1 00:00:01,810 --> 00:00:03,329 Ja, goedemiddag allemaal. 2 00:00:03,329 --> 00:00:07,584 Het zal u niet verbazen dat we ook vandaag weer uitgebreid stil hebben gestaan... 3 00:00:07,584 --> 00:00:12,016 bij de problematiek rondom stikstof en PFAS. 4 00:00:12,333 --> 00:00:17,054 En wij zijn bepaald niet de enigen in het land die daar continu mee bezig zijn. 5 00:00:17,054 --> 00:00:21,800 In de afgelopen weken hebben we allemaal kunnen zien hoe de boeren en masse naar de... 6 00:00:21,800 --> 00:00:27,998 provinciehuizen en het Malieveld trokken om hun standpunten letterlijk en figuurlijk kracht bij te zetten... 7 00:00:27,998 --> 00:00:33,820 en deze week waren het de bouwers en de grondverzetbedrijven die van zich lieten zien en horen. 8 00:00:34,269 --> 00:00:38,657 En ik begrijp die acties, want het gaat om een acuut, het gaat om een nijpend probleem. 9 00:00:38,657 --> 00:00:44,219 Het gaat om hun bedrijven, het gaat om hun banen, het gaat om hun toekomst. 10 00:00:44,589 --> 00:00:47,748 Maar in wezen gaat het over de toekomst van ons allemaal, 11 00:00:47,748 --> 00:00:52,400 namelijk onze huizen, onze banen, maar ook onze voedselvoorziening. 12 00:00:53,008 --> 00:00:55,289 En daarom heeft het ook alle aandacht van iedereen in het kabinet, 13 00:00:55,289 --> 00:01:01,068 met Carola Schouten en Stientje van Veldhoven voorop, maar ook van mij, 14 00:01:01,068 --> 00:01:06,976 van de overige bewindslieden. We overleggen iedere dag, het is hier alle hens aan dek, 15 00:01:06,976 --> 00:01:10,155 want we kunnen ons niet veroorloven dat Nederland op slot gaat. 16 00:01:11,002 --> 00:01:15,256 Nou zijn er mensen, die zeggen soms: ach, dit is toch makkelijk op te lossen? 17 00:01:15,256 --> 00:01:20,480 Doe nou gewoon X of Y, bijvoorbeeld pas nou even simpelweg je normen aan. 18 00:01:20,480 --> 00:01:21,924 Dan ben je er in één keer klaar mee. 19 00:01:21,924 --> 00:01:24,844 Maar helaas: zo simpel is het niet, wil ik hier nog een keer zeggen. 20 00:01:24,844 --> 00:01:30,023 Het punt waarmee we te maken hebben is dat het hier gaat over iets wat echt ingewikkeld is, 21 00:01:30,023 --> 00:01:32,897 zowel  technisch, juridisch, natuurlijk ook maatschappelijk. 22 00:01:33,716 --> 00:01:38,070 Ten eerste: sommige vergelijkingen met het buitenland, die gemaakt worden, die gaan niet op. 23 00:01:38,070 --> 00:01:41,439 We zijn hier met een heel klein land met hele hoge welvaart, 24 00:01:41,439 --> 00:01:46,319 met heel veel verschillende en in sommige gevallen ook botsende belangen. 25 00:01:46,319 --> 00:01:48,424 Kijk naar de boeren en de bouwers: 26 00:01:48,424 --> 00:01:52,191 meer ruimte voor de ene sector kan soms ten koste gaan van de andere sector, 27 00:01:52,191 --> 00:01:53,260 als je het niet slim regelt. 28 00:01:54,053 --> 00:01:56,838 Ten tweede: Nederland is en blijft natuurlijk een rechtstaat... 29 00:01:56,838 --> 00:02:00,435 en dat betekent dat juridische oplossingen ook houdbaar moeten zijn. 30 00:02:01,030 --> 00:02:05,868 Als je nu snel maatregelen neemt of een norm aanpast, wat juridisch niet houdbaar is, 31 00:02:05,868 --> 00:02:09,752 dan heb je natuurlijk een enorm probleem. En dat zagen we in het verleden met de PAS: 32 00:02:09,752 --> 00:02:13,568 daar was natuurlijk precies de ellende dat we eigenlijk op de pof leefden, 33 00:02:13,568 --> 00:02:18,042 dat we zeiden: ‘Ach je kunt nu bouwen en in de toekomst wordt dat wel ergens een keer gecompenseerd. 34 00:02:18,042 --> 00:02:22,287 En we kunnen dat niet meer vooruitschuiven, dat op de pof leven is dus niet meer mogelijk. 35 00:02:22,684 --> 00:02:26,980 Ten derde moeten de maatregelen ook echt iets opleveren. 36 00:02:26,980 --> 00:02:31,177 En er zijn best mooie voorstellen, maar die zijn soms onhaalbaar of ze leveren nauwelijks iets op. 37 00:02:32,221 --> 00:02:35,445 Tegelijkertijd: niets doen is hier geen optie. 38 00:02:35,445 --> 00:02:38,853 Want er is nu eenmaal te veel stikstof en te veel ammoniak en we weten: 39 00:02:38,853 --> 00:02:42,557 dat brengt ook onze gezondheid en onze biodiversiteit in gevaar. 40 00:02:43,270 --> 00:02:45,208 Met andere woorden, dat is het eerste punt wat ik wil maken: 41 00:02:45,208 --> 00:02:47,927 die problemen zijn niet met een toverstokje op te lossen. 42 00:02:47,927 --> 00:02:51,003 Je kunt hier niet het gras laten groeien door eraan te gaan trekken, 43 00:02:51,003 --> 00:02:54,348 dit moet stap voor stap en het moet houdbaar zijn. 44 00:02:54,784 --> 00:02:59,291 Wat we dus moeten doen als kabinet, ikzelf, met het hele kabinet, het hele team, 45 00:02:59,291 --> 00:03:02,269 is ervoor zorgen dat we oplossingen hebben die wel werken. 46 00:03:02,904 --> 00:03:08,258 Dat betekent met elkaar alle technische en juridische kennis die beschikbaar is bundelen, 47 00:03:08,258 --> 00:03:13,212 daar zijn we de afgelopen weken mee bezig. De brief van 4 oktober is daarbij leidend, u kent die brief. 48 00:03:13,212 --> 00:03:15,766 En al die kennis is op de departementen beschikbaar. 49 00:03:15,766 --> 00:03:20,798 Maar ook door goed te luisteren, bijvoorbeeld naar de bouwers en de boeren, 50 00:03:20,798 --> 00:03:23,790 met wie ik de komende weken ook zelf weer veel in gesprek ben. 51 00:03:23,790 --> 00:03:27,398 En dan zullen er soms weer oplossingen komen, zoals ik net schetste, die niet kunnen. 52 00:03:27,398 --> 00:03:29,148 Maar soms zijn er ook ideeën die wel kunnen. 53 00:03:29,148 --> 00:03:33,154 En wat we nu heel gestructureerd doen als er ideeën komen, of het nou het VNO is... 54 00:03:33,154 --> 00:03:37,019 of vanuit boerenorganisaties of andere organisaties uit de bouwwereld: 55 00:03:37,019 --> 00:03:40,704 meteen de mensen bij elkaar zetten, kijken ‘kan dit wel, kan dit niet?’. 56 00:03:40,704 --> 00:03:43,787 En misschien hebben zij iets bedacht wat wij nog niet bedacht hadden, is ook prima. 57 00:03:44,078 --> 00:03:46,304 Maar nogmaals: simpele oplossingen zijn er niet.  58 00:03:46,304 --> 00:03:49,429 Hierbij spelen ook de gemeenten een grote rol, ook daar zijn we druk mee in gesprek. 59 00:03:49,429 --> 00:03:54,360 Ik ga volgende week naar Utrecht bijvoorbeeld om daar ook met de gemeente over te praten. 60 00:03:54,360 --> 00:03:58,050 Op die manier moeten we samen, stap voor stap, tot een oplossing komen. 61 00:03:58,050 --> 00:03:59,549 Sommige stappen zijn al gezet. 62 00:03:59,549 --> 00:04:02,706 Jullie weten dat onder andere er maatregelen zijn genomen... 63 00:04:02,706 --> 00:04:09,895 rond de vergunningverlening – die beroemde calculator, waarbij je dus kleinere projecten maar soms ook... 64 00:04:09,912 --> 00:04:16,660 grotere projecten die geen neerslag van stikstof in natuurgebieden veroorzaken, dan kunnen er dingen. 65 00:04:16,660 --> 00:04:19,499 We hebben eerder al natuurlijk de maximumsnelheid rond natuurgebieden, 66 00:04:19,499 --> 00:04:25,155 hebben we in een aantal gevallen verlaagd en daardoor zie je dat nu ook de eerste projecten worden losgetrokken. 67 00:04:25,155 --> 00:04:29,734 Bijvoorbeeld in Utrecht, op dit moment, kan de bouw van 400 woningen doorgaan, 68 00:04:29,734 --> 00:04:33,634 in Utrecht op dit moment kan de bouw van een groot kantoorpand doorgaan, 69 00:04:33,634 --> 00:04:38,982 in Eindhoven is ook weer een bouwproject thans weer van start. Ook op de PFAS is er beweging. 70 00:04:38,982 --> 00:04:44,063 In Noord-Holland zijn de grondbanken weer open en in Delfland wordt er weer gebaggerd. 71 00:04:44,526 --> 00:04:49,162 En ook de provincies kijken waar en hoe ze projecten ook nu al kunnen opstarten. 72 00:04:49,598 --> 00:04:52,837 Kortom: er gebeurt veel, er gebeurt veel tegelijkertijd. 73 00:04:52,837 --> 00:04:57,375 En er zijn dus ook écht mogelijkheden om heel veel projecten nu al door te laten gaan. 74 00:04:57,375 --> 00:05:01,312 En daarom is het belangrijk dat we de gemeenten en de provincies... 75 00:05:01,312 --> 00:05:05,381 zo gericht mogelijk helpen bij het verlenen van vergunningen thans. 76 00:05:05,659 --> 00:05:10,796 Intussen moet er natuurlijk nog veel meer gebeuren en daar werkt het kabinet nu aan, aan verdere maatregelen. 77 00:05:10,796 --> 00:05:16,114 Daarom is het RIVM gevraagd, en de commissie-Remkes, om met spoed met adviezen te komen... 78 00:05:16,114 --> 00:05:19,294 die dienen als basis voor alle aanvullende maatregelen. 79 00:05:19,294 --> 00:05:22,624 Volgende week is de bedoeling, de ambitie om een brief te sturen... 80 00:05:22,624 --> 00:05:27,557 aan de Kamer met maatregelen die ruimte scheppen op korte termijn voor de woningbouw, 81 00:05:27,557 --> 00:05:31,567 want dat heeft nu absoluut prioriteit. En vandaag, as we speak, 82 00:05:31,567 --> 00:05:33,744 is er ook weer overleg met de Rijksheren, 83 00:05:33,744 --> 00:05:38,771 met de twaalf Commissarissen van de Koning  in hun rol van Rijksheer is dat overleg gaande. 84 00:05:38,771 --> 00:05:43,823 En we werken aan een lijst bronmaatregelen, die we hopen zo snel mogelijk te kunnen presenteren. 85 00:05:43,823 --> 00:05:48,189 En ook daarmee willen we ruimte creëren om verdere projecten mogelijk te maken. 86 00:05:48,731 --> 00:05:51,987 En alleen op die manier kun je stap voor stap die knoop ontwarren, 87 00:05:51,987 --> 00:05:54,605 de knoop van de stikstof, de knoop van de PFAS. 88 00:05:55,028 --> 00:05:59,839 Daarbij moet iedereen z’n bijdrage leveren, daarbij zullen er niet altijd makkelijke oplossingen zijn. 89 00:05:59,839 --> 00:06:04,349 In deze coalitie zijn er geen taboes meer, voor zo ver ze er waren zijn ze nou wel weg. 90 00:06:04,349 --> 00:06:08,830 Want we kunnen ons niet veroorloven dat hier dadelijk banen verdwijnen, bedrijven omvallen. 91 00:06:08,830 --> 00:06:10,281 Dat zou vreselijk slecht zijn. 92 00:06:10,281 --> 00:06:14,974 Uiteindelijk moeten we ervoor zorgen dat we in dit land ons dagelijks brood kunnen blijven verdienen, 93 00:06:14,974 --> 00:06:19,890 in een mooi en leefbaar Nederland. Dat is voor nu belangrijk maar ook voor de toekomst. 94 00:06:19,890 --> 00:06:22,910 Dat is waar het om gaat en dat is dus ook wat mij, 95 00:06:22,910 --> 00:06:26,041 , het hele team iedere dag op dit moment bezighoudt. 96 00:06:26,662 --> 00:06:28,769 Dan, tot slot maar wel belangrijk, 97 00:06:28,769 --> 00:06:34,405 heeft u vandaag vernomen dat Kajsa Ollongren herstelt van een medische ingreep. 98 00:06:34,854 --> 00:06:40,099 Naar nu blijkt is bij dat herstel een complicatie gebleken waardoor, 99 00:06:40,099 --> 00:06:42,396 op doktersadvies, verdere behandeling nodig is. 100 00:06:42,407 --> 00:06:48,888 En omdat dat langer gaat duren, hebben we besloten tot een tijdelijke herschikking van taken en portefeuilles. 101 00:06:49,443 --> 00:06:53,854 Concreet betekent dat dat staatssecretaris Knops nu minister is van Binnenlandse Zaken. 102 00:06:54,304 --> 00:06:58,772 Daarbij wordt de portefeuille  van de AIVD overgeheveld naar minister Bijleveld van Defensie, 103 00:06:58,772 --> 00:07:03,016 want die is al goed ingewerkt op het dossier van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, 104 00:07:03,016 --> 00:07:05,986 onder andere omdat zij de MIVD onder zich heeft. 105 00:07:06,382 --> 00:07:10,343 Verder wordt de portefeuille ‘Woningbouw’ overgenomen door Stientje van Veldhoven... 106 00:07:10,343 --> 00:07:13,166 en wordt zij daarmee minister voor Milieu en Wonen. 107 00:07:13,695 --> 00:07:16,853 En Koolmees, die heeft inmiddels de hoge heerlijkheid bereikt... 108 00:07:16,853 --> 00:07:19,934 van het vicepremierschap waar ‘ie vreselijk blij mee is. 109 00:07:19,934 --> 00:07:24,499 Nou, vanmiddag heeft de beëdiging plaatsgevonden van de staatssecretarissen die nog geen minister waren. 110 00:07:25,239 --> 00:07:31,283 En daarmee zorgen we ervoor dat al deze belangrijke dossiers voortvarend ter hand worden genomen. 111 00:07:31,283 --> 00:07:37,031 Voor alle duidelijkheid: Ollongren is lid en blijft lid, als minister, ook lid van de regering. 112 00:07:37,031 --> 00:07:42,038 Wij hopen dat zij zo snel mogelijk herstelt en dat het niet te lang gaat duren. 113 00:07:42,038 --> 00:07:45,558 Dat hopen we in de eerste plaats voor haar, maar ook vanuit de vriendschap met haar... 114 00:07:45,558 --> 00:07:49,831 en we wensen haar – en dat zeg ik ook nog maar een keer hier – een voorspoedig herstel toe.