> 00:03:21,000 ...die kiemen liggen echt in ons sociaal-economisch beleid. 64 00:03:21,160 --> 00:03:24,320 We hebben ons veel te afhankelijk gemaakt van die financiële sector... 65 00:03:24,480 --> 00:03:28,440 ...en we moeten terug naar het fundament van het sociaal-economisch beleid... 66 00:03:28,600 --> 00:03:32,080 ...hoe krijgen we die lange termijn erin? En het leuke daarvan is... 67 00:03:32,240 --> 00:03:35,640 ...daar hebben wij nationale autonomie over, beleidsautonomie over. 68 00:03:35,800 --> 00:03:38,440 Daar gaat Brussel niet over, daar gaat Frankfurt niet over. 69 00:03:38,600 --> 00:03:40,880 Dat wordt vaak over de financiële sector gezegd... 70 00:03:41,040 --> 00:03:43,320 ...maar niet over het sociaal-economisch beleid. 71 00:03:43,480 --> 00:03:47,240 En daar liggen toch de kiemen, in wezen, van de ontwrichting van de maatschappij. 72 00:03:47,400 --> 00:03:50,360 INTERVIEWER: U zegt: Wispelturigheid van de financiële sector. 73 00:03:50,520 --> 00:03:52,280 Is die uit te bannen dan? 74 00:03:52,440 --> 00:03:55,480 Heel lastig, die is heel lastig uit te bannen. 75 00:03:55,640 --> 00:04:00,080 Kijk, die financiële sector stuurt op onmiddellijke impulsen. 76 00:04:00,240 --> 00:04:03,040 Je kunt moeilijk zeggen... Kijk even naar aandelenkoersen... 77 00:04:03,200 --> 00:04:06,360 ...die gaan geweldig op en neer, die gaan honderd keer meer op en neer... 78 00:04:06,520 --> 00:04:08,560 ...dan het nationaal inkomen op en neer gaat. 79 00:04:08,720 --> 00:04:12,480 Het nationaal inkomen is een uitkomst eigenlijk van sociaal-economisch beleid... 80 00:04:12,640 --> 00:04:16,240 ...dat beweegt eigenlijk heel weinig, anderhalf procent omhoog is heel goed... 81 00:04:16,400 --> 00:04:19,600 ...een jaar met min één procent groei is een geweldig grote crisis. 82 00:04:19,760 --> 00:04:21,840 Maar als je naar aandelenkoersen kijkt... 83 00:04:22,000 --> 00:04:24,960 ...die gaan soms dertig procent omhoog en twintig procent omlaag. 84 00:04:25,120 --> 00:04:29,400 Dus daaraan zie je al dat de financiële impulsen altijd heel extreem zijn. 85 00:04:29,560 --> 00:04:32,760 Dus als je gedwongen bent daar veel te sterk op te reageren... 86 00:04:32,920 --> 00:04:34,960 ...en je bent dat als je te veel schuld hebt... 87 00:04:35,120 --> 00:04:38,520 ...of als je te veel afhankelijk bent van bepaalde financiële producten... 88 00:04:38,680 --> 00:04:41,920 ...ja, dan ga je dus sturen op die korte termijn. 89 00:04:42,080 --> 00:04:45,080 DE RUSTIGE MUZIEK EBT WEG